Η Παναγία Τριάδα πρότυπον της οικογένειας, των προσωπικών και κοινωνικών μας σχέσεων

170 α
Κυρ. 23.9.2001

Σήμερα η Εκκλησία μας χριστιανοί μου τιμά τη Σύλληψη του Τιμίου Προδρόμου στα γεροντικά σπλάχνα της μητρός του Ελισάβετ.
Επίσης τιμά τους Αγίους: την Αγία μάρτυρα Ραΐδα, τις δυο όσιες γυναίκες Ξανθίππη και Πολυξένη, τους Αγίους μάρτυρας Ανδρέα, Ιωάννη, Πέτρο και Αντώνιο, τον νεομάρτυρα Νικόλαο τον Καρπενησιώτη, τον Άγιο μάρτυρα Ιωάννη τον Αγαρηνό που μαρτύρησε στο Βραχώρι της Κόνιτσας και πολλούς ακόμα.
Κάθε μέρα αδελφοί μου, η Εκκλησία μας τιμά και εορτάζει πλήθος Αγίων, και μάλιστα των τριών πρώτων αιώνων.
Κοινό χαρακτηριστικό των πρώτων χριστιανών ήταν η κοινωνία της αγάπης, και η ενότητα δια του Ιησού Χριστού μεταξύ τους. Για την ζωή των πρώτων χριστιανών, ιδιαίτερα στα χρόνια των διωγμών και μαρτυρίων μιλήσαμε εκτενώς στο τελευταίο μας βραδινό κήρυγμα, το οποίον και έχει ηχογραφηθεί.
Η ανάγκη της ενότητος μεταξύ των χριστιανών τονίζεται, και στην αρχιερατική προσευχή του Ιησού Χριστού, λίγο πριν από το πάθος Του: «ίνα και αυτοί εν ημίν έν ώσι, καθώς και ημείς έν εσμέν». Ο Ιησούς Χριστός παρακαλεί τον Θεόν Πατέρα όπως οι Απόστολοι και όσοι θα πιστέψουν δια των Αποστόλων και των διαδόχων εις αυτόν τον Χριστόν, να είναι μεταξύ τους ενωμένοι και αγαπημένοι, καθώς και «ημείς έν εσμέν», όπως είμαστε και ημείς ένα πράγμα, Εγώ, ο Πατήρ και το Άγιον Πνεύμα, το ίδιο θα πρέπει να είναι και οι χριστιανοί.
Αυτό τι σημαίνει δηλαδή, να είναι τόσο δεμένοι μεταξύ τους, ψυχικά και πνευματικά, και αδιαίρετα ενωμένοι χριστιανοί, όπως είναι σε μια ενότητα τα πρόσωπα της Αγίας Τριάδος.

Άρα, η φροντίδα όλων των χριστιανών, δεν θα πρέπει να αρκείται απλά και μόνον στη μίμηση της ζωής των Αγίων, των οσίων ή των μαρτύρων, αλλά σε κάτι περισσότερο, σε κάτι υψηλότερο. Σε κάτι πνευματικότερο, δηλαδή σε κάτι θεϊκό.
Τι θα πει αυτό; Θα πει στο να ζει κανείς εν Χριστώ. Στο να είναι η ζωή του, ζωή του Χριστού.
Γι’ αυτό λοιπόν και μπορώ να ερωτήσω: Έχουμε τον Χριστό μέσα μας;
Αν εξετάσουμε βαθειά βαθειά τη συνείδησή μας, θα πούμε «όχι».
Είναι η ζωή μας, ζωή Χριστού; Είναι ζωή θεϊκή; Όχι. Και δεν την έχουμε αυτήν την ζωή διότι δεν μπορούμε να καυχηθούμε αυτό που έλεγε για τον εαυτόν του ο Απόστολος Παύλος, «ζω δε ουκέτι εγώ. Ζει δε εν εμοί Χριστός».
Γι’ αυτό και πρέπει μέσα στις καθημερινές μας υποχρεώσεις, όπως κυλάει η ζωή μας, και τις οικογενειακές, και τις επαγγελματικές, και τις κοινωνικές, η προσευχή μας, αν την κάνουμε και αυτή, αν λέω την κάνουμε και αυτή, την κάνουμε; η προσευχή μας πρέπει να είναι ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΧΡΙΣΤΟΥ. Να μοιάζει δηλαδή με την προσευχή που έκανε ο Θεάνθρωπος Κύριος.
Η ταπείνωσή μας να είναι ταπείνωσις Χριστού.
Η αγάπη μας να είναι αγάπη Χριστού.
Η υπομονή μας να είναι υπομονή Χριστού. «Την υπομονή Ιώβ ηκούσατε και το τέλος Κυρίω είδετε», αυτό το «τέλος Κυρίω είδετε» αναφέρεται στην υπομονή του Χριστού.
Η πραότητά μας πρέπει να είναι πραότητα Χριστού.
Η τιμιότητά μας πρέπει να είναι τιμιότητα Χριστού.
Η μακροθυμία μας, να είναι μακροθυμία Χριστού.
Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε και με τις υπόλοιπες αρετές για να πούμε τα ίδια.
Εσύ, και συ που λες ότι αγαπάς τον Χριστό και όλο τον κόσμο, και νομίζεις και πιστεύεις ότι έχεις αγάπη Χριστού, η αγάπη σου φθάνει μέχρι θυσίας;
Φθάνει μέχρι θανάτου;
Φτάνει μέχρι θανάτου δε Σταυρού και μαρτυρίου;
Εγώ για τον εαυτόν μου λέω όχι. Ούτε την αποδεικνύω με έργα, ούτε με θυσίες, ούτε και υποχωρήσεις κάνω.
Αυτές είναι οι τραγικές διαπιστώσεις, ότι δεν έχω την ταπείνωση του Χριστού και των Αγίων, δεν ζει μέσα μας ο Χριστός όπως ακριβώς εκείνος το θέλει, και δεν κατοικεί μέσα μας το Πανάγιον Πνεύμα, όπως αυτός ή όπως αυτό ορίζει. Και δεν έχω το ουράνιο βίωμα ότι ο Θεός είναι Πατέρας μου, ο Πλάστης μου και Δημιουργός μου. Έτσι φαντάζομαι τον εαυτό μου ένα κλασσικό μηδενικό. Είμαστε και είμαι ένα τίποτα.

Ας προσέξουμε όμως τη φράση του Χριστού που λέγει: «Ίνα και αυτοί εν ημίν εν ώσι». Αυτό σημαίνει ότι αν δεν είμαστε μέσα στο Θεό, και ο Θεός δεν είναι μέσα μας, τότε δεν είμαστε τίποτα. Ούτε χριστιανοί, ούτε άνθρωποι.
Και ας μην ξεχνάμε ότι ήρθαμε από το μηδέν. Μας έφερε ο Θεός από την ανυπαρξία στην ύπαρξη. Ο Θεός είναι αυτός που μας έφερε στη ζωή. Στο να υπάρχουμε. Οι γονείς μας δάνεισαν μόνο το σώμα μας, τίποτα περισσότερο. Ο Θεός μας έδωσε το «είναι» και αυτός είναι που μας έπλασε κατ’ εικόνα Του. Όταν λέμε «κατ’ εικόνα Θεού», εννοούμε και κατ’ εικόνα της Αγίας Τριάδος.

Και τώρα θέλω να πω μερικά πράγματα που είναι ναι μεν δογματικά, αλλά που έχουν άμεση σχέση όμως με μας. Γιατί είμαστε ακριβώς πλασμένοι, κατ’ εικόνα της Αγίας Τριάδος. Κατ’ εικόνα Θεού, αλλά κατ’ εικόνα Αγίας Τριάδος.
Ο Θεός είναι Ένας, αλλά είναι Τριαδικός. Ποτέ ο Πατήρ δεν είναι Υιός. Και ποτέ ο Υιός δεν είναι Πατήρ ή Άγιον Πνεύμα. Και ποτέ το Άγιον Πνεύμα δεν είναι Πατέρας ή Υιός. Το κάθε πρόσωπο είναι χωριστό. Αλλά ο Πατήρ όμως είναι ο όλος Θεός. Ο Υιός είναι ο όλος Θεός. Το Άγιον Πνεύμα είναι ο όλος Θεός. ΈΝΑΣ Θεός όμως, Τριαδικός, που διακρίνεται σε τρία πρόσωπα, χωρίς αυτά να συγχέονται μεταξύ τους, ή να συγκρούονται. Έχουν ένα θέλημα, μία θέληση, μία γνώμη, μία βούληση, μία απόφαση. Ταυτόχρονα. Παρόλον που το κάθε πρόσωπον της Αγίας Τριάδος έχει το δικό του έργο, εν τούτοις όμως σ’ αυτό το έργο συμφωνούν και τα άλλα δύο πρόσωπα ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ και έχοντας μία θέληση, μία βούληση, μία γνώμη. Μία απόφαση. Ο Θεός δια του Υιού εν Αγίω Πνεύματι τα πάντα ποιεί.
Ποιο είναι το χαρακτηριστικό του Πατρός; Ότι γεννά αϊδίως τον Υιόν και εκπορεύει το Άγιον Πνεύμα. Ο Υιός γεννάται αϊδίως πάντοτε. Δεν υπήρχε περίπτωση και χρόνος να μην γεννάται. Γεννάται πάντοτε εκ του Πατρός. Και το Άγιον Πνεύμα εκπορεύεται μόνον εκ του Πατρός, και όχι εκ του Υιού, το περίφημον αυτό φιλιόκβε, που έχουν οι αιρετικοί παπικοί.
Όλα αυτά όμως υπάρχουν σαν βεβαιωμένες αλήθειες και αποκαλύψεις μέσα στην Αγία Γραφή και ειδικότερα μέσα στην Καινή Διαθήκη, την οποίαν δυστυχώς δεν ανοίγουμε, δεν διαβάζουμε, έτσι δεν παίρνουμε τα μέτρα μας και όταν μας συμβαίνουν κάποια φοβερά γεγονότα σαν και αυτά που ήρθαν και που θα έρθουν και που θα είναι φοβερά τρομακτικά, εμείς δεν είμαστε έτοιμοι να τα αντιμετωπίσουμε, γιατί μέσα μας δεν κατοικεί το Άγιον Πνεύμα. Δεν κατοικεί ο Πατέρας, δεν κατοικεί ο Υιός, δεν κατοικεί ο Χριστός, δεν κατοικούν οι Άγιοι, δεν κατοικεί η Παναγία, δεν κατοικεί τίποτα μέσα μας. Φωλιάζουν τα πάθη. Αυτά κατοικούν και αυτά βασιλεύουν.

Στα χρόνια που κυλούσαν οι Οικουμενικές Σύνοδοι, διετύπωσαν αυτές τις αλήθειες σε δόγματα. Άρα το δόγμα στην Ορθόδοξη πίστη μας είναι δεδομένο. Είναι ότι ο Θεός είναι Τριαδικός. Ότι ο Ιησούς Χριστός έχει δύο φύσεις. Ότι η Παναγία μας είναι Θεοτόκος, και τα λοιπά. Αυτό είναι δόγμα.
Συνείρχοντο κατά καιρούς οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, και διετύπωναν αυτές τις αλήθειες, τρείς τέσσερεις, πόσες είπα, με κατανόηση, κάναν δηλαδή τις φράσεις κατανοητές, και, σωστά τοποθετημένες. Και έπρεπε, όπως και πρέπει, όλοι να συμφωνούν. Όποιος δεν συμφωνεί, με τους κανόνες της Εκκλησίας που διατυπώνει την αλήθεια της πίστεώς μας, προσέξτε, όποιος δεν συμφωνούσε σ’ αυτά που διατύπωναν οι Πατέρες στα Οικουμενικάς Συνόδους και στας Τοπικάς, όποιος δεν συμφωνούσε, δεν μειοψηφούσε, όπως γίνεται εδώ στις διάφορες συγκεντρώσεις που έχουμε στους συλλόγους, στη βουλή και τα λοιπά… Στους Πατέρες της Εκκλησίας μας δεν υπάρχει μειοψηφία. Εάν δεν συμφωνούσες επεπέμπεσο από την Εκκλησία. Εδιώχνεσο από την Εκκλησία. Γινόσουν αιρετικός και ήσουν για πάντα κολασμένος. Δεν μπορείς να έχεις διαφορετική γνώμη, απ’ αυτή τη γνώμη που έχει η Εκκλησία μας. Επειδή λοιπόν ακριβώς δεν συμφωνούσαν, γι’ αυτό και διώχθησαν και γι’ αυτό κατήντησαν και ξέπεσαν ως αιρετικοί.
Το ίδιο συνέβη βέβαια και με την Τετάρτη Οικουμενική Σύνοδο, η οποία διετύπωσε ότι ο Ιησούς Χριστός είναι τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος, ενωμένος στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, ασυγχύτως, ατρέπτως, αναλοιώτως και αδιαιρέτως.
Προσέξτε, όσοι δεν συμφώνησαν, όπως οι Χαλκηδόνιοι, και τόσοι άλλοι Μονοφυσίτες, αναθεματίστηκαν, και αν δεν μετανοήσουν είναι κολασμένοι εις τους αιώνας.
Και στις ημέρες μας, πολλοί είναι αυτοί που διαφωνούν με τα Ορθόδοξα δόγματα της Εκκλησίας μας, και τους βλέπουμε στα διάφορα παραθυράκια της τηλεοράσεως. Κολάζονται.

Η αλήθεια της πίστεώς μας αδελφοί μου, είναι μία. Και μόνον μία, και δεν μερίζεται, δεν διαιρείται, δεν κομματιάζεται. Δεν έχει δηλαδή η κάθε μια ομολογία, των Προτεσταντών, οποιασδήποτε άλλες θρησκευτικές ομάδες, ή ακόμα και θρησκείες, κάθε μια απ’ αυτές, να έχει ένα κομμάτι της αλήθειας ή ένα μέρος της αλήθειας, και να τα μαζέψουμε όλα μαζί σαν πάζλ, για να κάνουμε την μόνη αλήθεια. Όχι. Όσοι τα πιστεύουν αυτά είναι διεστραμμένοι, είναι πλανεμένοι, είναι αιρετικοί, καταντούν σε αίρεσις, και καταστρέφουν αιωνίως τις ψυχές των ανθρώπων.
Την μοναδική αποκεκαλυμμένη αλήθεια, την έχει μόνον η Ορθόδοξη Εκκλησία. Γι’ αυτό και ο Οικουμενισμός είναι αίρεσις. Μαζί με τον Οικουμενισμό, πάμε και στην λεγομένη Παγκοσμιοποίηση. Τα πάντα δηλαδή να γίνουν ένα.

Αυτή τη στιγμή όμως, επειδή είπα ότι αναφερθήκαμε στην Αγία Τριάδα, τα πρόσωπα της Αγίας Τριάδος είπαμε, δεν συγκρούονται μεταξύ τους, είναι ανεξάρτητα, είναι ασύγχυτα ενωμένα, αλλά είναι Ένας Θεός με τρία πρόσωπα. Και αυτό διότι το κάθε πρόσωπο στην Αγία Τριάδα, είναι ξεχωριστό, και το επαναλαμβάνω πολλές φορές και ενωμένο με τα άλλα δύο στην μία Τριαδική Θεότητα.
Γιατί τα τονίζω αυτά και τα ξανατονίζω; Έχουν σημασία. Θα το δούμε αμέσως λίγο πιο κάτω, όπως το ίδιο συμβαίνει, και με τις δυο φύσεις του Ιησού Χριστού, ο τέλειος άνθρωπος και τέλειος Θεός στο ένα πρόσωπον του Ιησού Χριστού, αυτές οι δυο φύσεις να είναι ασυγχύτως ενωμένες.

Όπως λοιπόν κάθε άνθρωπος που γεννιέται, είναι πλασμένος κατ’ εικόνα Θεού, έτσι και η χριστιανική οικογένεια, ο σύζυγος, η σύζυγος, ο πατέρας, η μητέρα, τα παιδιά, οι γονείς, τα εγγόνια, όλοι μαζί είναι η μία οικογένεια πλασμένη κατ’ εικόνα Θεού. Η χριστιανική μας κοινωνία είναι πλασμένη κατ’ εικόνα Θεού και κατ’ εικόνα της Αγίας Τριάδος. Όπως και ολόκληρη η ανθρωπότητα ως ένας άνθρωπος είναι πλασμένη κατ’ εικόνα Θεού.
Αναφερθήκαμε λοιπόν στην Αγία Τριάδα, στα υποστατικά ιδιώματα των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδος, στην κοινωνία ενότητος και αγάπης, στην κοινή θέληση, στη μία γνώμη και τα λοιπά, για να πούμε αυτές τις αλήθειες που ίσως να φανούν για μερικούς κάπως πικρές.

Είπαμε λοιπόν ότι η οικογένεια είναι πλασμένη κατ’ εικόνα της Αγίας Τριάδος. Η οικογένεια δηλαδή πρέπει να έχει για πρότυπο την Αγία Τριάδα. Το κάθε πρόσωπο μέσα στην οικογένεια, γι’ αυτό αναφερθήκαμε στα πρόσωπα, έχει τη θέση του.
Λέγει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Ο πατέρας είναι πατήρ. Η μητέρα είναι μητέρα, το παιδί είναι παιδί. Ο γιός είναι γιός, η κόρη είναι κόρη. Ο μεγάλος γιός είναι μεγάλος γιός. Και ο μικρός γιός είναι μικρός γιός. Ο παππούς, η γιαγιά, ο θείος και λοιπά. Το κάθε πρόσωπο είναι ξεχωριστό, έχει μια ξεχωριστή θέση μέσα στην οικογένεια, στη ΜΙΑ οικογένεια, προσέξτε το, στη ΜΙΑ οικογένεια, και αν θέλουμε να ζούμε μέσα στο σπίτι, σαν οικογένεια που είμαστε χριστιανική, πρέπει να ζούμε ως κατ’ εικόνα Θεού, ως κατ’ εικόνα της Αγίας Τριάδος.

Σαν αληθινοί λοιπόν χριστιανοί που είμαστε, και μέλη της Εκκλησίας, δεν μπορούμε να κάνουμε ό,τι θέλουμε. Δεν μπορούμε να λέμε ό,τι θέλουμε. Δεν μπορούμε να έχουμε κάθε φορά διαφορετική γνώμη, γι’ αυτό και συγκρουόμεθα μεταξύ μας. Γι’ αυτό υπάρχουν οι καυγάδες, οι συγκρούσεις, οι γκρίνιες, οι εγωισμοί, οι θυμοί, τα νεύρα, οι ύβρεις, τα διαζύγια και ούτω κάθ’ εξής, γιατί; Γιατί δεν είμαστε εικόνα της Αγίας Τριάδος.
Η Αγία Τριάδα είναι τρία πρόσωπα, αλλά είναι ένα. Είναι ένας Θεός, και εμείς είμαστε τέσσερεις πέντε σε ένα σπίτι, εφτά δέκα αλλού, δεκαπέντε κάπου αλλού, ανάλογα με τα παιδιά και τα εγγόνια που έχουμε, ίσως και περισσότερα, αλλά είμαστε ένα. Δεν μπορεί ένας πιτσιρικάς τώρα, σαν κι αυτά εδώ, πέντε, δέκα χρονών, και δεκατέσσερα και δεκαπέντε και είκοσι, και να λέγει «εγώ έχω γνώμη»! «Θα κάνω ό,τι θέλω, είμαι ελεύθερος άνθρωπος», α, δεν έχει τέτοια στην Αγία Τριάδα. Θα κάνεις εκείνο που είναι σωστό. Και ποιο είναι το σωστό; Έτσι θα λέτε στα παιδιά σας. Θα κάνεις αυτό που είναι σωστό. Κι αν σε ρωτούν τα παιδιά, μπαμπά, μαμά ποιο είναι το σωστό; Το σωστό είναι ο Χριστός! Θα παίρνετε μια εικόνα, και θα δείχνετε και θα λέτε στο παιδί σας, «αυτή είναι, αυτό είναι το σωστό». Το λέει ο Χριστός; Το λέει; Να το κάνει. Δεν το λέει, να μην το κάνει. Δεν μπορείς να έχεις και να έχω διαφορετική γνώμη απ’ αυτήν που έχει ο Χριστός.
Το Ευαγγέλιο θα πρέπει να είναι ο ρυθμιστής της ζωής μας. Η Εκκλησία μας, με τα σωστικά της πανάγια μυστήρια, θα μας φωτίζουν και θα μας χριστοποιούν. Και στο τέλος θα μας σώσουν.
Αυτό σημαίνει λοιπόν ότι ο καθένας μας πρέπει να μπαίνει στη θέση του. Και να σέβεται μέσα στο σπίτι τους άλλους. Γι’ αυτό γίνονται όσα γίνονται, επειδή χάθηκε πρώτα ο αυτοσεβασμός, σαν εικόνα Θεού, αφού την μουτζουρώσαμε και την στραπατσαρίσαμε με την αμαρτία μας και με την αμαρτία μου, γι’ αυτό και δεν έχουμε σεβασμό και ενότητα αγάπης με τους άλλους μέσα στο σπίτι.
Κανένας δεν πρέπει να επιβάλλεται στον άλλον. Κανένας δεν πρέπει να τον μειώνει, να τον προσβάλλει, να τον ξευτελίζει, να τον πικραίνει, να τον προδίδει, να τον παραμερίζει, να τον περιφρονεί.
Όποιος έχει μέσα του τον Χριστό, δεν συγκρούεται με τους άλλους. Δεν συγχέεται με τους άλλους, αλλά τους αγαπά, όπως αγαπά ο Θεός. Τους αγαπάει εν ταπεινώσει και μετανοία, μέχρι θυσίας. Δεν θέλει, επαναλαμβάνω, ποτέ, να τους πικράνει, να τους μειώσει ή να τους αρνηθεί. Όχι. Έχει μέσα του ένοικον την Αγία Τριάδα. Γι’ αυτό και δεν είναι ποτέ, ούτε φίλαυτος, ούτε εγωλάτρης. Τότε μόνον η αδυναμίες μας αχρηστεύονται, τότε μόνον οι αδυναμίες αχρηστεύονται, τότε μόνον τα πάθη μας νεκρώνωνται. Τα πάντα αγιάζονται από το Αίμα του Χριστού και όλοι μας χριστοποιούμεθα, και τότε μπορούμε να πούμε μαζί με τον Απόστολο Παύλο, το «ζώ δε ουκέτι εγώ, ζει δε εν εμοί Χριστός». Και δια του Χριστού μέσα μας ζει ολόκληρη η Παναγία Τριάδα, όλος ο Θεός.

Χριστιανοί μου, από σήμερα και από τούτη τη στιγμή, η γνώμη μας, και η γνώμη των παιδιών μας και η γνώμη των συντρόφων μας, και προπαντός η προσωπική μας γνώμη, η προσωπική μου γνώμη, πρέπει να είναι γνώμη Χριστού.
Η απόφασίς μας, να είναι απόφασις Χριστού.
Η θέλησίς μας, να είναι το θέλημα του Ιησού Χριστού.
Οι πράξεις μας, πράξεις και έργα Χριστού.
Και όλες οι αρετές μας να είναι αρετές Χριστού,
και ο θάνατός μας Παράδεισος.

Αμήν.