Το site που επιμελείται ο Ι.Ν. Αγίας Βαρβάρας Αμφιάλης Κερατσινίου: https://agiavarvaramfialis.gr



Κυριακή 24 Σεπτεμβρίου 2006

Η διαφορά λογικής και πνευματικής λατρείας ως ενέργεια του Αγίου Πνεύματος



193-β

Μου το διηγήθηκε χριστιανοί μου, κάποιος ιερεύς στο φετινό δίμηνο που ήμουνα στην Πάτρα για τον παππού του τον ιερέα που ήτο ευλαβής και φιλακόλουθος και με την ευχούλα «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με» που την είχε μάθει από το βιβλίο «Οι περιπέτειες ενός προσκυνητού». Την έλεγε πάντοτε με το στόμα του και ψιθυριστά από το 1957 και εντεύθεν. Το απόγευμα του Σαββάτου της Κυριακής των Μυροφόρων, 30 Απριλίου του 1960. Πήγε να κάνει τον εσπερινό μόνος του, γιατί στο χωριό που ήταν δεν ήτο δυνατόν τα απογευματινά να έρχεται ψάλτης. Στη διάρκεια των πληρωτικών του εκφωνήσεων (την εσπέραν πάσαν..., άγγελον ειρήνης..., και συγνώμην και άφεσιν των αμαρτιών), ξαφνικά σ’αυτή την αίτηση, βλέπει ένα ωραιότατο, ολόλαμπρο και πάλλευκο περιστέρι να έρχεται από το πουθενά και να στέκεται ανάλαφρο πάνω στο μικρό σταυρό του Αγίου αρτοφορίου που βρίσκεται στην Αγία τράπεζα. -Όλοι οι ναοί μας στην ορθόδοξη εκκλησία, έχουν άγιο αρτοφόριο και ειδικότερα οι ενοριακοί διότι τηρούν εκεί το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου μας από τη Μεγάλη Πέμπτη.- Καθήλωσε τον ξαφνιασμένο και αποσβολωμένο παπά-Σταύρο με τα λαμπερά του μάτια που το θαύμαζε με πολλή αγαλλίαση για αρκετή ώρα, μεταβάλλοντας τον θαυμασμό και το δέος σε μια πνευματική εσωτερική λατρεία της καρδιάς αφού την ένοιωθε να πάλλει και να χτυπά από ανεκλάλητη ευτυχία, σε κάθε χτύπο της και να διαλαλεί θριαμβευτικά «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με», «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με». Δεν έμοιαζε καθόλου με τη λογική λατρεία που πρόσφερε στο Θεό προηγουμένως με τον εσπερινό, αλλά ήταν κάτι άλλο που το βίωνε για πρώτη φορά.
Αυτό που έζησε ο παπά-Σταύρος ήταν πνευματική λατρεία, ήταν νοερά λατρεία. Αυτή τη λατρεία δεν την προσφέρει ο προσευχόμενος ιερεύς ή ο ασκητής ή ο μοναχός ή ο απλός χριστιανός με δική του πρωτοβουλία, αλλά το Πνεύμα το Άγιον, που χρησιμοποιεί την καρδιά του προσευχομένου χριστιανού και όχι το μυαλό του ή τη διάνοιά του, για να δοξολογήσει τον Τριαδικό Θεό. Δηλαδή, το Πνεύμα το Άγιον είναι αυτό που μεταφέρει τη λατρεία της Τριαδικής Θεότητος από τον εγκέφαλο, από το μυαλό, από το νου, στην καρδιά. Και τότε η καρδιά λαλεί λατρευτικά το όνομα του Ιησού Χριστού και η προσευχή γίνεται και λέγεται νοερά προσευχή.
Αυτό βίωσε για πρώτη φορά κατάπληκτος ο παπά-Σταύρος. Κι ενώ η καρδιά του φώναζε την ευχούλα «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με», για αρκετή ώρα απολαμβάνοντας εκστατικός αφ’ ενός μεν τη Θεία παρουσία της παραδόξου και ολόλαμπρης εκείνης περιστεράς κι αφετέρου την αγαλλίασιν από το γλυκύτατο όνομα του Ιησού, αυτός εντελώς αυθόρμητα κινήθηκε προς το πίσω μέρος της Αγίας τραπέζης κι άπλωσε τα χέρια του για να πιάσει το περιστέρι. Και τότε, ω του θαύματος ! Το περιστέρι χάθηκε από τα μάτια του και από το Άγιον αρτοφόριον υψώθηκε μια πύρινη στήλη θεϊκού φωτός που εν τω μεταξύ είχε τυλίξει και ολόκληρη την Αγία τράπεζα και άρχισε να υψώνεται προς τη στέγη του Ιερού Βήματος, να συνδιαπερνά και να εισέρχεται θριαμβευτικά στα ουράνια σκηνώματα της Βασιλείας του Θεού.
Σε λίγο άρχισε σιγά σιγά να συστέλλεται η ολόλαμπρη αυτή φωτοχυσία κι ο παπά-Σταύρος να παραμένει εκστατικός και γεμάτος θαυμασμό και απορία για όλα όσα συνέβησαν. Ακόμα και για την καρδιά του που εξακολουθούσε ρυθμικά και σταθερά χωρίς τη δική του θέληση και προαίρεση να λαλεί την ευχούλα «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με». Δυστυχώς, επειδή δεν ήξερε πως να διατηρήσει αυτό το ειδικό και έκτακτο χάρισμα της νοεράς προσευχής, σε λίγο καιρό το έχασε.
Όταν ύστερα από 20 χρόνια ο εγγονός του έγινε ιερεύς, του απεκάλυψε τη μοναδική αυτή διπλή εμπειρία από τη θεία αποκάλυψη που είχε από το Άγιον Πνεύμα. Κι ο εγγονός του ο ιερεύς, μου τη διηγήθηκε παίρνοντας αφορμή από το βιβλίο «Εμπειρίες κατά τη Θεία Λειτουργία».

Είπα προηγουμένως για τον παπά-Σταύρο, ότι αυτό που έζησε η καρδιά του, δεν ήταν η λογική λατρεία του εσπερινού..., ήταν κάτι άλλο. Και ότι όλες οι ακολουθίες που διαβάζουμε ή ψάλλουμε μέσα στους ναούς ή και στα σπίτια μας ακόμη ή στις σπηλιές και στα ασκητήρια, στα μοναστήρια και στα ησυχαστήρια, είναι όλες μα όλες λογική λατρεία. Ακόμα και η Θεία Λειτουργία, όπως και κάθε άλλο μυστήριο, είναι λογική λατρεία. Αλλά και όλες οι ακολουθίες, οι τυπωμένες σε κείμενα, όπως ο όρθρος, ο εσπερινός, το μεσονυκτικόν, το απόδειπνο, οι χαιρετισμοί, οι παρακλήσεις και τόσες άλλες που βρίσκονται στα Μηναία, στην Παρακλητική, στο Τριώδιον και αλλού, είναι όλες λογική λατρεία.
Λογική λατρεία προσφέρουμε ακόμα όταν κατ’ ιδίαν μόνοι μας ή ομαδικά, προσευχόμεθα στο ταμείον μας, της κατ’ οίκον δηλαδή εκκλησίας στο προσευχητάριο. Λογική λατρεία προσφέρουμε όταν μελετάμε τον λόγον του Θεού, στο Ευαγγέλιον, στην Καινή και Παλαιά Διαθήκη. Λογική λατρεία προσφέρουμε επίσης όταν προσευχόμεθα στο όνομα του Ιησού Χριστού, όταν λέμε συνειδητα «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με» είτε προφορικά είτε με τον ενδιάθετο λόγο, αλλά έχουμε πλήρη τη συνείδηση, επαναλαμβάνω, ότι την ευχή τη λέμε εμείς. Στην λογική λατρεία την πρωτοβουλία και την προαίρεση την έχει ο προσευχόμενος άνθρωπος είτε αυτός είναι ιερεύς, είτε είναι μοναχός, είτε είναι χριστιανός απλός.

Στην πνευματική όμως λατρεία, τη νοερά, την πρωτοβουλία την έχει ο Θεός και μάλιστα το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, το Πνεύμα το Άγιον. Έτσι η νοερά προσευχή που γίνεται με την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος, είναι πνευματική λατρεία. Αλλά και η εν Χριστώ Ιησού έκστασις και θεωρία του νοός στις αποκαλυπτόμενες θεοφάνειες, είναι πνευματική νοερά λατρεία. Η είσοδος της ψυχής του προσευχομένου απλανώς πιστού στις αποκαλύψεις των απορρήτων μυστηρίων του Θεού, είναι κι αυτή νοερά λατρεία. Οι ανασασμοί του Αγίου Πνεύματος, οι ανεκλάλητοι στεναγμοί Του από την καρδιά μας είναι κι αυτοί πνευματική λατρεία. Επαναλαμβάνω για να το καταλάβουμε καλά, ότι στη νοερά πνευματική λατρεία, την πρωτοβουλία την έχει μόνον ο Τριαδικός Θεός, πράγμα που το βεβαιώνει κι ο ίδιος ο Κύριος «και εμφανίσω εις αυτόν», εις τον χριστιανό δηλαδή, μέσα στην καρδιά αυτού του προσευχομένου απλανώς χριστιανού, «τον εαυτόν μου». Και σε άλλο σημείο τονίζει, εις πληθυντικόν αριθμόν για να αναφέρει την ενοίκηση της Αγίας Τριάδος “και προς αυτόν ελευσόμεθα και μονήν (δηλαδή κατοικία και Θρόνο και Βασιλεία) ποιήσομεν παρ’ αυτώ”. Και τότε η καρδιά του προσευχομένου ορθοδόξου κληρικού, μοναχού ή και λαϊκού, καθίσταται ναός του Αγίου Πνεύματος. Και δια μέσου της καρδιά, ολόκληρος ο ψυχοσωματικός άνθρωπος.
Και τότε το σώμα μαζί με τις αισθήσεις, λαμπροφορείται και καθίσταται πάλλευκο, αγνόν, κεχαριτωμένο. «Ουκ οίδατε ότι ναός του Θεού εστέ, και το Πνεύμα του Θεού οικεί εν υμίν;», ρωτάει ο Λόγος του Θεού.
Στην πνευματική λατρεία και ειδικότερα στη νοερά προσευχή, η διάνοιά μας παρακολουθεί την εσωτερική αυτή προσευχή χωρίς να συμμετέχει με λογικά σχήματα, με εικόνες, με ιδέες και λοιπά, απλά και μόνον ο χριστιανός, ο προσευχόμενος χριστιανός, παρακολουθεί την ευχή του Αγίου Πνεύματος μέσα στην καρδιά του. Ταυτόχρονα όμως μπορεί, αν θέλει, να ομιλεί, να ψάλλει, να λέγει ευχές της εκκλησίας, να τρώγει, να εργάζεται, χωρίς να διακόπτεται η ενέργεια της ευχής από το Άγιον Πνεύμα και να την ακούει από πολύ πολύ βαθιά μέσα του, αργά, ρυθμικά και καθαρά. Λογικά, ο προσευχόμενος νοερά γίνεται ακροατής των λόγων που λαλεί το Άγιον Πνεύμα, όταν Αυτό κράζει «αββά ο Πατήρ», είσαι ο Πατέρας μου, είσαι ο Σωτήρας μου, ο Λυτρωτής μου, ο Θεός μου, ελέησόν με.

Και ας μη μας φανεί παράξενο και αδύνατο, πως η καρδιά με την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος λαλεί θριαμβευτικά το όνομα του Ιησού και την φωνήν Αυτού ακούει ο νοερά απλανώς προσευχόμενος διότι μας το βεβαιώνει ο ίδιος ο Κύριος στο λόγο Του «το Πνεύμα το Άγιον όπου θέλει πνεί και την φωνήν Αυτού ακούεις», «...και την φωνήν Αυτού ακούεις». Πού; Μέσα στην καρδιά σου. Γι’ αυτό επειδή η καρδιά λαλεί με την χάριν του Αγίου Πνεύματος το γλυκύτατον όνομα και πράγμα του Ιησού, για αυτό και γίνεται πότε ψάλτης και πότε παπάς για να προσφέρει θυσία αυτό το όνομα το υπέρ παν όνομα, βιώνοντας ο προσευχόμενος τη μυστική και πνευματική ιεροσύνη στο ναό του όλου ψυχοσωματικού του είναι, αφού το σώμα του μαζί με τις αισθήσεις διαφωτίζεται από την χάριν του Αγίου Πνεύματος.

Έξω από τις προσευχές των Πατέρων και των ιερών ακολουθιών της Εκκλησίας είναι επικίνδυνο να χρησιμοποιούμε αυτοσχέδιες προσευχές, όπως οι προτεστάντες, αν αυτές δεν είναι απλανές απαύγασμα του Αγίου Πνεύματος. Διότι μόνον το Άγιον Πνεύμα γνωρίζει να προσεύχεται σωστά και αληθινά. Κι Αυτό είναι που διδάσκει όλους μας το πώς πρέπει να προσευχόμεθα αληθώς. «τὸ γὰρ τί προσευξώμεθα καθ' ὃ δεῖ οὐκ οἴδαμεν, ἀλλ' αὐτὸ τὸ Πνεῦμα ὑπερεντυγχάνει ὑπὲρ ἡμῶν στεναγμοῖς ἀλαλήτοις». Αυτή είναι και η πλέον σαφής διαβεβαίωσις του λόγου του Θεού δια στόματος του Αποστόλου Παύλου από τον όγδοον κεφάλαιον της προς Ρωμαίους επιστολής, στίχος 26. Αυτό αποδεικνύει ότι το ίδιο το Άγιον Πνεύμα για λογαριασμό μας, Αυτό δοξολογεί, Αυτό ευχαριστεί, Αυτό εκφράζει και τα προς σωτηρίαν αιτήματά μας. Βέβαια τον πόνο και τις ανάγκες της ψυχής μας, θα τις φωνάξουμε, αλλά και πάλι θα είναι και τότε, …αλλά καλόν θα είναι και τότε να αφήνουμε το Άγιον Πνεύμα να κατευθύνει Αυτό τις πονεμένες αυτές κραυγές μας. Γι’ αυτό και η Εκκλησία μας, η ορθόδοξος πίστις μας, δια των Αγίων Πατέρων μας έδωσε τη μονολόγιστη ευχή των πέντε λέξεων «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με», που καλύπτει όλες τις ανάγκες μας, και τις ψυχικές και τις πνευματικές και τις υλικές και τις υλικές. Έτσι, δεν καλύπτονται μόνον όλα τα αιτήματά μας και τα οποία γνωρίζει ο Θεός αλλά και η δοξολογία και η ευχαριστία. «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με», «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με».

Είθε χριστιανοί μου να μας ελεεί, να μας ελεήσει ο Πανάγιος Θεός και να μας χαρίσει χρόνον μετανοίας, αληθινής μετανοίας και συντριβής. Ναι τέκνα εν Κυρίω αγαπητά, και εν Χριστώ αδελφέ, και σεις όλοι είθε να μας χαρίσει ο Θεός καιρό μετανοίας για να βάλουμε καινούρια αρχή. Πρώτος εγώ, κι ύστερα εσύ, κι ύστερα εσύ, κι ύστερα όλοι μας. Να το δώσει ο Θεός.

Αμήν.

Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου 2006

Η ψυχοσωματική καλλιέργεια στις εντολές του Χριστού δείκτης τής χριστιανικής μας ζωής



193-α
Κυριακή Μετά την Ύψωσιν

Την περασμένη Κυριακή χριστιανοί μου, είπα δυο λόγια συμπληρωματικά στο κήρυγμα του πατρός Εφραίμ και τόνισα για το σύννεφο της Θείας Χάριτος που σκέπασε όλο το εκκλησίασμα και του οποίου οι ουράνιες δροσοσταλίδες πότισαν τις καρδιές εκείνων μόνο των χριστιανών από σας που ήσαν ανοιχτές για να δεχτούν και να δροσιστούν από τη Θεία Χάρη. Ανοιχτές…το επαναλαμβάνω και αυτό έχει τη σημασία του…εξαιτίας κάποιας θειοφανείας και αποκαλύψεως σε έναν ευλαβέστατο ιερέα αλλά πολύ πολύ λυπημένο από την Αχαΐα. Άραγε γιατί να ήταν τόσο λυπημένος;

Και μάλιστα κάθε χρόνο η λύπη του εγίνετο έτι μεγαλυτέρα, ιδιαιτέρως τους ζεστούς μήνες από το άσχημο και προκλητικό ντύσιμο των περισσοτέρων γυναικών, στην ενορία του εννοώ, από βρεφικής ηλικίας μέχρι 100 ετών (μεταφέρω τα λόγια του). Και μάλιστα όταν εισήρχοντο στο ναό, είτε για να εκκλησιαστούν είτε για να κοινωνήσουν των Αχράντων Μυστηρίων, χωριστά μου είπε το τι γίνεται στις βαπτίσεις και στους γάμους, όπου τα ιερά μυστήρια ξεπέφτουν και εξεφτελίζονται σε κοινωνικά γεγονότα και επιδείξεις γδυτών φορεμάτων.

Μια Κυριακή του περασμένου έτους, μηνός Ιουλίου, λειτουργώντας αυτός ο ιερεύς, ξέσπασε σε λυγμούς και δάκρυα πολλά για την αξιοθρήνητη αυτή κατάσταση των χριστιανών, αντρών και γυναικών, νέων και νεανίδων και περισσότερο για την γενική αδιαφορία τους στα θέματα πίστεως και σωτηρίας, για την πνευματική τους φτώχεια, για τη χλιαρότητά τους, για την έλλειψη αληθινής μετανοίας, θερμής πίστεως και ενεργουμένης αγάπης και για τόσα άλλα. Και είναι αλήθεια, ξανατόνισε, ότι οι περισσότεροι των χριστιανών, δυστυχώς εξομολογούνται τυπικά και περισσότερο ασχολούνται με τις αμαρτίες των άλλων και πολύ λιγότερο με τις δικές τους πτώσεις και αυτές γεμάτες με παράπονα, δικαιολογίες, ακόμα και γογγυσμούς. Κοινωνούν των Αχράντων Μυστηρίων επιπόλαια και χωρίς την πρέπουσα προετοιμασία και μάλιστα τις μεγάλες γιορτές όπως συνεχώς με τόση βέβαια λύπη.

Ας επανέλθουμε όμως, στη λειτουργία εκείνη του ιερέως, του οποίου τα δάκρυα και οι λυγμοί συνεχίστηκαν μέχρι τον καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων. Μετά, ηρέμησε για λίγο και συνέχισε τις ευχές της Αγίας Αναφοράς. Έτσι έφτασε και στην εκφώνηση «και έσται τα ελέη του Μεγάλου Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού...» και γύρισε προς την Ωραία Πύλη, όπως ακριβώς είμαι έτσι, για να ευλογήσει το λαό σταυροειδώς. Και εκεί...πριν πει το «είη μετά πάντων υμών», μαρμάρωσε από την έκπληξη και το δέος. Τι είδε έντρομος...με τα μάτια του σώματος είδε; Με τα μάτια της ψυχής είδε; Δε γνωρίζει. Πάντως είδε ολοζώντανα ένα πλήθος αγγέλων και αρχαγγέλων να διώχνουν ως αστραπή όλους τους χριστιανούς έξω από το ναό, εκτός από τα παιδιά, τέσσερις άντρες και οκτώ γυναίκες. Από τις γυναίκες, οι τέσσερις, όπως μου είπε, ήταν νεαρές, μεταξύ 15 έως 25 και άλλες τέσσερις κυρίες. Και οι δώδεκα όμως του ήσαν πολύ γνωστοί, γνώριμοι. Παρατήρησε όμως πως όλοι τους ήσαν σεμνά και ευπρεπώς ενδεδυμένοι. Όχι με σοβαροφάνεια και υποκρισία, αλλά με σεμνότητα....μεταφέρω τα λόγια του. Του έκανε εντύπωση επιπλέον, η φωτεινότητα του προσώπου τους και είχε την αίσθηση και την πνευματική πληροφορία ευθύς αμέσως, ότι αυτοί οι δώδεκα ήσαν πολύ καλά προετοιμασμένοι και η στάση τους μέσα στην εκκλησία έδειχνε στάση προσευχής και αληθινής λατρείας. Και τότε κατάλαβε, εν Πνεύματι Αγίω, τι συνέβη στον φαινομενικό αυτό διωγμό των εκκλησιασμένων. Ήταν μια πνευματική έξωση και αμέσως ακούστηκαν μέσα του τα εξής λόγια: «εν ταις λαμπρότισι των Αγίων Σου, πως εισελεύσομαι ο ανάξιος και δέσμιος εκβαλλούμαι υπό των αγγέλων». Και τότε κατάλαβε ότι αυτό πραγματοποιήθηκε εκείνη τη στιγμή. Όσοι δεν είχαν καθαρόν τον χιτώνα της ψυχής τους και όσοι δεν ήσαν σωστά προετοιμασμένοι, εκδιώχθησαν από τους αγγέλους, εκτός από τα παιδιά και τους δώδεκα εκείνους χριστιανούς που ήσαν μέσα και έξω καθαροί παραμένοντας και στη Θεία Λειτουργία. Το ποτήριον όχι μόνο το έξωθεν καθαρό, αλλά πολύ περισσότερον ήταν καθαρόν το έσωθεν του ποτηρίου, όπως τονίζει ο Κύριός μας προς τους υποκριτάς Φαρισαίους. Αυτό το διαπίστωσε αργότερα και στη Θεία Κοινωνία όπου είδε τα πρόσωπα αυτά αγνά, φωτεινά, καθαρά, μέσα κι έξω.

Έναν απ’ αυτούς τους άντρες τους τέσσερις, ένα σεμνό παλικάρι τριάντα ενός ετών, τον γνώρισα κι εγώ από κοντά και το παράδοξον ήταν ότι μύριζε σαν λιβάνι, σαν άγιο λείψανο. Μην απορείτε γι’ αυτό. Διότι μόλις αρχίσαμε λίγη πνευματική συζήτηση μαζί του και όταν ανέφερε το όνομα του Ιησού Χριστού και της Παναγίας, και όταν μου είπε ότι πριν από 5 χρόνια πηγαίνοντας στο Άγιον Όρος έμαθε να λέει προφορικά το «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με», από το στόμα του εξήρχετο άρρητος ευωδία. Το δικό μου το στόμα δυστυχώς...μυρίζει από την απλυσιά και έχω τα κακά μου τα χάλια από την ασχήμια. Από το στόμα όμως αυτού του παληκαριού έβγαινε η άρρητος ευωδία του Αγίου Πνεύματος.

Αφού λοιπόν οι άγγελοι έδιωξαν τους χριστιανούς, επανερχόμεθα στον παππούλη..., αφήνοντας μόνο τους δώδεκα μαζί με τα παιδιά, εξαφανίστηκαν. Και τότε ο παππούλης συνήλθε και τα πράγματα ήσαν όπως ήσαν στην αρχή. Όλος ο κόσμος όμως απόρησε για την δίλεπτη εκείνη ακινησία του μπροστά στην ωραία πύλη με σηκωμένο το χέρι έτσι...νομίζοντας ότι κάτι έπαθε. Εκείνος όμως όταν συνήλθε συνέχισε τη Θεία Λειτουργία και έφτασε η στιγμή της Θείας Κοινωνίας των πιστών. Και τότε είδε και πράγματι ότι αυτοί οι δώδεκα και τα παιδιά έλαμπαν από τη Θεία Χάρη. Οι υπόλοιποι από τους εκκλησιασμένους πιστούς...βγάζω εγώ τώρα το δικό μου συμπέρασμα, το ταπεινό...μπορεί να στερήθηκαν το ιδιαίτερο αυτό χάρισμα του Αγίου Θεού, πάντως στο τέλος κέρδισαν την αγάπη του Θεού που ασφαλώς θα τους φώτισε, έστω και για λίγο, για μια καινούρια χριστιανική αρχή γεμάτη πίστη, μετάνοια και ορθοδοξία.

Αλλά κι εγώ μερικές φορές όμως έχω κάποιο τέτοιο μικρό παράπονο, για το ντύσιμο ορισμένων, μόνον ορισμένων, πέντε-έξι, δεν είναι παραπάνω και αφορά και σας και τα παιδιά σας. Δεν είναι σεμνό...εσείς καίγεστε....,τα παιδιά σας καίγονται..., το ξέρετε αυτό. Εσείς στερείστε τη Θεία Χάρη. Εσείς κλείνετε τις καρδιές σας στο να εισέλθει μέσα σ’ αυτές η Θεία ευλογία την οποία θα τη δείτε κατόπιν και στο σπιτικό σας και στη χαρά και στην πρόοδο των παιδιών σας. Να μάθετε μικρές, μεσαίες και μεγάλες, κυρίες και δεσποινίδες να έχετε ένα φόρεμα σεμνό, μόνο για τη Θεία Λειτουργία και για τη Θεία Κοινωνία. Και αν δεν έχετε να βάζετε μια μαντήλα στους ώμους σας...λέω για τις μερικές, για τις πέντε-έξι. Με συγχωρείτε που τα είπα, αλλά τα είπα με πολλή αγάπη και πολλή πατρικότητα.

Δε συμφωνώ επίσης και για το παντελόνι. Δεν είναι το θέμα παντελόνι...είναι το θέμα «αντρική αμφίεση». Η Αγία Γραφή και οι κανόνες της Εκκλησίας μας, τους οποίους τους γράφουμε στα παλιά μας τα παπούτσια, τονίζουν «οι γυναίκες δεν θα φορούν αντρικά και οι άντρες δεν θα φορούν γυναικεία». Εκτός αν θέλετε, σεις που φοράτε παντελόνια, να φέρετε τους μπαμπάδες σας, να φέρετε τους άντρες σας, να φέρετε τα αδέρφια σας, να φοράνε εκείνοι τα φουστάνια και εσείς τα παντελόνια. Άμα το θέλετε έτσι ...να’ ναι ευλογημένο. Όλα αυτά όμως τα ανέφερα επειδή τρόμαξα από το θεϊκό και αποκαλυπτικό αυτό όραμα εκείνου του ιερέως. Μη νομίζουμε ότι είναι εύκολος ο δρόμος του Ευαγγελίου, ο δρόμος του Χριστού, ο δρόμος της σωτηρίας. Είναι δύσκολος, για αυτό λέγει και ο Κύριος «στενή η πύλη και τεθλιμμένη οδός η απάγουσα στην ζωήν», δηλαδή στη σωτηρία, γι’ αυτό και «ολίγοι οι ευρίσκοντες αυτή». Λίγοι ψάχνουν να βρουν αυτήν τη θύρα σωτηρίας. Εσείς όλοι, άντρες και γυναίκες και παιδιά, για να έρθετε σήμερα στην εκκλησία, σημαίνει ότι ψάχνετε να βρείτε αυτή την πόρτα που οδηγεί στον Παράδεισο. Την ψάχνετε κι εγώ σας την δείχνω. Είναι ο σταυρός.

Είπε σήμερα το ευαγγελικό ανάγνωσμα «όστις θέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράσθω τον σταυρόν αυτού καθ’ ημέραν και ακολουθήτω μοι».

Σταυρός; Να είμεθα σεμνά ενδεδυμένοι μέσα στο ναό.
Σταυρός, να συμμαζεύουμε το μυαλό μας μέσα στην εκκλησία και να λέμε την ευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με».
Σταυρός, να πολεμούμε κάθε μέρα τα πάθη μας.
Σταυρός, να μπορούμε να καλλιεργούμε, κάθε μέρα και κάθε ώρα τις ευαγγελικές αρετές.
Σταυρός, να συγχωρούμε τον εχθρόν, αυτόν που μας έκανε το κακό, με όλη μας την καρδιά και να τον αγαπάμε και να του κάμνουμε συνεχώς καλό. Σταυρός είναι αυτό.
Σταυρός, οι πειρασμοί, τα βάσανα και οι θλίψεις της ζωής.
Σταυρός, οι αναπηρίες, ο καρκίνος και οι πρόωροι θάνατοι.
Σταυρός και η μακροθυμία στην αδικία και μάλιστα στην αχαριστία.
Σταυρός και να πηγαίνεις στο δρόμο της ζωής σου με το σταυρό στο χέρι.
Σταυρός, Σταυρός, Σταυρός...παντού Σταυρός. Κάθε άνθρωπος κι ένας Σταυρός και μάλιστα αγκαθωτός και ματωμένος... Αλλά και χωρίς Σταυρό δε σώζεσαι και δε σώζομαι και δε σώζεται κανένας.

Στο «Ανάσταση Χριστού θεασάμενοι..» που απαγγείλαμε το πρωί στον όρθρο δια των ιεροψαλτών μας, μεταξύ των άλλων, η ορθόδοξη Εκκλησία μας βεβαιώνει σ’ αυτόν τον ύμνο ότι «ιδού γαρ ήλθε δια του σταυρού χαρά εν όλω τω κόσμω». Αυτό σημαίνει ότι ο Σταυρός μας οδηγεί στην Ανάσταση. Η Σταυρική Του θυσία του Θεανθρώπου έγινε για μας λύτρωσις και σωτηρία. Έγινε η όντως ζωή, το φως και η οδός. Με μια προϋπόθεση. Με τη ζωντανή πίστη που θα ευαγγελίσει την ενεργουμένη αγάπη, που θα φέρει την υπομονή και αυτή με τη σειρά της την προσευχή και η προσευχή τη μετάνοια. Μετάνοια αληθινή με συντριβή και ταπείνωση. Μετάνοια για κάθε μέρα, μετάνοια για κάθε ώρα, μετάνοια για κάθε στιγμή. Γι’ αυτό σας παρακαλώ, πολύ σας παρακαλώ, σας δεσμεύω και σας δίνω και εντολή, στη βραδινή σας προσευχή να παρακαλέσετε σήμερα το βράδυ τον Θεόν να μου χαρίσει κι εμένα αληθινή μετάνοια, αληθινή μετάνοια και για μένα και για σας και για όλους μας.

Αμήν.