Κυριακή 30 Σεπτεμβρίου 2001
Η Παναγία Τριάδα πρότυπον της οικογένειας, των προσωπικών και κοινωνικών μας σχέσεων, 2o κήρυγμα
170 β
Κυρ. 30.9.2001
Λέγαμε την περασμένη Κυριακή χριστιανοί μου, ότι πρότυπον της οικογένειας είναι η Αγία Τριάδα.
Επειδή κάθε άνθρωπος είναι πλασμένος κατ’ εικόνα Θεού, άρα και η οικογένεια που την αποτελούν τα πρόσωπα του πατέρα, της μητέρας, των παιδιών και λοιπά, είναι και αυτοί κατ’ εικόνα Θεού.
Όταν όμως τα πρόσωπα της οικογένειας ανήκουν στην Ορθόδοξη Εκκλησία, τότε η οικογένεια είναι κατ’ εικόνα της Αγίας Τριάδος.
Είπαμε επίσης ότι η Τριαδική Θεότητα, ο ένας δηλαδή Θεός, που διακρίνεται σε τρία πρόσωπα, έχει την ενότητα της ειρήνης και την κοινωνίαν της αγάπης. Έχει μία θέληση, μία γνώμη, και παίρνουν πάντοτε την ίδια απόφαση. Η δε κοινωνία της αγάπης, συμπληρώσαμε ότι είναι αδιαίρετη και ασύγχυτη. Άρα το ίδιο πρέπει να συμβαίνει, ή μάλλον, να βιώνεται και μέσα στην οικογένεια, και κατ’ επέκτασιν στην κοινωνία και στα έθνη.
Τα γεγονότα όμως στην καθημερινή μας ζωή, μας διαψεύδουν. Δεν υπάρχουν αρμονικές σχέσεις μεταξύ μας. Ούτε και αλληλοπροσαρμογή στην συμπεριφορά μας. Λείπει, απουσιάζει πλήρως, η ευλογημένη εν Χριστώ συνεργασία, και επικρατεί η ασυνεννοησία. Σε τίποτα δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε μεταξύ μας. Σε τίποτα. Η σύγχυσις, η διαφωνία, η γκρίνια, η ταραχή, η φαγωμάρα και τόσα άλλα.
Δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε ούτε ως φίλοι, ούτε ως συνεργάτες, ούτε ως σύζυγοι, ούτε ως γονείς, ούτε ως παιδιά. Οι πάντες και τα πάντα έχουν γνώμη και πείσμα. Πείσμα μέχρι διαιρέσεως. Μόνον εγώ ξέρω και κανένας άλλος, λέει συνήθως ο ξερόλας, ο εγωιστής. Ο εγωισμός λοιπόν στο αποκορύφωμά του. Ατομισμός και ιδιοτέλεια παντού. Σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής του ανθρώπου.
Από τη μια μεριά πλήρης αδιαφορία. Και από την άλλη ακράτητη συμφεροντολογία. Και αυτό πέρασε από την οικογένεια στα μεγάλα συμφέροντα, παγκόσμιο φαινόμενο αυτό, στις μικρές και μεγάλες κοινωνικές ομάδες, στις κοινωνίες πόλεων και κρατών. Όλοι μας δυστυχώς ομαδοποιηθήκαμε. Και από εικόνες του Θεού, δηλαδή πρόσωπα, που το καθένα έχει το μικρό του όνομα, ξεπέσαμε σε αόριστα άτομα, σε νούμερα.
Συνήθως λέμε, και το ακούω κάθε μέρα στην Ιερά Εξομολόγηση, να μου λένε : «Εγώ είμαι ένα άτομο, το και το» ή «αυτός είναι ένα άτομο το και το». Μα δεν είσαι άτομο! Είσαι πρόσωπο με αξία και τιμή, παιδί του Θεού, πλασμένο κατ’ εικόνα Θεού, κατ’ εικόνα της Αγίας Τριάδος. Αυτό το μικρό μας όνομα που πήραμε στην Βάπτισή μας, μας δίνει την αξία σαν πρόσωπο, σαν ψυχή.
Εμείς όμως περιφρονήσαμε την αξία της ψυχής μας, και έτσι χάσαμε όχι μόνον το πρόσωπό μας και τον αυτοσεβασμό μας, αλλά χάσαμε και τον Θεόν, την Ορθόδοξη πίστη μας. Έτσι περιφρονήσαμε στην πράξη τον Ευαγγελικό Του λόγο, και αδιαφορήσαμε όπως και αδιαφορούμε για την σωτηρία μας.
Τίποτα δεν μας ενδιαφέρει, παρά μόνον ο εγωισμός μας. Πώς δηλαδή θα ικανοποιούμε τα πάθη μας, και αυτή είναι η δυστυχία μας. Έχουμε γνώμη αλλ’ όχι του Θεού. Κάνουμε σχέδια τελείως εγωκεντρικά, που ασφαλώς, δεν συμφωνούν με το θέλημα του Αγίου Θεού. Παντού και πάντα ο εγωισμός, η αυτονομία, η κενοδοξία. Έτσι εγωιστεύεται ο άνθρωπος. Κομπορημονεί. Επιδεικνύεται, αυτονομεί, κενοδοξεί, υπερηφανεύεται, περιφρονεί τον πλησίον του, αυτοδικαιώνεται, θέλει να επιβάλλεται, και τόσα άλλα… τόσα πολλά που όλα μαζί φανερώνουν και αποδεικνύουν εκατό τοις εκατό ότι ο άνθρωπος έχει κουφότητα. Ότι είναι αδειανός, κενός. Ένα ολοστρόγγυλο μηδενικό. Χωρίς Θεόν, είσαι και είμαι μηδέν.
Ναι χριστιανοί μου, μεγαλύτερη δυστυχία του ανθρώπου είναι ο εγωισμός του. Απ’ αυτόν παιδεύεται και τυραννιέται, αλλά και με τον εγωισμό του όμως, βασανίζει και τους άλλους. Βασανίζεται σαν το Σίσυφο, της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας, που ανέβαζε έναν τεράστιο ογκόλιθο, ένα βράχο, από τους πρόποδας ενός βουνού στην κορφή του. Και μόλις έφτανε αυτόν τον βράχο στην κορφή, αυτός ξανακυλούσε, ξανακατρακυλούσε πάλι κάτω στους πρόποδες. Έπρεπε πάλι να τον πάρει και να τον ανεβάσει επάνω, και πάλι αυτός κατρακυλούσε και ούτω καθ’ εξής, έτσι εβασανίζετο στον Άδη.
Δεν θα βρείτε λοιπόν άνθρωπο που να μην τυραννιέται κατά τον ίδιο τρόπο σαν τον Σίσυφο, από τον εγωισμό του.
Ελευθερώνεται όμως εκείνος ο χριστιανός, που βιώνει την τιμή που του έκαμε ο Θεός να τον πλάσει κατ’ εικόνα του. Που έχει δηλαδή αληθινή κοινωνία με τον Σωτήρα Χριστό, και που αισθάνεται να είναι όλος ο Τριαδικός Θεός μέσα του, και κείνος μέσα στο Θεό. Αυτός και μόνον ελευθερώνεται από τις τυραννίες των παθών που καταταλαιπωρούν σήμερα ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Από την αμαρτία η δυστυχία γύρω μας. Και οι αρρώστιες, και τα βάσανα, και η πείνα, και οι λιμοί, και η αναρχία, και οι εμφύλιοι σπαραγμοί, και τα ναρκωτικά, και οι πόλεμοι, και η αναρχία, και η τρομοκρατία τώρα τελευταία, και πλήθος άλλων κακών.
Απ’ την αμαρτία λοιπόν του εγωισμού, της αλαζονίας, της φιλαργυρίας, της φιληδονίας, της φιλαρχίας, της εξουσίας, της σαρκομανίας, της δυνάμεως, του πλούτου και τόσων άλλων παθών, καταβασανίζεται σήμερα όλος ο κόσμος.
Γι’ αυτό και οι σημερινοί πιστοί αγωνιζόμενοι χριστιανοί, για να λυτρωθούν από τον φόβο για τα δεινά που θα πλήξουν ολόκληρη την ανθρωπότητα, τρέχουν συνήθως να βρούνε αγίους.
Αλλά ποιο το όφελος όμως; Αν θαυμάζουμε τον τάδε άγιο ή τον τάδε γέροντα, ή τον τάδε πνευματικό, αν δεν τηρούμε τις εντολές του που είναι εντολές Θεού;
Και όσο και αν θαυμάζεις έναν άγιο, μας λέγει ο Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος, και όσο και αν λες ότι τον αγαπάς τον γέροντά σου ή τον πνευματικό σου, αν εσύ δεν αποβάλλεις τον εγωισμό και τα πάθη σου, αν εσύ δεν χριστοποιηθείς, αν εσύ τελικά δεν αγιασθείς, δεν έγινε τίποτα. Δεν ωφελήθηκες καθόλου.
Εγώ, λέει, είμαι του πατρός Ιακώβου Τσαλίκη. Ο άλλος του πατρός Φιλοθέου Μακρή. Ο άλλος του πατρός Φιλοθέου του Ζερβάκου. Ο άλλος του πατρός Γεωργίου του Καρσλίδη. Ο άλλος του ενός και ο άλλος του άλλου. Και τι έγινε; Τι έγινες; Εγώ έχω λέει προστάτη τον Άγιο Νεκτάριο, να τον έχεις, εγώ την Αγία Βαρβάρα, να την έχεις, ο άλλος τον Άγιο Νικόλαο, να τον έχεις, τι έγινε όμως; Αν δεν αποβάλλουμε τα πάθη και προπαντός τον εγωισμό από μέσα μας;
Τρέχουμε σε όλα τα προσκυνήματα της Ελλάδος, καλά κάνουμε, πηγαίνουμε στο Άγιον Όρος και στους Αγίους Τόπους, θαυμαστό αυτό, προσκυνάμε τον Πανάγιο Τάφο και το Τίμιο Ξύλο. Ασπαζόμαστε θαυματουργικές εικόνες, λείψανα και σκηνώματα αγίων. Όλα πολύ καλά. Αλλά ποιο το όφελος αν δεν αλλάξουμε ζωή και δεν τηρούμε τις Ευαγγελικές εντολές που όλες μαζί εκφράζουν το θέλημα του Θεού;
Και ποιο είναι το θέλημα του Θεού; η σωτηρία μας, ο αγιασμός μας, να κάνουμε τον ίδιο τον εαυτό μας, ψυχή και σώμα «ναόν Θεού ζώντος». Μας το είπε σήμερα το Αποστολικό Ανάγνωσμα, «υμείς εστέ ναός Θεού ζώντος». Είμαστε όμως;
Πολύ λένε: Εμείς τα ξέρουμε αυτά, και πίστη έχουμε και το Θεό αγαπάμε, και όλο τον κόσμο τον αγαπάμε. Ποιος από μας τους Ορθοδόξους Χριστιανούς, δεν ξέρει για το Θεό, το Χριστό, την Παναγία, τους Αγίους, τα θαύματα και λοιπά; Όλοι μας τα γνωρίζουμε και όλοι μας λίγο πολύ αυτά τα δεχόμαστε. Τι βγαίνει όμως απ’ αυτό;
Αν εσύ και συ και συ και γω δεν έχουμε κοινωνία με τον Θεόν,
αν δεν αισθάνεσαι τον Θεόν μέσα σου,
αν τελικά δεν Τον αισθάνεσαι σαν δικό σου προσωπικό Θεό,
διότι γι’ αυτό σ’ έφτιαξε ως Θεός, για να τον αισθάνεσαι αποκλειστικά και μόνον δικό σου,
και όχι για να σε κοιτάζει από ψηλά,
και συ να τρέμεις απ’ το φόβο σου κλεισμένος εκεί σε μια γωνιά.
Ο Θεός έπλασε και σένα, έπλασε και σένα, έπλασε και μένα, για να έρθει να μας βρει τον καθένα χωριστά, γιατί όταν σε έπλαθε ο Θεός κατ’ εικόνα Του, ήταν σαν να μην έχει κανέναν άλλον πάνω στην γη. Και σε αγαπάει, όποιος και αν είσαι. Όσο αμαρτωλός και βρώμικος και αν είσαι. Ο Θεός σ’ αγαπάει και ιδιαίτερα αν είσαι αδικημένος και βασανισμένος. Και θέλει να ασχολείται μαζί σου, να ομιλεί μαζί σου, να επικοινωνεί μαζί σου με κάθε τρόπο. Να σε τρέφει με το Αίμα Του, να είναι μέσα στην καρδιά σου, και συ όμως μέσα στην Τριαδική Θεότητα, μέσα στον Χριστό, στην Παναγία, και στους Αγίους, μέσα στο σώμα της Εκκλησίας.
Δεν βγαίνει όμως απολύτως τίποτα αδελφοί μου, που σας ομιλώ εδώ και είκοσι χρόνια, για το Σωτήρα Χριστό, τη θεϊκή Του διδασκαλία, για τα Πανάγια Μυστήρια, την Εκκλησία, τους Αγίους, τα θαύματα και τόσα άλλα. Καμιά ωφέλεια αν δεν ανοίξει η ψυχή σου και η ψυχή μου για να την αγγίξει ο Θεός. Αν δεν έρθει δηλαδή να κατοικήσει μέσα σου.
«Ιδού ίσταμαι επί την θύραν και κρούω».
Ίσταμαι επί την θύραν και κρούω.
Επί την θύραν της καρδιάς σου και κρούω.
Εάν μου ανοίξεις, θα μπω μέσα και θα δειπνήσω μαζί σου, και θα σου κάνω πανηγύρι, θα σου κάνω την καρδιά Παράδεισο.
Είδατε τι λέγει ο Κύριος; Αν μου ανοίξεις! Διαβάστε την Αποκάλυψη, και θα τα βρείτε μέσα και αυτά.
Εάν μου ανοίξεις, θα μπω μέσα.
Αν δεν Του ανοίξουμε την πόρτα της καρδιάς μας, πώς θα μπει μέσα; Πώς;
Έτσι λοιπόν αν δεν έλθει ο Θεός να κατοικήσει μέσα σου, και αν δεν αποκτήσεις συ ο ίδιος πείρα, το τι είναι ο Θεός, όλα αυτά που λέγονται στα κηρύγματα, ή που τα διαβάζουμε στην Αγία Γραφή, ή στους βίους, ή στα γεροντικά, και όσα βλέπουμε στα ιερά προσκυνήματα, όλα αυτά δεν μας λένε τίποτα. Είναι σαν να μην υπάρχουν, ή σαν να μην τα ακούσαμε ποτέ. Ή σαν να μην τα είδατε ποτέ.
Δυστυχώς η ζωή μας και τα έργα μας καταμαρτυρούν, ότι δουλεύουμε μόνον για την ικανοποίηση του εγωισμού και των παθών μας. Αν όμως κάθε μέρα βάζαμε στόχο στο πώς θα κάνουμε υπακοή στο λόγο του Θεού, ώστε το θέλημά μας να ταυτιζόταν απόλυτα με το θέλημα της Αγίας Τριάδος, τότε η πορεία μας όντως θα ήτο απ’ το κατ’ εικόνα στο καθ’ ομοίωσιν. Διότι γι’ αυτό μας έπλασε ημάς ο Θεός.
Και λίγο πριν ευχηθήκαμε δια του στόματος του ιερέως όπως όλοι μας, και ο ιερεύς ο λειτουργός, αλλά και οι εκκλησιαζόμενοι πιστοί χριστιανοί, τι ευχηθήκαμε; Όπως Κύριος ο Θεός αγιάσει τας ψυχάς ημών και τα σώματα. Να αγιάσει και το σώμα και την ψυχή.
Αν αυτό το πραγματοποιούσε και το βίωνε και ο πατέρας, και η μητέρα και τα παιδιά, τότε ασφαλώς η οικογένεια, θα ήτο κατ’ εικόνα και πρότυπο της Αγίας Τριάδος.
Μία γνώμη. Η ίδια γνώμη απ’ όλους.
Μία θέληση. Η ίδια θέληση απ’ όλους.
Μία απόφαση. Η ίδια απόφαση απ’ όλους.
Και η γνώμη και η θέληση και η απόφαση, σύμφωνη πάντοτε με το σωτήριο θέλημα του Αγίου Θεού.
Και ιδού η τελειότης. Ιδού η σωτηρία. Ιδού ο αγιασμός.
Τι μας είπε σήμερα και πως τελείωσε το Ευαγγέλιον;
«Γίνεσθε ουν οικτίρμονες καθώς και ο πατήρ ημών ο εν τοις ουρανοίς οικτίρμων εστί».
Άρα λοιπόν το θέλημα του Θεού είναι να γίνουμε και οικτίρμονες,
και τότε ασφαλώς ολόκληρος ο κόσμος, ολόκληρη η ανθρωπότητα, θα είχε ειρήνη.
Θα είχε αγάπη, ομόνοια, ασφάλεια.
Και η γη θα ήτο Παράδεισος.
Αμήν.