Περί αληθινής μετανοίας

216-δ
Κυρ. Δ' Νηστειών, 2005

Είπα να μη σας αφήσω χωρίς λόγον Θεού έστω και για πέντε λεπτά…
Σήμερα χριστιανοί μου τετάρτη Κυριακή των Νηστειών, η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του οσίου Ιωάννου του Σιναΐτου, συγγραφέως της Κλίμακος. Για τη ζωή, την ασκητική πολιτεία του, και το έργο του έχουμε μιλήσει πάρα πολλές φορές στο παρελθόν. Σήμερα να πούμε έτσι μερικά αποσπάσματα, κάνα δυο τρία, να τα σχολιάσουμε λίγο, προς οικοδομήν όλων.
Ο Άγιος μας λέγει ότι οι πρώτοι φίλοι του Θεού, είναι όλες οι ουράνιες ασώματες δυνάμεις των αγίων αγγέλων και αρχαγγέλων, των Χερουβείμ και των Σεραφείμ, των Θρόνων, των Κυριοτήτων και τα λοιπά.
Αλλά παιδιά όμως του Θεού και αληθινοί χριστιανοί, είναι όλοι εκείνοι που εκτελούν το πανάγιον θέλημά Του, που εκτελούν, που τηρούν αβίαστα και χωρίς παραλήψεις τις Ευαγγελικές Του προτροπές, συμμετέχοντες συγχρόνως και στα πανάγια μυστήρια μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης.

Εχθροί του Θεού δεν είναι μόνον οι αιρετικοί, ή τυχόν οι πλανεμένοι, ή ακόμη και οι βλάσφημοι των θείων, οι άθεοι και υλισταί, αλλά και όλοι εκείνοι που απορρίπτουν απ’ τη ζωή τους, ιδιαίτερα δε από την οικογένειά τους το θέλημα του Κυρίου, και συγχρόνως πολεμούν με πάθος και μανία τους θεοφιλείς εκείνους χριστιανούς που θέλουν να πιστεύουν και να τηρούν όσα ευαγγελίζεται η Εκκλησία του Χριστού.

Χριστιανός αληθινός είναι εκείνος που μιμείται την ζωή του Ιησού Χριστού, και στα λόγια και στα έργα και στις σκέψεις. Πάντοτε βέβαια με τη βοήθεια της Θείας Χάριτος. Πιστεύει ορθά και αλάνθαστα στην Τριαδικότητα του Ενός Θεού, και στην Θεανθρωπότητα του Ιησού Χριστού, και όσα εντέλλονται τα δόγματα και οι ιεροί κανόνες της Αγίας μας Εκκλησίας.
Θεοφιλής πάλι είναι εκείνος ο χριστιανός, που απολαμβάνει όλα τα φυσικά και αναμάρτητα δώρα του Θεού και συγχρόνως δεν αμελεί όσο μπορεί και όσο του είναι δυνατόν να εργάζεται το θέλημα του Θεού και να συμμετέχει στα μυστήρια.
Θεοφιλής είναι ακόμα εκείνος που διαρκώς καλλιεργεί την μετάνοια και την ταπεινοφροσύνη.

Βλέπουμε όμως ότι για την μετάνοια, δεν επιμένει μόνον κατά πολύ ο Άγιος Ιωάννης στο βιβλίο του που λέγεται Κλίμακα, αλλά και όλοι οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, αλλά και η ίδια διδασκαλία του Κυρίου μας αρχίζει με τη μετάνοια, όταν ο Κύριος βγήκε διακηρύσσοντας και λέγοντας, παρακαλώντας και απαιτώντας, «Μετανοείτε, ήγγικεν γαρ η Βασιλεία των Ουρανών».
Πρότυπο δε της μετανοίας, ονομάζει και καταδεικνύει ο Άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης, τον Απόστολο Πέτρο, που εξελθόντα έξω της αυλής έκλαυσε πικρώς την τριπλή του άρνηση.
Μετάνοια αληθινή είναι η ανανέωση του Αγίου Βαπτίσματος. Το φόρεμα αυτό το ολοφώτεινο που ενδυόμεθα κατά το Άγιον Βάπτισμα, και το οποίο λερώνομε και μολύνουμε από παιδικής ηλικίας, μέχρι και σήμερα, αυτό μπορούμε να το ξαναφορέσουμε καινούργιο μέσω της μετανοίας και της Ιεράς Εξομολογήσεως, και με μια συμφωνία που θα κάνουμε κει στο μυστήριο με τον Θεόν, για μια καινούργια εν Χριστώ ζωή.
Μετανοώ αληθινά σημαίνει ότι αγοράζω σε οποιαδήποτε τιμή την ταπείνωση, και το συντετριμμένο πνεύμα και τα πληρώνω αυτά με κόπο, με αίμα, με θυσία, με δάκρυα, μέχρι που να πεθάνω. Αυτά θα πούνε μετάνοια και μετανοώ.
Αυτό ταιριάζει βέβαια και με την κατανυκτική εκείνη ομολογία του Οσίου Εφραίμ, όταν βεβαιώνει ότι «ουκ έχω μετάνοια, ουκ έχω κατάνυξη, ουκ έχω δάκρυον παρακλητικόν».
Άρα η μετάνοια είναι πρώτα φωτισμός του σκοτισμένου από τα πάθη μυαλού μας, και ύστερα ειδική δωρεά που αποβλέπει στη σωτηρία μας. Η αληθινή μετάνοια δεν έχει απόγνωση και απελπισία. Αντίθετα μάλιστα καλλιεργεί μέσα στην ψυχή την βεβαιωμένη ελπίδα ότι το έλεος του Θεού θα μας σώσει.

Λοιπόν, ας καλλιεργούμε από σήμερα, και κάθε μέρα την μετάνοια, μέχρι το τέλος της ζωής μας.
Να φωνάζουμε και να κράζουμε και να λέμε «πριν εις τέλος απόλον με, σώσον με». Αυτό θα το ψάλουμε την Τετάρτη το βράδυ. «Πρίν εις τέλος απόλον με Κύριε, σώσον με». Και αν το φωνάζουμε αυτό, πιστεύω πως ο καλός Θεός θα μας δώσει, τη δύναμη, την αγάπη, την ευσπλαχνία και το έλεός Του, να μας δώσει δηλαδή το κλειδί που θα ανοίξουμε την πόρτα του Παραδείσου για να μπούμε μέσα και έτσι να ζήσουμε τη χαρά των αγγέλων και τη Δόξα του Θεού εις τους αιώνας των αιώνων.