Το site που επιμελείται ο Ι.Ν. Αγίας Βαρβάρας Αμφιάλης Κερατσινίου: https://agiavarvaramfialis.gr



Κυριακή 30 Σεπτεμβρίου 2001

Η Παναγία Τριάδα πρότυπον της οικογένειας, των προσωπικών και κοινωνικών μας σχέσεων, 2o κήρυγμα



170 β
Κυρ. 30.9.2001

photo
Λέγαμε την περασμένη Κυριακή χριστιανοί μου, ότι πρότυπον της οικογένειας είναι η Αγία Τριάδα.
Επειδή κάθε άνθρωπος είναι πλασμένος κατ’ εικόνα Θεού, άρα και η οικογένεια που την αποτελούν τα πρόσωπα του πατέρα, της μητέρας, των παιδιών και λοιπά, είναι και αυτοί κατ’ εικόνα Θεού.
Όταν όμως τα πρόσωπα της οικογένειας ανήκουν στην Ορθόδοξη Εκκλησία, τότε η οικογένεια είναι κατ’ εικόνα της Αγίας Τριάδος.
Είπαμε επίσης ότι η Τριαδική Θεότητα, ο ένας δηλαδή Θεός, που διακρίνεται σε τρία πρόσωπα, έχει την ενότητα της ειρήνης και την κοινωνίαν της αγάπης. Έχει μία θέληση, μία γνώμη, και παίρνουν πάντοτε την ίδια απόφαση. Η δε κοινωνία της αγάπης, συμπληρώσαμε ότι είναι αδιαίρετη και ασύγχυτη. Άρα το ίδιο πρέπει να συμβαίνει, ή μάλλον, να βιώνεται και μέσα στην οικογένεια, και κατ’ επέκτασιν στην κοινωνία και στα έθνη.

Τα γεγονότα όμως στην καθημερινή μας ζωή, μας διαψεύδουν. Δεν υπάρχουν αρμονικές σχέσεις μεταξύ μας. Ούτε και αλληλοπροσαρμογή στην συμπεριφορά μας. Λείπει, απουσιάζει πλήρως, η ευλογημένη εν Χριστώ συνεργασία, και επικρατεί η ασυνεννοησία. Σε τίποτα δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε μεταξύ μας. Σε τίποτα. Η σύγχυσις, η διαφωνία, η γκρίνια, η ταραχή, η φαγωμάρα και τόσα άλλα.
Δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε ούτε ως φίλοι, ούτε ως συνεργάτες, ούτε ως σύζυγοι, ούτε ως γονείς, ούτε ως παιδιά. Οι πάντες και τα πάντα έχουν γνώμη και πείσμα. Πείσμα μέχρι διαιρέσεως. Μόνον εγώ ξέρω και κανένας άλλος, λέει συνήθως ο ξερόλας, ο εγωιστής. Ο εγωισμός λοιπόν στο αποκορύφωμά του. Ατομισμός και ιδιοτέλεια παντού. Σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής του ανθρώπου.
Από τη μια μεριά πλήρης αδιαφορία. Και από την άλλη ακράτητη συμφεροντολογία. Και αυτό πέρασε από την οικογένεια στα μεγάλα συμφέροντα, παγκόσμιο φαινόμενο αυτό, στις μικρές και μεγάλες κοινωνικές ομάδες, στις κοινωνίες πόλεων και κρατών. Όλοι μας δυστυχώς ομαδοποιηθήκαμε. Και από εικόνες του Θεού, δηλαδή πρόσωπα, που το καθένα έχει το μικρό του όνομα, ξεπέσαμε σε αόριστα άτομα, σε νούμερα.
Συνήθως λέμε, και το ακούω κάθε μέρα στην Ιερά Εξομολόγηση, να μου λένε : «Εγώ είμαι ένα άτομο, το και το» ή «αυτός είναι ένα άτομο το και το». Μα δεν είσαι άτομο! Είσαι πρόσωπο με αξία και τιμή, παιδί του Θεού, πλασμένο κατ’ εικόνα Θεού, κατ’ εικόνα της Αγίας Τριάδος. Αυτό το μικρό μας όνομα που πήραμε στην Βάπτισή μας, μας δίνει την αξία σαν πρόσωπο, σαν ψυχή.
Εμείς όμως περιφρονήσαμε την αξία της ψυχής μας, και έτσι χάσαμε όχι μόνον το πρόσωπό μας και τον αυτοσεβασμό μας, αλλά χάσαμε και τον Θεόν, την Ορθόδοξη πίστη μας. Έτσι περιφρονήσαμε στην πράξη τον Ευαγγελικό Του λόγο, και αδιαφορήσαμε όπως και αδιαφορούμε για την σωτηρία μας.
Τίποτα δεν μας ενδιαφέρει, παρά μόνον ο εγωισμός μας. Πώς δηλαδή θα ικανοποιούμε τα πάθη μας, και αυτή είναι η δυστυχία μας. Έχουμε γνώμη αλλ’ όχι του Θεού. Κάνουμε σχέδια τελείως εγωκεντρικά, που ασφαλώς, δεν συμφωνούν με το θέλημα του Αγίου Θεού. Παντού και πάντα ο εγωισμός, η αυτονομία, η κενοδοξία. Έτσι εγωιστεύεται ο άνθρωπος. Κομπορημονεί. Επιδεικνύεται, αυτονομεί, κενοδοξεί, υπερηφανεύεται, περιφρονεί τον πλησίον του, αυτοδικαιώνεται, θέλει να επιβάλλεται, και τόσα άλλα… τόσα πολλά που όλα μαζί φανερώνουν και αποδεικνύουν εκατό τοις εκατό ότι ο άνθρωπος έχει κουφότητα. Ότι είναι αδειανός, κενός. Ένα ολοστρόγγυλο μηδενικό. Χωρίς Θεόν, είσαι και είμαι μηδέν.

Ναι χριστιανοί μου, μεγαλύτερη δυστυχία του ανθρώπου είναι ο εγωισμός του. Απ’ αυτόν παιδεύεται και τυραννιέται, αλλά και με τον εγωισμό του όμως, βασανίζει και τους άλλους. Βασανίζεται σαν το Σίσυφο, της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας, που ανέβαζε έναν τεράστιο ογκόλιθο, ένα βράχο, από τους πρόποδας ενός βουνού στην κορφή του. Και μόλις έφτανε αυτόν τον βράχο στην κορφή, αυτός ξανακυλούσε, ξανακατρακυλούσε πάλι κάτω στους πρόποδες. Έπρεπε πάλι να τον πάρει και να τον ανεβάσει επάνω, και πάλι αυτός κατρακυλούσε και ούτω καθ’ εξής, έτσι εβασανίζετο στον Άδη.
Δεν θα βρείτε λοιπόν άνθρωπο που να μην τυραννιέται κατά τον ίδιο τρόπο σαν τον Σίσυφο, από τον εγωισμό του.
Ελευθερώνεται όμως εκείνος ο χριστιανός, που βιώνει την τιμή που του έκαμε ο Θεός να τον πλάσει κατ’ εικόνα του. Που έχει δηλαδή αληθινή κοινωνία με τον Σωτήρα Χριστό, και που αισθάνεται να είναι όλος ο Τριαδικός Θεός μέσα του, και κείνος μέσα στο Θεό. Αυτός και μόνον ελευθερώνεται από τις τυραννίες των παθών που καταταλαιπωρούν σήμερα ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Από την αμαρτία η δυστυχία γύρω μας. Και οι αρρώστιες, και τα βάσανα, και η πείνα, και οι λιμοί, και η αναρχία, και οι εμφύλιοι σπαραγμοί, και τα ναρκωτικά, και οι πόλεμοι, και η αναρχία, και η τρομοκρατία τώρα τελευταία, και πλήθος άλλων κακών.
Απ’ την αμαρτία λοιπόν του εγωισμού, της αλαζονίας, της φιλαργυρίας, της φιληδονίας, της φιλαρχίας, της εξουσίας, της σαρκομανίας, της δυνάμεως, του πλούτου και τόσων άλλων παθών, καταβασανίζεται σήμερα όλος ο κόσμος.

Γι’ αυτό και οι σημερινοί πιστοί αγωνιζόμενοι χριστιανοί, για να λυτρωθούν από τον φόβο για τα δεινά που θα πλήξουν ολόκληρη την ανθρωπότητα, τρέχουν συνήθως να βρούνε αγίους.
Αλλά ποιο το όφελος όμως; Αν θαυμάζουμε τον τάδε άγιο ή τον τάδε γέροντα, ή τον τάδε πνευματικό, αν δεν τηρούμε τις εντολές του που είναι εντολές Θεού;
Και όσο και αν θαυμάζεις έναν άγιο, μας λέγει ο Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος, και όσο και αν λες ότι τον αγαπάς τον γέροντά σου ή τον πνευματικό σου, αν εσύ δεν αποβάλλεις τον εγωισμό και τα πάθη σου, αν εσύ δεν χριστοποιηθείς, αν εσύ τελικά δεν αγιασθείς, δεν έγινε τίποτα. Δεν ωφελήθηκες καθόλου.
Εγώ, λέει, είμαι του πατρός Ιακώβου Τσαλίκη. Ο άλλος του πατρός Φιλοθέου Μακρή. Ο άλλος του πατρός Φιλοθέου του Ζερβάκου. Ο άλλος του πατρός Γεωργίου του Καρσλίδη. Ο άλλος του ενός και ο άλλος του άλλου. Και τι έγινε; Τι έγινες; Εγώ έχω λέει προστάτη τον Άγιο Νεκτάριο, να τον έχεις, εγώ την Αγία Βαρβάρα, να την έχεις, ο άλλος τον Άγιο Νικόλαο, να τον έχεις, τι έγινε όμως; Αν δεν αποβάλλουμε τα πάθη και προπαντός τον εγωισμό από μέσα μας;
Τρέχουμε σε όλα τα προσκυνήματα της Ελλάδος, καλά κάνουμε, πηγαίνουμε στο Άγιον Όρος και στους Αγίους Τόπους, θαυμαστό αυτό, προσκυνάμε τον Πανάγιο Τάφο και το Τίμιο Ξύλο. Ασπαζόμαστε θαυματουργικές εικόνες, λείψανα και σκηνώματα αγίων. Όλα πολύ καλά. Αλλά ποιο το όφελος αν δεν αλλάξουμε ζωή και δεν τηρούμε τις Ευαγγελικές εντολές που όλες μαζί εκφράζουν το θέλημα του Θεού;
Και ποιο είναι το θέλημα του Θεού; η σωτηρία μας, ο αγιασμός μας, να κάνουμε τον ίδιο τον εαυτό μας, ψυχή και σώμα «ναόν Θεού ζώντος». Μας το είπε σήμερα το Αποστολικό Ανάγνωσμα, «υμείς εστέ ναός Θεού ζώντος». Είμαστε όμως;
Πολύ λένε: Εμείς τα ξέρουμε αυτά, και πίστη έχουμε και το Θεό αγαπάμε, και όλο τον κόσμο τον αγαπάμε. Ποιος από μας τους Ορθοδόξους Χριστιανούς, δεν ξέρει για το Θεό, το Χριστό, την Παναγία, τους Αγίους, τα θαύματα και λοιπά; Όλοι μας τα γνωρίζουμε και όλοι μας λίγο πολύ αυτά τα δεχόμαστε. Τι βγαίνει όμως απ’ αυτό;
Αν εσύ και συ και συ και γω δεν έχουμε κοινωνία με τον Θεόν,
αν δεν αισθάνεσαι τον Θεόν μέσα σου,
αν τελικά δεν Τον αισθάνεσαι σαν δικό σου προσωπικό Θεό,
διότι γι’ αυτό σ’ έφτιαξε ως Θεός, για να τον αισθάνεσαι αποκλειστικά και μόνον δικό σου,
και όχι για να σε κοιτάζει από ψηλά,
και συ να τρέμεις απ’ το φόβο σου κλεισμένος εκεί σε μια γωνιά.
Ο Θεός έπλασε και σένα, έπλασε και σένα, έπλασε και μένα, για να έρθει να μας βρει τον καθένα χωριστά, γιατί όταν σε έπλαθε ο Θεός κατ’ εικόνα Του, ήταν σαν να μην έχει κανέναν άλλον πάνω στην γη. Και σε αγαπάει, όποιος και αν είσαι. Όσο αμαρτωλός και βρώμικος και αν είσαι. Ο Θεός σ’ αγαπάει και ιδιαίτερα αν είσαι αδικημένος και βασανισμένος. Και θέλει να ασχολείται μαζί σου, να ομιλεί μαζί σου, να επικοινωνεί μαζί σου με κάθε τρόπο. Να σε τρέφει με το Αίμα Του, να είναι μέσα στην καρδιά σου, και συ όμως μέσα στην Τριαδική Θεότητα, μέσα στον Χριστό, στην Παναγία, και στους Αγίους, μέσα στο σώμα της Εκκλησίας.

Δεν βγαίνει όμως απολύτως τίποτα αδελφοί μου, που σας ομιλώ εδώ και είκοσι χρόνια, για το Σωτήρα Χριστό, τη θεϊκή Του διδασκαλία, για τα Πανάγια Μυστήρια, την Εκκλησία, τους Αγίους, τα θαύματα και τόσα άλλα. Καμιά ωφέλεια αν δεν ανοίξει η ψυχή σου και η ψυχή μου για να την αγγίξει ο Θεός. Αν δεν έρθει δηλαδή να κατοικήσει μέσα σου.
«Ιδού ίσταμαι επί την θύραν και κρούω».
Ίσταμαι επί την θύραν και κρούω.
Επί την θύραν της καρδιάς σου και κρούω.
Εάν μου ανοίξεις, θα μπω μέσα και θα δειπνήσω μαζί σου, και θα σου κάνω πανηγύρι, θα σου κάνω την καρδιά Παράδεισο.
Είδατε τι λέγει ο Κύριος; Αν μου ανοίξεις! Διαβάστε την Αποκάλυψη, και θα τα βρείτε μέσα και αυτά.
Εάν μου ανοίξεις, θα μπω μέσα.
Αν δεν Του ανοίξουμε την πόρτα της καρδιάς μας, πώς θα μπει μέσα; Πώς;
Έτσι λοιπόν αν δεν έλθει ο Θεός να κατοικήσει μέσα σου, και αν δεν αποκτήσεις συ ο ίδιος πείρα, το τι είναι ο Θεός, όλα αυτά που λέγονται στα κηρύγματα, ή που τα διαβάζουμε στην Αγία Γραφή, ή στους βίους, ή στα γεροντικά, και όσα βλέπουμε στα ιερά προσκυνήματα, όλα αυτά δεν μας λένε τίποτα. Είναι σαν να μην υπάρχουν, ή σαν να μην τα ακούσαμε ποτέ. Ή σαν να μην τα είδατε ποτέ.
Δυστυχώς η ζωή μας και τα έργα μας καταμαρτυρούν, ότι δουλεύουμε μόνον για την ικανοποίηση του εγωισμού και των παθών μας. Αν όμως κάθε μέρα βάζαμε στόχο στο πώς θα κάνουμε υπακοή στο λόγο του Θεού, ώστε το θέλημά μας να ταυτιζόταν απόλυτα με το θέλημα της Αγίας Τριάδος, τότε η πορεία μας όντως θα ήτο απ’ το κατ’ εικόνα στο καθ’ ομοίωσιν. Διότι γι’ αυτό μας έπλασε ημάς ο Θεός.

Και λίγο πριν ευχηθήκαμε δια του στόματος του ιερέως όπως όλοι μας, και ο ιερεύς ο λειτουργός, αλλά και οι εκκλησιαζόμενοι πιστοί χριστιανοί, τι ευχηθήκαμε; Όπως Κύριος ο Θεός αγιάσει τας ψυχάς ημών και τα σώματα. Να αγιάσει και το σώμα και την ψυχή.
Αν αυτό το πραγματοποιούσε και το βίωνε και ο πατέρας, και η μητέρα και τα παιδιά, τότε ασφαλώς η οικογένεια, θα ήτο κατ’ εικόνα και πρότυπο της Αγίας Τριάδος.
Μία γνώμη. Η ίδια γνώμη απ’ όλους.
Μία θέληση. Η ίδια θέληση απ’ όλους.
Μία απόφαση. Η ίδια απόφαση απ’ όλους.
Και η γνώμη και η θέληση και η απόφαση, σύμφωνη πάντοτε με το σωτήριο θέλημα του Αγίου Θεού.
Και ιδού η τελειότης. Ιδού η σωτηρία. Ιδού ο αγιασμός.

Τι μας είπε σήμερα και πως τελείωσε το Ευαγγέλιον;
«Γίνεσθε ουν οικτίρμονες καθώς και ο πατήρ ημών ο εν τοις ουρανοίς οικτίρμων εστί».
Άρα λοιπόν το θέλημα του Θεού είναι να γίνουμε και οικτίρμονες,
και τότε ασφαλώς ολόκληρος ο κόσμος, ολόκληρη η ανθρωπότητα, θα είχε ειρήνη.
Θα είχε αγάπη, ομόνοια, ασφάλεια.
Και η γη θα ήτο Παράδεισος.
Αμήν.

Κυριακή 23 Σεπτεμβρίου 2001

Η Παναγία Τριάδα πρότυπον της οικογένειας, των προσωπικών και κοινωνικών μας σχέσεων



170 α
Κυρ. 23.9.2001

Σήμερα η Εκκλησία μας χριστιανοί μου τιμά τη Σύλληψη του Τιμίου Προδρόμου στα γεροντικά σπλάχνα της μητρός του Ελισάβετ.
Επίσης τιμά τους Αγίους: την Αγία μάρτυρα Ραΐδα, τις δυο όσιες γυναίκες Ξανθίππη και Πολυξένη, τους Αγίους μάρτυρας Ανδρέα, Ιωάννη, Πέτρο και Αντώνιο, τον νεομάρτυρα Νικόλαο τον Καρπενησιώτη, τον Άγιο μάρτυρα Ιωάννη τον Αγαρηνό που μαρτύρησε στο Βραχώρι της Κόνιτσας και πολλούς ακόμα.
Κάθε μέρα αδελφοί μου, η Εκκλησία μας τιμά και εορτάζει πλήθος Αγίων, και μάλιστα των τριών πρώτων αιώνων.
Κοινό χαρακτηριστικό των πρώτων χριστιανών ήταν η κοινωνία της αγάπης, και η ενότητα δια του Ιησού Χριστού μεταξύ τους. Για την ζωή των πρώτων χριστιανών, ιδιαίτερα στα χρόνια των διωγμών και μαρτυρίων μιλήσαμε εκτενώς στο τελευταίο μας βραδινό κήρυγμα, το οποίον και έχει ηχογραφηθεί.
Η ανάγκη της ενότητος μεταξύ των χριστιανών τονίζεται, και στην αρχιερατική προσευχή του Ιησού Χριστού, λίγο πριν από το πάθος Του: «ίνα και αυτοί εν ημίν έν ώσι, καθώς και ημείς έν εσμέν». Ο Ιησούς Χριστός παρακαλεί τον Θεόν Πατέρα όπως οι Απόστολοι και όσοι θα πιστέψουν δια των Αποστόλων και των διαδόχων εις αυτόν τον Χριστόν, να είναι μεταξύ τους ενωμένοι και αγαπημένοι, καθώς και «ημείς έν εσμέν», όπως είμαστε και ημείς ένα πράγμα, Εγώ, ο Πατήρ και το Άγιον Πνεύμα, το ίδιο θα πρέπει να είναι και οι χριστιανοί.
Αυτό τι σημαίνει δηλαδή, να είναι τόσο δεμένοι μεταξύ τους, ψυχικά και πνευματικά, και αδιαίρετα ενωμένοι χριστιανοί, όπως είναι σε μια ενότητα τα πρόσωπα της Αγίας Τριάδος.

Άρα, η φροντίδα όλων των χριστιανών, δεν θα πρέπει να αρκείται απλά και μόνον στη μίμηση της ζωής των Αγίων, των οσίων ή των μαρτύρων, αλλά σε κάτι περισσότερο, σε κάτι υψηλότερο. Σε κάτι πνευματικότερο, δηλαδή σε κάτι θεϊκό.
Τι θα πει αυτό; Θα πει στο να ζει κανείς εν Χριστώ. Στο να είναι η ζωή του, ζωή του Χριστού.
Γι’ αυτό λοιπόν και μπορώ να ερωτήσω: Έχουμε τον Χριστό μέσα μας;
Αν εξετάσουμε βαθειά βαθειά τη συνείδησή μας, θα πούμε «όχι».
Είναι η ζωή μας, ζωή Χριστού; Είναι ζωή θεϊκή; Όχι. Και δεν την έχουμε αυτήν την ζωή διότι δεν μπορούμε να καυχηθούμε αυτό που έλεγε για τον εαυτόν του ο Απόστολος Παύλος, «ζω δε ουκέτι εγώ. Ζει δε εν εμοί Χριστός».
Γι’ αυτό και πρέπει μέσα στις καθημερινές μας υποχρεώσεις, όπως κυλάει η ζωή μας, και τις οικογενειακές, και τις επαγγελματικές, και τις κοινωνικές, η προσευχή μας, αν την κάνουμε και αυτή, αν λέω την κάνουμε και αυτή, την κάνουμε; η προσευχή μας πρέπει να είναι ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΧΡΙΣΤΟΥ. Να μοιάζει δηλαδή με την προσευχή που έκανε ο Θεάνθρωπος Κύριος.
Η ταπείνωσή μας να είναι ταπείνωσις Χριστού.
Η αγάπη μας να είναι αγάπη Χριστού.
Η υπομονή μας να είναι υπομονή Χριστού. «Την υπομονή Ιώβ ηκούσατε και το τέλος Κυρίω είδετε», αυτό το «τέλος Κυρίω είδετε» αναφέρεται στην υπομονή του Χριστού.
Η πραότητά μας πρέπει να είναι πραότητα Χριστού.
Η τιμιότητά μας πρέπει να είναι τιμιότητα Χριστού.
Η μακροθυμία μας, να είναι μακροθυμία Χριστού.
Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε και με τις υπόλοιπες αρετές για να πούμε τα ίδια.
Εσύ, και συ που λες ότι αγαπάς τον Χριστό και όλο τον κόσμο, και νομίζεις και πιστεύεις ότι έχεις αγάπη Χριστού, η αγάπη σου φθάνει μέχρι θυσίας;
Φθάνει μέχρι θανάτου;
Φτάνει μέχρι θανάτου δε Σταυρού και μαρτυρίου;
Εγώ για τον εαυτόν μου λέω όχι. Ούτε την αποδεικνύω με έργα, ούτε με θυσίες, ούτε και υποχωρήσεις κάνω.
Αυτές είναι οι τραγικές διαπιστώσεις, ότι δεν έχω την ταπείνωση του Χριστού και των Αγίων, δεν ζει μέσα μας ο Χριστός όπως ακριβώς εκείνος το θέλει, και δεν κατοικεί μέσα μας το Πανάγιον Πνεύμα, όπως αυτός ή όπως αυτό ορίζει. Και δεν έχω το ουράνιο βίωμα ότι ο Θεός είναι Πατέρας μου, ο Πλάστης μου και Δημιουργός μου. Έτσι φαντάζομαι τον εαυτό μου ένα κλασσικό μηδενικό. Είμαστε και είμαι ένα τίποτα.

Ας προσέξουμε όμως τη φράση του Χριστού που λέγει: «Ίνα και αυτοί εν ημίν εν ώσι». Αυτό σημαίνει ότι αν δεν είμαστε μέσα στο Θεό, και ο Θεός δεν είναι μέσα μας, τότε δεν είμαστε τίποτα. Ούτε χριστιανοί, ούτε άνθρωποι.
Και ας μην ξεχνάμε ότι ήρθαμε από το μηδέν. Μας έφερε ο Θεός από την ανυπαρξία στην ύπαρξη. Ο Θεός είναι αυτός που μας έφερε στη ζωή. Στο να υπάρχουμε. Οι γονείς μας δάνεισαν μόνο το σώμα μας, τίποτα περισσότερο. Ο Θεός μας έδωσε το «είναι» και αυτός είναι που μας έπλασε κατ’ εικόνα Του. Όταν λέμε «κατ’ εικόνα Θεού», εννοούμε και κατ’ εικόνα της Αγίας Τριάδος.

Και τώρα θέλω να πω μερικά πράγματα που είναι ναι μεν δογματικά, αλλά που έχουν άμεση σχέση όμως με μας. Γιατί είμαστε ακριβώς πλασμένοι, κατ’ εικόνα της Αγίας Τριάδος. Κατ’ εικόνα Θεού, αλλά κατ’ εικόνα Αγίας Τριάδος.
Ο Θεός είναι Ένας, αλλά είναι Τριαδικός. Ποτέ ο Πατήρ δεν είναι Υιός. Και ποτέ ο Υιός δεν είναι Πατήρ ή Άγιον Πνεύμα. Και ποτέ το Άγιον Πνεύμα δεν είναι Πατέρας ή Υιός. Το κάθε πρόσωπο είναι χωριστό. Αλλά ο Πατήρ όμως είναι ο όλος Θεός. Ο Υιός είναι ο όλος Θεός. Το Άγιον Πνεύμα είναι ο όλος Θεός. ΈΝΑΣ Θεός όμως, Τριαδικός, που διακρίνεται σε τρία πρόσωπα, χωρίς αυτά να συγχέονται μεταξύ τους, ή να συγκρούονται. Έχουν ένα θέλημα, μία θέληση, μία γνώμη, μία βούληση, μία απόφαση. Ταυτόχρονα. Παρόλον που το κάθε πρόσωπον της Αγίας Τριάδος έχει το δικό του έργο, εν τούτοις όμως σ’ αυτό το έργο συμφωνούν και τα άλλα δύο πρόσωπα ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ και έχοντας μία θέληση, μία βούληση, μία γνώμη. Μία απόφαση. Ο Θεός δια του Υιού εν Αγίω Πνεύματι τα πάντα ποιεί.
Ποιο είναι το χαρακτηριστικό του Πατρός; Ότι γεννά αϊδίως τον Υιόν και εκπορεύει το Άγιον Πνεύμα. Ο Υιός γεννάται αϊδίως πάντοτε. Δεν υπήρχε περίπτωση και χρόνος να μην γεννάται. Γεννάται πάντοτε εκ του Πατρός. Και το Άγιον Πνεύμα εκπορεύεται μόνον εκ του Πατρός, και όχι εκ του Υιού, το περίφημον αυτό φιλιόκβε, που έχουν οι αιρετικοί παπικοί.
Όλα αυτά όμως υπάρχουν σαν βεβαιωμένες αλήθειες και αποκαλύψεις μέσα στην Αγία Γραφή και ειδικότερα μέσα στην Καινή Διαθήκη, την οποίαν δυστυχώς δεν ανοίγουμε, δεν διαβάζουμε, έτσι δεν παίρνουμε τα μέτρα μας και όταν μας συμβαίνουν κάποια φοβερά γεγονότα σαν και αυτά που ήρθαν και που θα έρθουν και που θα είναι φοβερά τρομακτικά, εμείς δεν είμαστε έτοιμοι να τα αντιμετωπίσουμε, γιατί μέσα μας δεν κατοικεί το Άγιον Πνεύμα. Δεν κατοικεί ο Πατέρας, δεν κατοικεί ο Υιός, δεν κατοικεί ο Χριστός, δεν κατοικούν οι Άγιοι, δεν κατοικεί η Παναγία, δεν κατοικεί τίποτα μέσα μας. Φωλιάζουν τα πάθη. Αυτά κατοικούν και αυτά βασιλεύουν.

Στα χρόνια που κυλούσαν οι Οικουμενικές Σύνοδοι, διετύπωσαν αυτές τις αλήθειες σε δόγματα. Άρα το δόγμα στην Ορθόδοξη πίστη μας είναι δεδομένο. Είναι ότι ο Θεός είναι Τριαδικός. Ότι ο Ιησούς Χριστός έχει δύο φύσεις. Ότι η Παναγία μας είναι Θεοτόκος, και τα λοιπά. Αυτό είναι δόγμα.
Συνείρχοντο κατά καιρούς οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, και διετύπωναν αυτές τις αλήθειες, τρείς τέσσερεις, πόσες είπα, με κατανόηση, κάναν δηλαδή τις φράσεις κατανοητές, και, σωστά τοποθετημένες. Και έπρεπε, όπως και πρέπει, όλοι να συμφωνούν. Όποιος δεν συμφωνεί, με τους κανόνες της Εκκλησίας που διατυπώνει την αλήθεια της πίστεώς μας, προσέξτε, όποιος δεν συμφωνούσε σ’ αυτά που διατύπωναν οι Πατέρες στα Οικουμενικάς Συνόδους και στας Τοπικάς, όποιος δεν συμφωνούσε, δεν μειοψηφούσε, όπως γίνεται εδώ στις διάφορες συγκεντρώσεις που έχουμε στους συλλόγους, στη βουλή και τα λοιπά… Στους Πατέρες της Εκκλησίας μας δεν υπάρχει μειοψηφία. Εάν δεν συμφωνούσες επεπέμπεσο από την Εκκλησία. Εδιώχνεσο από την Εκκλησία. Γινόσουν αιρετικός και ήσουν για πάντα κολασμένος. Δεν μπορείς να έχεις διαφορετική γνώμη, απ’ αυτή τη γνώμη που έχει η Εκκλησία μας. Επειδή λοιπόν ακριβώς δεν συμφωνούσαν, γι’ αυτό και διώχθησαν και γι’ αυτό κατήντησαν και ξέπεσαν ως αιρετικοί.
Το ίδιο συνέβη βέβαια και με την Τετάρτη Οικουμενική Σύνοδο, η οποία διετύπωσε ότι ο Ιησούς Χριστός είναι τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος, ενωμένος στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, ασυγχύτως, ατρέπτως, αναλοιώτως και αδιαιρέτως.
Προσέξτε, όσοι δεν συμφώνησαν, όπως οι Χαλκηδόνιοι, και τόσοι άλλοι Μονοφυσίτες, αναθεματίστηκαν, και αν δεν μετανοήσουν είναι κολασμένοι εις τους αιώνας.
Και στις ημέρες μας, πολλοί είναι αυτοί που διαφωνούν με τα Ορθόδοξα δόγματα της Εκκλησίας μας, και τους βλέπουμε στα διάφορα παραθυράκια της τηλεοράσεως. Κολάζονται.

Η αλήθεια της πίστεώς μας αδελφοί μου, είναι μία. Και μόνον μία, και δεν μερίζεται, δεν διαιρείται, δεν κομματιάζεται. Δεν έχει δηλαδή η κάθε μια ομολογία, των Προτεσταντών, οποιασδήποτε άλλες θρησκευτικές ομάδες, ή ακόμα και θρησκείες, κάθε μια απ’ αυτές, να έχει ένα κομμάτι της αλήθειας ή ένα μέρος της αλήθειας, και να τα μαζέψουμε όλα μαζί σαν πάζλ, για να κάνουμε την μόνη αλήθεια. Όχι. Όσοι τα πιστεύουν αυτά είναι διεστραμμένοι, είναι πλανεμένοι, είναι αιρετικοί, καταντούν σε αίρεσις, και καταστρέφουν αιωνίως τις ψυχές των ανθρώπων.
Την μοναδική αποκεκαλυμμένη αλήθεια, την έχει μόνον η Ορθόδοξη Εκκλησία. Γι’ αυτό και ο Οικουμενισμός είναι αίρεσις. Μαζί με τον Οικουμενισμό, πάμε και στην λεγομένη Παγκοσμιοποίηση. Τα πάντα δηλαδή να γίνουν ένα.

Αυτή τη στιγμή όμως, επειδή είπα ότι αναφερθήκαμε στην Αγία Τριάδα, τα πρόσωπα της Αγίας Τριάδος είπαμε, δεν συγκρούονται μεταξύ τους, είναι ανεξάρτητα, είναι ασύγχυτα ενωμένα, αλλά είναι Ένας Θεός με τρία πρόσωπα. Και αυτό διότι το κάθε πρόσωπο στην Αγία Τριάδα, είναι ξεχωριστό, και το επαναλαμβάνω πολλές φορές και ενωμένο με τα άλλα δύο στην μία Τριαδική Θεότητα.
Γιατί τα τονίζω αυτά και τα ξανατονίζω; Έχουν σημασία. Θα το δούμε αμέσως λίγο πιο κάτω, όπως το ίδιο συμβαίνει, και με τις δυο φύσεις του Ιησού Χριστού, ο τέλειος άνθρωπος και τέλειος Θεός στο ένα πρόσωπον του Ιησού Χριστού, αυτές οι δυο φύσεις να είναι ασυγχύτως ενωμένες.

Όπως λοιπόν κάθε άνθρωπος που γεννιέται, είναι πλασμένος κατ’ εικόνα Θεού, έτσι και η χριστιανική οικογένεια, ο σύζυγος, η σύζυγος, ο πατέρας, η μητέρα, τα παιδιά, οι γονείς, τα εγγόνια, όλοι μαζί είναι η μία οικογένεια πλασμένη κατ’ εικόνα Θεού. Η χριστιανική μας κοινωνία είναι πλασμένη κατ’ εικόνα Θεού και κατ’ εικόνα της Αγίας Τριάδος. Όπως και ολόκληρη η ανθρωπότητα ως ένας άνθρωπος είναι πλασμένη κατ’ εικόνα Θεού.
Αναφερθήκαμε λοιπόν στην Αγία Τριάδα, στα υποστατικά ιδιώματα των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδος, στην κοινωνία ενότητος και αγάπης, στην κοινή θέληση, στη μία γνώμη και τα λοιπά, για να πούμε αυτές τις αλήθειες που ίσως να φανούν για μερικούς κάπως πικρές.

Είπαμε λοιπόν ότι η οικογένεια είναι πλασμένη κατ’ εικόνα της Αγίας Τριάδος. Η οικογένεια δηλαδή πρέπει να έχει για πρότυπο την Αγία Τριάδα. Το κάθε πρόσωπο μέσα στην οικογένεια, γι’ αυτό αναφερθήκαμε στα πρόσωπα, έχει τη θέση του.
Λέγει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Ο πατέρας είναι πατήρ. Η μητέρα είναι μητέρα, το παιδί είναι παιδί. Ο γιός είναι γιός, η κόρη είναι κόρη. Ο μεγάλος γιός είναι μεγάλος γιός. Και ο μικρός γιός είναι μικρός γιός. Ο παππούς, η γιαγιά, ο θείος και λοιπά. Το κάθε πρόσωπο είναι ξεχωριστό, έχει μια ξεχωριστή θέση μέσα στην οικογένεια, στη ΜΙΑ οικογένεια, προσέξτε το, στη ΜΙΑ οικογένεια, και αν θέλουμε να ζούμε μέσα στο σπίτι, σαν οικογένεια που είμαστε χριστιανική, πρέπει να ζούμε ως κατ’ εικόνα Θεού, ως κατ’ εικόνα της Αγίας Τριάδος.

Σαν αληθινοί λοιπόν χριστιανοί που είμαστε, και μέλη της Εκκλησίας, δεν μπορούμε να κάνουμε ό,τι θέλουμε. Δεν μπορούμε να λέμε ό,τι θέλουμε. Δεν μπορούμε να έχουμε κάθε φορά διαφορετική γνώμη, γι’ αυτό και συγκρουόμεθα μεταξύ μας. Γι’ αυτό υπάρχουν οι καυγάδες, οι συγκρούσεις, οι γκρίνιες, οι εγωισμοί, οι θυμοί, τα νεύρα, οι ύβρεις, τα διαζύγια και ούτω κάθ’ εξής, γιατί; Γιατί δεν είμαστε εικόνα της Αγίας Τριάδος.
Η Αγία Τριάδα είναι τρία πρόσωπα, αλλά είναι ένα. Είναι ένας Θεός, και εμείς είμαστε τέσσερεις πέντε σε ένα σπίτι, εφτά δέκα αλλού, δεκαπέντε κάπου αλλού, ανάλογα με τα παιδιά και τα εγγόνια που έχουμε, ίσως και περισσότερα, αλλά είμαστε ένα. Δεν μπορεί ένας πιτσιρικάς τώρα, σαν κι αυτά εδώ, πέντε, δέκα χρονών, και δεκατέσσερα και δεκαπέντε και είκοσι, και να λέγει «εγώ έχω γνώμη»! «Θα κάνω ό,τι θέλω, είμαι ελεύθερος άνθρωπος», α, δεν έχει τέτοια στην Αγία Τριάδα. Θα κάνεις εκείνο που είναι σωστό. Και ποιο είναι το σωστό; Έτσι θα λέτε στα παιδιά σας. Θα κάνεις αυτό που είναι σωστό. Κι αν σε ρωτούν τα παιδιά, μπαμπά, μαμά ποιο είναι το σωστό; Το σωστό είναι ο Χριστός! Θα παίρνετε μια εικόνα, και θα δείχνετε και θα λέτε στο παιδί σας, «αυτή είναι, αυτό είναι το σωστό». Το λέει ο Χριστός; Το λέει; Να το κάνει. Δεν το λέει, να μην το κάνει. Δεν μπορείς να έχεις και να έχω διαφορετική γνώμη απ’ αυτήν που έχει ο Χριστός.
Το Ευαγγέλιο θα πρέπει να είναι ο ρυθμιστής της ζωής μας. Η Εκκλησία μας, με τα σωστικά της πανάγια μυστήρια, θα μας φωτίζουν και θα μας χριστοποιούν. Και στο τέλος θα μας σώσουν.
Αυτό σημαίνει λοιπόν ότι ο καθένας μας πρέπει να μπαίνει στη θέση του. Και να σέβεται μέσα στο σπίτι τους άλλους. Γι’ αυτό γίνονται όσα γίνονται, επειδή χάθηκε πρώτα ο αυτοσεβασμός, σαν εικόνα Θεού, αφού την μουτζουρώσαμε και την στραπατσαρίσαμε με την αμαρτία μας και με την αμαρτία μου, γι’ αυτό και δεν έχουμε σεβασμό και ενότητα αγάπης με τους άλλους μέσα στο σπίτι.
Κανένας δεν πρέπει να επιβάλλεται στον άλλον. Κανένας δεν πρέπει να τον μειώνει, να τον προσβάλλει, να τον ξευτελίζει, να τον πικραίνει, να τον προδίδει, να τον παραμερίζει, να τον περιφρονεί.
Όποιος έχει μέσα του τον Χριστό, δεν συγκρούεται με τους άλλους. Δεν συγχέεται με τους άλλους, αλλά τους αγαπά, όπως αγαπά ο Θεός. Τους αγαπάει εν ταπεινώσει και μετανοία, μέχρι θυσίας. Δεν θέλει, επαναλαμβάνω, ποτέ, να τους πικράνει, να τους μειώσει ή να τους αρνηθεί. Όχι. Έχει μέσα του ένοικον την Αγία Τριάδα. Γι’ αυτό και δεν είναι ποτέ, ούτε φίλαυτος, ούτε εγωλάτρης. Τότε μόνον η αδυναμίες μας αχρηστεύονται, τότε μόνον οι αδυναμίες αχρηστεύονται, τότε μόνον τα πάθη μας νεκρώνωνται. Τα πάντα αγιάζονται από το Αίμα του Χριστού και όλοι μας χριστοποιούμεθα, και τότε μπορούμε να πούμε μαζί με τον Απόστολο Παύλο, το «ζώ δε ουκέτι εγώ, ζει δε εν εμοί Χριστός». Και δια του Χριστού μέσα μας ζει ολόκληρη η Παναγία Τριάδα, όλος ο Θεός.

Χριστιανοί μου, από σήμερα και από τούτη τη στιγμή, η γνώμη μας, και η γνώμη των παιδιών μας και η γνώμη των συντρόφων μας, και προπαντός η προσωπική μας γνώμη, η προσωπική μου γνώμη, πρέπει να είναι γνώμη Χριστού.
Η απόφασίς μας, να είναι απόφασις Χριστού.
Η θέλησίς μας, να είναι το θέλημα του Ιησού Χριστού.
Οι πράξεις μας, πράξεις και έργα Χριστού.
Και όλες οι αρετές μας να είναι αρετές Χριστού,
και ο θάνατός μας Παράδεισος.

Αμήν.

Κυριακή 16 Σεπτεμβρίου 2001

Η ιστορία για τα ΤΡΙΑ ΔΕΝΔΡΑ πολύ διδακτική



172 α
Κυρ.μετά του Σταυρού 2001

Θέλω να σας πω μια ιστορία, η οποία φαίνεται απλή και λίγο σαν παραμύθι.
Ακούστε την όμως.

Ήταν μια φορά σ’ ένα δάσος τρία δένδρα. Το καθένα απ’ αυτά είχε για τον εαυτόν του κάποιον προορισμό, κάποιον σκοπό, έναν οραματισμό, μια προοπτική που λέν και οι πολιτικοί.
Το πρώτο επιθυμούσε να αξιωθεί να γίνει κάποια στιγμή να γίνει κάποια στιγμή ένα πολύτιμο μπαούλο. Ξυλόγλυπτο, όμορφα σκαλισμένο. Που μέσα του θα εφυλάσοντο πολύτιμους θησαυρούς, μαργαριτάρια, χρυσός και οτιδήποτε άλλο θα μπορούσε να ήταν πολύτιμο. Ένας θησαυρός.
Το δεύτερο δένδρο ήθελε να αξιωνόταν, να γινόταν, στα χέρια ενός καλού ναυπηγού, ένα γερό καράβι, ένα γερό σκαρί. Όμορφο, μεγαλόπρεπο, που θα μετέφερε για την εποχή του βασιλιάδες και πρίγκιπες και μεγάλα επίσημα πρόσωπα. Που θα έκανε ταξίδια υψηλών προσώπων.
Το τρίτο δένδρο έλεγε ότι αυτό που θα ήθελε να γίνει, ήταν να ήταν το πιο ψηλό, το πιο δυνατό, το πιο όμορφο δένδρο του δάσους, που να περνούσε και τους λόφους στο ύψος του, ακόμα και τα βουνά, και να καμαρώνονταν για το ύψος και την μεγαλοπρέπειά του, από όσον κόσμο του ήταν δυνατόν να το βλέπει. Αυτό ήταν το όνειρό του.

Όμως πέρασαν τα χρόνια και τα πράγματα εξελίχθησαν τελείως διαφορετικά, από ο,τι ήταν το όνειρο του καθενός από αυτά, από τα τρία δένδρα.
Το πρώτο δένδρο ενώ σχεδίαζε και ποθούσε όπως είπαμε να γίνει ένα ξυλόγλυπτο μπαούλο για θησαυρούς, ο ξυλουργός που το πήρε στα χέρια του, το έκαμε μία σκάφη, μέσα στην οποίαν έβαζε χόρτο, για να τρέφονται τα ζώα. Παχνί δηλαδή για τα άχυρα.
Το δεύτερο δένδρο που ήθελε να γίνει ένα ωραίο καράβι για να μεταφέρει βασιλιάδες, έγινε ένα φτωχό, μικρό ψαροκάικο, που το ’χαν κάποιοι φτωχοί ψαράδες για να βγάζουν το μεροκάματο.
Το τρίτο δένδρο που ’θελε να γίνει το ψηλότερο όχι μόνον στο δάσος, αλλά και να δέσποζε σε λόφους, σε βουνά και σε πολιτείες, το έκοψαν οι ξυλοκόποι και το πέταξαν σε μια αχυρώνα.

Πέρασαν χρόνια πολλά και τα δένδρα απογοητευμένα από την εξέλιξη των πραγμάτων, ξέχασαν ακόμα και τα όνειρά τους, ξέχασαν και τον ίδιο τον εαυτόν τους.

Όμως κάποια μέρα, ένας άνδρας και μια γυναίκα, ήταν σ’ αυτό το στάβλο, που ’ταν εκεί η ξύλινη σκάφη. Που ήταν εκεί το παχνί με τα άχυρα. Και κει η γυναίκα γέννησε ένα αγοράκι, και το τύλιξε σχίζοντας τα ρούχα τους και το έβαλε μέσα στο παχνί, στη σκάφη από τα άχυρα, μέσα στο στάβλο, ανάμεσα στα χνώτα των ζώων. Η γυναίκα ήταν η Παναγία Θεοτόκος. Και ο άνδρας ήταν ο μνήστορας Ιωσήφ. Και το βρέφος ήτο το βρέφος Ιησούς, ο Λυτρωτής του κόσμου.
Έτσι λοιπόν, απόθεσαν σ’ εκείνο το ξύλινο παχνί, όχι διαμάντια και χρυσάφια, αλλά τον ίδιο το Θεό πού είχε γίνει άνθρωπος, τέλειος άνθρωπος, χωρίς να πάψει να είναι και τέλειος Θεός, για όλους μας, για τη σωτηρία μας. Έτσι αξιώθηκε αυτό το παχνί, αυτή η φάτνη, να δεχτεί μέσα της το θησαυρό των θησαυρών, τον ίδιο δηλαδή τον Θεόν.

Στο μικρό ψαροκάικο που είχε γίνει από το δεύτερο δένδρο, μετά από μερικά χρόνια, μπήκαν μέσα κάποιοι ψαράδες. Ένας απ’ αυτούς ήταν πολύ κουρασμένος και ξάπλωσε να κοιμηθεί. Είχαν ανοιχτεί στην θάλασσα. Στη λιμνοθάλασσα. Και ξέσπασε τότε μια μεγάλη φουρτούνα, τρικυμία. Αέρας, φοβερός, και το ψαροκάικο δεν ήτο δυνατόν να αντέξει σ’ εκείνη την φουρτούνα και σε λίγο θα βούλιαζε. Τρομαγμένοι λοιπόν οι υπόλοιποι από τους ψαράδες ξύπνησαν εκείνον που κοιμόταν και του είπαν «Επιστάτα απολύμεθα, σώσον ημάς». Και κείνος σηκώθηκε και διέταξε την φουρτουνιασμένη θάλασσα : «Σιώπα, πεφίμωσο». Και εγένετο γαλήνη μεγάλη. Ήταν ο Χριστός μαζί με τους μαθητάς Του στη λίμνη Γενησαρέτ. Έτσι και το δεύτερο δένδρο πούχε φιλοδοξήσει για να γίνει μεγάλο πλοίο που θα μετέφερε υψηλά πρόσωπα και βασιλιάδες, αξιώθηκε να μεταφέρει τον Βασιλέα των Βασιλέων. Τον ίδιο τον Χριστόν, τον τέλειον Θεόν και τέλειον άνθρωπον, μαζί με τους μαθητάς του.

Και το τρίτο δένδρο πούταν στην αποθήκη και σ’ ένα αχούρι ενός ξυλουργού, μια μέρα το πήραν και το έκαναν Σταυρό. Και εκεί πάνω κάρφωσαν και σταύρωσαν το Χριστό. Έτσι το δένδρο αυτό έγινε πιο ψηλό από ο,τι είχε επιθυμήσει. Η κορφή του έφτασε μέχρι τον ουρανό, έφτασε μέχρι το Θεό, όπως μας λέγει και ένα από τα τροπάρια που ψάλαμε σήμερα. «Ουρανού ισοστάσιο». Έγινε η λύσις της κατάρας του ανθρωπίνου γένους. Σημείον χαράς και σύμβολον αναστάσεως. Κατέστη ο Σταυρός από τότε όπλον ακαταμάχητον και δύναμις δικάιων, των ιερέων η ευπρέπεια και η δόξα των μαρτύρων. Των τυφλών οδηγός και των ασθενούντων ιατρός. Όπως πολύ παραστατικά μας ψάλει αυτές τις ημέρες το εξαποστηλάριον του Τιμίου Σταυρού που μας λέγει «Σταυρός ο φύλαξ πάσης της Οικουμένης, Σταυρός πιστών το στήριγμα, Σταυρός αγγέλων η δόξα και των δαιμόνων το τραύμα».

Τελικά το κάθε δένδρο, το κάθε ένα από τα δένδρα αυτής της ιστορίας, απέκτησε όχι μόνον αυτό που ήθελε, αλλά ασυγκρίτως πολύ περισσότερα. Έγιναν όργανα μέσα στην σωτηρία του ανθρώπου, ειδικότερα δε το τελευταίο δένδρο.
Τι μας λέγει αυτή η ιστορία;
Μας λέγει ότι δεν γνωρίζουμε ποιο είναι το θέλημα του Θεού. Πρέπει να μην ξεχνάμε, εκείνο, ότι αυτό που μας ετοιμάζει ο Θεός είναι ασυγκρίτως καλύτερο από εκείνα τα οποία ετοιμάζουμε εμείς για τον εαυτόν μας, ή για τα παιδιά μας, όταν αφηνόμεθα τελείως στα χέρια και στο θέλημα το άγιο του Θεού, διότι εκείνος αποκλειστικά αποβλέπει στη δική μας σωτηρία, στην αιώνια ωφέλεια της ψυχής μας.
Αυτό δε σημαίνει ότι δεν πρέπει να κάνουμε όνειρα και σχέδια. Ασφαλώς και όνειρα θα κάνουμε, και σχέδια θα κάνουμε, αλλά τα αφήνουμε όμως να τα οικονομήσει όπως θέλει ο Θεός, αρκεί να έχουμε πίστη, απόλυτο πίστη, ακράδαντη πίστη και εμπιστοσύνη στο Θεό,
πίστη και έργα πίστεως,
πίστη και μετάνοια,
μετάνοια αληθινή.
Πίστη και αγάπη ενεργουμένη,
πίστη και ταπεινό φρόνημα.
Και τότε ο Σταυρός, ο Σταυρός μας. ο Σταυρός του καθενός μας θα γίνει σύμφωνα με όσα μας λέγει και μας βεβαιώνει η γλώσσα της Εκκλησίας μας, θα γίνει αυτός ο Σταυρός η θύρα του Παραδείσου.
Είθε να γίνει για όλους μας,
Αμήν.