Οι εύκολες μεταπτώσεις του θρησκευομένου λαού, ως όχλος και μάζα

Κυριακή των Βαϊων 2004

«Έλαβον τα βαϊα των φοινίκων και εξήλθον εις απάντησιν Αυτού».
Ύστερα από λίγο χριστιανοί μου και μετά απ’ τη Θεία Κοινωνία, θα κρατήσουμε όλοι στα χέρια μας τα ήδη ευλογηθέντα βάγια που είναι
-πρώτον, σύμβολα νίκης, νίκης κατά του κακού και της αμαρτίας, νίκης κατά της φθοράς και του θανάτου, νίκης κατά των δαιμόνων
-δεύτερον, τα βάγια είναι σύμβολα των θείων αρετών, και των θείων πράξεων, δηλαδή των έργων της πίστεως και
-τρίτον, με τα βάγια αρχίζει η προετοιμασία και η προπαρασκευή της υποδοχής των Αγίων ημερών της Μεγάλης Εβδομάδος.
Κι ενώ βρισκόμεθα στην παραμονή των σεπτών Παθών του Κυρίου, παρά ταύτα, τονίζω, - το τονίζω αυτό,- η σημερινή ημέρα είναι χαρμόσυνη και θριαμβευτική, γιατί η Ανάστασις νίκησε τον θάνατον, γιατί η αρετή νικά πάντοτε την αμαρτία, και γιατί η ζωή μαζί με τον Χριστό νικά κατά κράτος τον διάβολο.

Αλλά και το Αποστολικό Ανάγνωσμα της ημέρας το οποίον ακούσαμε σήμερα, αρχίζει με την χαρμόσυνη προτροπή του Αποστόλου Παύλου. «Χαίρετε εν Κυρίω πάντοτε, και πάλιν ερώ χαίρετε».
Σ’ αυτήν την θριαμβευτική και πνευματική χαρά, μας καλεί και ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας ο οποίος μας λέγει τα εξής: «Σήμερα ας αναπέμψομε ωδές και ύμνους πνευματικούς, και ας γιορτάσομε όχι όπως τα κοσμικά πανηγύρια, αλλά όπως ταιριάζει στον Θεάνθρωπο Κύριο, τον Σωτήρα μας Ιησού Χριστό, κρατώντας τα βάγια των φοινίκων, όχι μόνο με τα σωματικά μας χέρια, αλλά κυρίως με τα χέρια της ψυχής μας, για να μπορέσομε να απορρίψουμε και να αποτινάξομε από πάνω μας κάθε αλαζονεία και έπαρση, κάθε εγωισμό και υπερηφάνεια, κάθε κακία και πονηριά, κάθε αδικία και ψευτιά, κάθε κατάκριση και υποκρισία, κάθε θυμό και ζήλεια». Αυτά μας τονίζει ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας.
Από το Ευαγγελικό Ανάγνωσμα αδελφοί μου πληροφορηθήκαμε, ότι ο Κύριος πριν από την θριαμβευτική του είσοδο στα Ιεροσόλυμα ήτο στη Βηθανία, και μάλιστα στο σπίτι των αδελφών του τετραημέρου εν νεκρών Λαζάρου και των αδελφών του Μάρθας και Μαρίας. Παράθεσαν και οι τρείς δείπνο ευγνωμοσύνης στο Χριστό, και η χαρά ήτο διάχυτος στα πρόσωπα όλων. Οι εκδηλώσεις όμως της ευγνωμοσύνης εκδηλώθησαν κυρίως από την Μαρία, που άλειψε τα πόδια του Κυρίου με πολύτιμο μύρο, για να σκορπιστεί η ευωδία όχι μόνον σε ολόκληρο το σπίτι αλλά και έξω απ’ αυτό, και για να τα σκουπίσει κατόπιν με τα πλούσια μαλλιά της.
Παραφωνία σ’ αυτή την όλη ευλογημένη και τρισευλογημένη σκηνή, που έμεινε εις τους αιώνας κατά την ρήση του Κυρίου που ακούσαμε στο Ευαγγελικό Ανάγνωσμα, ήταν η στάσις του Ιούδα. Πού ήταν και δω αποκαρδιωτική, αχάριστος για πάντα, άκαρδος, άσπλαχνος, φιλάργυρος, ασυγκίνητος, σε όλα όσα εγίνοντο μπροστά του και γύρω του. Γι’ αυτό και στο τέλος προδότης. Δόλιος και προδότης. Προδότης και μοχθηρός.
Φεύγοντας ο Κύριος την άλλη μέρα το πρωί από την Βηθανία, για να εισέλθη στα Ιεροσόλυμα, παρεμβαίνει και στις εκδηλώσεις όπως είναι γνωστό, και το ακούσαμε και στο Ορθρινό, αλλά και στο Λειτουργικό Ευαγγελικό Ανάγνωσμα, όχλος πολύς. Πρωτοφανής και επιβλητική υπήρξε η Είσοδος του Κυρίου μας στην Αγία Πόλη της Ιερουσαλήμ. Εσείσθη, λέει, η πόλις. Όλος ο κόσμος ξεσηκώθηκε και επικρατούσε ένας απερίγραπτος ενθουσιασμός. Μία μόνο φωνή ηκούετο. «Έρχεται ο Μεσσίας! Έρχεται ο Χριστός, ο Βασιλεύς του Ισραήλ!» Παλλαϊκή και αυθόρμητη ήταν η υποδοχή του Κυρίου. Μια υποδοχή στην οποίαν έλαβε μέρος όλος ο κόσμος των Ιεροσολύμων, ακόμα και τα παιδιά. Πολλοί έκοβαν τα κλαδιά από τα βαΐα των φοινίκων, τα έσειαν, τα κουνούσαν θριαμβευτικά και ζητοκράυγαζαν με όλη τους την καρδιά. «Ωσαννά, ευλογημένος ο Ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου», ενώ άλλοι έστρωναν τα ενδύματά τους εις τους δρόμους.
Ο αυθόρμητος αυτός ενθουσιασμός έκαμε τους Γραμματείς και τους Φαρισαίους, τους άρχοντας και τους Αρχιερείς να πρασινίσουν απ’ το κακό τους. Από τα όσα θαυμαστά έγιναν από της αναστάσεως του Λαζάρου μέχρι και της θριαμβευτικής Εισόδου του Κυρίου στα Ιεροσόλυμα, έκαμαν τους Αρχιερείς, τους Γραμματείς και τους Φαρισαίους, ώστε από κείνης της ημέρας «συνεβουλεύσαντο ίνα θανατώσωσιν τον Ιησούν».
Εμείς βέβαια δεν θα σταθούμε στο μίσος και στην κακία των αρχόντων, που είδαμε πού οδήγησαν τελικά τον Κύριο στη Σταυρική Θυσία, αλλά αυτή ήταν και ο θρίαμβος του απολυτρωτικού έργου του Κυρίου μας. Θα σταθούμε για λίγο στη διαγωγή του όχλου.

Η Μαρία η αδελφή του Λαζάρου, με την πράξη της, έδειξε ότι είχε αληθινή αγάπη και αληθινή λατρεία προς τον Ιησούν Χριστόν, τον Σωτήρα της, όχι μόνον επειδή ανέστησε τον αδελφό της τον Λάζαρο, αλλά γιατί έτσι ήταν διαθέσιμη η καρδιά της πάντοτε από τότε που γνώρισαν τον Κύριο, μέχρι και της τελευταίας στιγμής. Εν αντιθέσει βέβαια προς τον ενθουσιασμό του όχλου.
Ο ενθουσιασμός είναι κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας μας ένα πολύ ασταθές στοιχείο. Είναι της στιγμής, έρχεται και φεύγει, και αυτό φάνηκε μέσα σε πέντε μέρες. Αλίμονον. Πόσο γρήγορα άλλαξε το σημερινό «Ωσαννά, ωσαννά, Ευλογημένος !», και τη Μεγάλη Πέμπτη το βράδυ, τη νύχτα, με την Παρασκευή το πρωί να γίνει «άρον, άρον, σταύρωσον Αυτόν…».
Όποιος δεν έχει βαθιά πίστη έχει και μεταπτώσεις. Και αυτό πρέπει να το φοβηθούμε, και το βλέπουμε πολλές φορές από τον πόλεμο που δεχόμαστε εναντίον του πνευματικού μας με τους λογισμούς που ενσπείρει ο διάβολος και κλονίζει την πίστη μας, όχι μόνον προς τους ιερείς, τους διακόνους και τους επισκόπους, αλλά και προς αυτήν την Εκκλησία του Χριστού, και προς τα Πανάγια μυστήρια και προς τον ίδιον τον Θεάνθρωπον Κύριον και το λυτρωτικό Του έργο. Να φοβούμεθα λοιπόν τον ενθουσιασμό. Περισσότερη και στερεά πίστις απαιτείται από όλους μας στις καρδιές μας, γιατί και ενθουσιαστικές εκδηλώσεις του όχλου έμοιαζαν λίγο με κάποιες άλλες, αλλά δεν υπήρχε όμως η αληθινή πίστις, δεν πίστευαν ότι ήταν ο Μεσσίας, ο Λυτρωτής, το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, που σαρκώθηκε εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου στο πρόσωπον του Ιησού Χριστού, για να σώσει το γένος των ανθρώπων από την αμαρτία, από το θάνατο, από το διάβολο. Γι’ αυτό και βρέθηκαν πολύ εύκολα όλοι εκείνοι, που κάποτε ενθουσιάζονταν, όπως ήταν ο λαός, και όπως είναι πολλοί από μας σήμερα, για να βρίσκονται με πολλή ευκολία στην απέναντι όχθη, στην όχθη του Ιούδα.
Λαός λοιπόν δυσεβής και παράνομος. Γενεά άπιστος και διεστραμμένη. Και όμως αυτή η γενεά η άπιστος και διεστραμμένη είδε τα πεινασμένα πλήθη να χορταίνουν, τους τυφλούς να βλέπουν, τους βουβούς να ομιλούν, τους κουφούς να ακούν, τους παραλύτους να περπατούν, οι νεκροί να ανασταίνονται, άνθρωποι δαιμονισμένοι να ελευθερώνονται και οι λεπροί να καθαρίζονται. Εκτός βέβαια από τις αναστάσεις των νεκρών, που ήσαν τρείς, τα υπόλοιπα των θαυμάτων εγένοντο μπροστά σε δεκάδες, και εκατοντάδες, και μερικές φορές μπροστά σε χιλιάδες ανθρώπους. Και όμως ο λαός απεδείχθη αγνώμων και αχάριστος. Και αντί του μάννα, Του έδωσε χολήν και αντί του ύδατος Τον επότισε με όξος.

Χριστιανοί μου,
Από σήμερα το βράδυ θα αρχίσει η Μεγάλη Εβδομάδα. Ασφαλώς μερικές φορές θα συγκινηθούμε και θα δακρύσουμε, πιθανόν δε να γεμίσουμε και από τα συναισθήματα της Μαρίας. Προσοχή όμως, γιατί υπάρχει κίνδυνος μέσα σε μια βδομάδα, σε δέκα μέρες, σε ένα μήνα, να αλλάξουμε διαθέσεις, και να περάσομε στην αντίπερα όχθη, και αντί για τον Χριστόν να προτιμήσουμε χίλιες φορές τον χρυσόν. Και αντί του Ευαγγελίου να προτιμήσουμε της σαρκός την απώλεια.

Χριστιανοί μου,
Εμείς όλοι που βρισκόμαστε σήμερα σ’ αυτόν εδώ τον μικρόν ναόν, ας υμνήσομε τον Χριστόν μαζί με τους αγγέλους, και ας Τον δοξολογήσουμε μαζί με τα παιδιά, όπως τότε. Ας ζήσουμε μαζί με την Μαρία την αδελφή του Λαζάρου, την Μάρθα και τον Λαζαρον χαρμόσυνα, να ζήσουμε τα χαρμόσυνα πνευματικά σκιρτήματα και ας αναστηθούμε μαζί με τον Λάζαρον από τα νεκρά μας έργα. Μαζί με τους τυφλούς που απέκτησαν φως, ας φωνάξουμε και μείς, βλέποντας το φως του Θεού, «είδομεν το φως το αληθινόν, ελάβομεν Πνεύμα επουράνιον». Και ας στρώσουμε καλά κάτω στο δρόμο της ζωής μας τα ενδύματα της μετανοίας, τα βάγια της αγάπης, της πίστεως και της ελπίδος και ιδιαιτέρως, τα βάγια της υπομονής. Ας στρώσουμε κάτω τους κλάδους της Θείας Λατρείας και των Θείων αρετών. Δεν είναι εύκολα πράγματα αυτά. Είναι δύσκολα. Χρειάζεται κόπος και πόνος, και βαθύς στεναγμός και καμιά φορά δάκρυα πολλά. Χρειάζεται κόπος για να σηκώσουμε τον Σταυρόν του Κυρίου μας. Να απαρνηθούμε τις αδυναμίες μας, να καταπολεμήσουμε τα πάθη μας, και εν συνεχεία με τα Πανάγια Μυστήρια να τα μπολιάσουμε και να τα μεταβάλουμε σε Θείες Αρετές. Γιατί μόνον έτσι θα μπορέσουμε να σωθούμε. Επειδή όμως ζει Κύριος ο Θεός, εμείς θα βάλουμε την προσπάθεια, και την καλή βία, διατί οι βιασταί αρπάζουσι την Βασιλεία των Ουρανών, και όλα τα υπόλοιπα είναι του Αγίου Θεού. Και από την Σταυρωμένη ζωή μας να βρεθούμε στην Ανάσταση της Βασιλείας του Θεού. Αυτήν την Ανάσταση, εκείνης όμως, εκείνη την Ανάσταση, στη Βασιλεία του Θεού, την εύχομαι σε όλους σας, και σείς να την εύχεστε στον πνευματικό σας, και σε όλον τον Ορθόδοξο κλήρο της Ελλάδος,

Αμήν.