Η πνευματική προσευχή οδοδείκτης στη πορεία της ζωής μας

193-γ
Κυριακή Β Λουκά, 1/10/2006

Στα τέλη του έκτου με αρχάς του εβδόμου αιώνος, έζησε χριστιανοί μου και αγίασε στην Ιρλανδία ένας άγιος ερημίτης, ο όσιος Κέβιν (Kevin), που καλλιεργούσε πολύ την προσευχή. Είναι άγιος της μιας Ορθοδόξου Αποστολικής Καθολικής Εκκλησίας, διότι έζησε πολύ πριν συμβεί το 1054 το μεγάλο σχίσμα ανάμεσα στους χριστιανούς της Δύσης και της Ανατολής.
Πριν αποτραβηχτεί στα βουνά της Ιρλανδίας για άσκηση και ησυχία ο Άγιος Κέβιν, είχε χρηματίσει και ηγούμενος της μονής του Γκλεντάου (Glendalough).
Εκοιμήθη οσιακώς το 618 μ.Χ. Η Εκκλησία μας και η δική μας τον τιμά στις 3 Ιουνίου όπως το διαπίστωσα από τους Συναξαριστάς.
Το 1995 το βραβείο της λογοτεχνίας Νόμπελ απενεμήθηκε στον Ιρλανδό Σέιμους Χίνι (Seamus Heaney). Στην πανηγυρική τελετή και ομιλία που εξεφώνησε στην Σουηδική Ακαδημία αναφέρθηκε σε ένα θαυμαστό γεγονός του Αγίου αυτού, του Κέβιν.
Κάποτε ενώ ο όσιος προσηύχετο στην ύπαιθρο νοερά, και με τεντωμένα τα χέρια του σε σχήμα Σταυρού, αρπάχτηκε ο νους του στα απόρρητα μυστήρια της Βασιλείας του Αγίου Θεού, όπου εγεύετο και απελάμβανε ακόρεστα το ουράνιο μέλι της θείας ευφροσύνης μαζί με τις αποκαλύψεις, που θα εδέχετο οπωσδήποτε από τον Πανάγιο εν Τριάδι Θεό. Η νοερά και λογική λατρεία αυτού του προσευχομένου απλανώς αγίου, ετέθη εκτός χρόνου, και χωρίς όρια γιατί κράτησε αυτή η στάσις της προσευχής του για πολλές μέρες.
Και πως έγινε αυτό ή πως γίνεται ίσως ρωτήσετε. Για τον κάθε από μας θνητό χριστιανό, και για όλους εμάς που η πίστις μας είναι χλιαρή έως και μηδενική, που τα μετράμε όλα με το μυαλό μας και με τη λογική μας, μας φαίνεται τελείως κάτι τέτοιο αδύνατο. Αλλά τα αδύνατα παρά ανθρώποις δυνατά παρά τω Θεώ εστί.
Η ακινησία του προσευχομένου αυτού Αγίου Κέβιν, ήταν τόσο ειρηνική, τόσο απόλυτη και τόση ευλογημένη, ώστε ένα πουλί ήρθε και κάθισε στην ανοιχτή παλάμη του, και γέννησε το αυγό του! Και όχι μόνον το γέννησε αλλά δεν δίστασε και να το κλωσήσει για μέρες πολλές μέχρις ότου από τον μικρό αυτό αυγό βγήκε ένα πουλάκι, ο νεοσσός όπως λέγεται.
Τον άγιον αυτόν, ο λογοτέχνης τον ονόμασε οδοδείχτη. Δείχτη πορείας. Δείχτη πορείας είπε, που μας οδηγεί στην πνευματική μας ενηλικίωση και έτσι τελείωσε ο ομιλητής αυτός.

Για μας όμως το γεγονός αυτό του Αγίου Κέβιν, της μιας ενωμένης Εκκλησίας, μας δείχνει ότι μόνον διά μέσου της αληθινής πνευματικής προσευχής μπορεί ο χριστιανός να μεγαλώσει και να φτάσει «εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού», δηλαδή να πάψει να είναι μωρό και νήπιο. Να μεγαλώσει. Να μεγαλώσει πνευματικά ο χριστιανός, να ωριμάσει πνευματικά, γι’ αυτό οφείλει να σταματήσει να πίνει μόνο γαλατάκι ή να τρώει παπάρες και σουπίτσες της νερόβραστης ηθικολογίας των ημερών. Πρέπει να μάθει να τρώγει σιγά σιγά τις τροφές, τις διδασκαλίες των μεγάλων Πατέρων της Εκκλησίας μας, και θάλεγα μάλιστα ειδικότερα των νηπτικών.
Καθαριζόμενος κατά πρώτον λόγον από τα πάθη, φωτιζόμενος εν συνεχεία από την Χάρη του Θεού και πορευόμενος εν Χριστώ προς την τελείωση, τον αγιασμό, την θέωση. Να έχει δηλαδή πλήρη συναίσθηση ότι εμφορείται από το Άγιον Πνεύμα και ότι βιώνει τους ανεκλάλητους στεναγμούς, τους λαλουμένους εντός της καρδίας αυτού. Και ασφαλώς όχι με προσευχές «άντε άντε πότε θα τελειώσουμε», όχι μηχανικά, όχι παπαγαλίζοντας, και όχι τροχάδην, αλλά με δίψα για προσευχή και με ακόρεστη πείνα για θεοκοινωνία και για πνευματική λατρεία, για να μας πει σήμερα ο Απόστολος Παύλος στο Ανάγνωσμα που ακούσαμε, πόσα μας είπε για την τελειότητα που έχει και που πρέπει να έχει ο κάθε χριστιανός, πρέπει να έχει φτάσει, σ’ αυτή ακριβώς την πνευματική ενηλικίωση, εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού.
Και σας ρωτώ τώρα: Εμείς λαχταράμε πότε θα κάνουμε προσευχή το βράδυ; Έχουμε την αγωνία της; Αισθανόμαστε την έλλειψή της; Λέμε μέσα μας «αχ πότε θα κερδίσω δέκα και είκοσι λεπτά χρόνο για να κάτσω να κάνω προσευχή και να αγκαλιάσω τον Θεόν Πατέρα μου, ή να ριχτώ μέσα στην αγκαλιά του»; Το λέμε αυτό; Σας ρωτώ, το λέμε, το φωνάζουμε, το λαχταράμε, το διψάμε, το επιδιώκουμε;
Αν δεν έχουμε χριστιανοί μου, αυτού του είδους την αγωνία και την λαχτάρα για προσευχή, και το λέω με πόνο, πως θα έχουμε την απαίτηση το Άγιον Πνεύμα να συμμαρτυρήσει και να βεβαιώσει ότι είμεθα όντως μέσα στην αγκαλιά του Θεού, στην αγκαλιά της θείας ευσπλαχνίας, και για την ακρίβεια ότι είμεθα παιδιά Του;
Μας λέγει ο Απόστολος Παύλος σε άλλο σημείο: «Ουκ οίδατε ότι ναός Θεού εστέ και το Πνεύμα του Θεού οικεί εν υμίν; Ο γαρ ναός του Θεού άγιος εστίν, οίτινες εστέ υμείς». Δηλαδή, δε γνωρίζετε, ρωτάει ο Απόστολος Παύλος, ότι είστε ναός του Θεού, και ότι το Άγιον Πνεύμα κατοικεί μέσα σας; Ο ναός όμως του Θεού είναι άγιος, άρα και σεις είστε άγιοι! Ή να συμπληρώσω ταπεινά, «τουλάχιστον οφείλετε να γίνετε άγιοι». Αυτό όμως αποδεικνύει ότι ημείς όλοι οι Ορθόδοξοι χριστιανοί, μετά το Άγιον Βάπτισμά μας εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, και την τριπλήν κατάδυσιν μέσα στο ύδωρ της κολυμβήθρας, έχουμε εντός της καρδίας ημών και μέσα στο σώμα μας, σ’ ολόκληρο δηλαδή τον ψυχοσωματικόν μας κόσμον, το Άγιον Πνεύμα και είμεθα ναός του Θεού. Το νοιώθουμε άραγε αυτό; Βεβαιώνουμε βαθειά, ή μάλλον βιώνουμε βαθειά μέσα μας, αυτή την θεία παρουσία; Την καταλαβαίνουμε; Θάλεγα μάλλον όχι και συγχωρέστε με γι’ αυτό.
Μια έγκυος γυναίκα, και οι περισσότερες είστε μητέρες, είναι η έγκυος γυναίκα απόλυτη βεβαία, μετά τον πέμπτον μήνα της κυήσεως, ότι μέσα της κυοφορείται μια νέα ζωή, ένα έμβρυο. Νοιώθει τα σκιρτήματά του. Και περιπαιχτικά εμείς λέμε, «κλωτσάει, κλωτσάει»;
Εμείς όμως μπορούμε να το βεβαιώσουμε, η αιώνιος ζωή του Αγίου Πνεύματος, νοιώθουμε τα σκιρτήματα αυτής της αιώνιας ζωής; Έχουμε την αίσθηση ότι είμεθα ναός του Θεού; Και ότι αυτός ο ναός είναι το σώμα μας, που οφείλει να είναι άγιο, αγνό, πάλλευκο, από παντός μολυσμού, σαρκός και πνεύματος.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας βεβαιώνουν χριστιανοί μου, ότι αποκλείεται ο Ορθόδοξος χριστιανός, να μην καταλαβαίνει και να μην έχει την αίσθηση, ότι ο ίδιος είναι ναός του Αγίου Πνεύματος. Αν δεν το νοιώθει, λένε, αυτό σημαίνει αλλοίωση των πνευματικών του αισθήσεων από τα πάθη. Για παράδειγμα: Ο ήλιος λάμπει στον καταγάλανο ουρανό. Αν εμείς ελεύθεροι και με τη θέλησή μας, εισέλθουμε σε ένα κατασκότεινο υπόγειο, χωρίς καμιά χαραμάδα φωτός, θα πούμε ότι φταίει ο ήλιος, γιατί εμείς διαλέξαμε το σκοτάδι; Όχι ασφαλώς! Το ίδιο συμβαίνει και στον κάθε άνθρωπο. Στον κάθε χριστιανό που διαλέγει το σκοτάδι της αμαρτίας απ’ το φως του Θεού, από το πέλαγος θα έλεγα των θείων αρετών. Πως λοιπόν σκοτεινιασμένη και βρώμικη από τα πάθη καρδιά, θα συμμαρτυρήσει το Άγιον Πνεύμα ότι ενοικεί εντός ημών; Γι’ αυτό και είμεθα όλοι μας και πρώτος εγώ, και δεν εξαιρώ τον εαυτόν μου, πάμπτωχοι και πάμπτωχος από τα ενεργήματα των θείων χαρισμάτων. Φτωχοί και πάμπτωχοι από την πνευματική νοερά λατρεία για την οποία κάναμε λόγο την περασμένη Κυριακή.
Παρά ταύτα, ο Θεός μας περιμένει, όλους δια μέσου της καθαράς και επίμονης και αδιαλλείπτου και δακρυβρέκτου προσευχής, διά μέσου της συμμετοχής μας στα σωστικά μυστήρια Ιεράς Εξομολογήσεως, Θείας Κοινωνίας, τακτικού εκκλησιασμού, μελέτης των Γραφών και άλλων, και δια μέσου της τηρήσεως των Ευαγγελικών εντολών και της αντιστοίχου καλλιεργείας των αρετών, μας περιμένει να μεγαλώσουμε λίγο πνευματικά, και να πάψουμε να παραμένουμε μωρά, βρέφη, νήπια και νάνοι.
Άντε λοιπόν χριστιανοί μου να μεγαλώσουμε και λίγο, άντε! Εικοσιπέντε χρόνια παλεύουμε εδώ! Άντε να μεγαλώσουμε λίγο! Ο Χριστός μας περιμένει για να μας σώσει όλους με το Πανάγιον έλεός Του. Από μας περιμένει την μετάνοιά μας την αληθινή, και την αλλαγή της αμαρτωλής ζωής μας σε δείκτη πορείας εκκλησιαστικής Ορθοδόξου πνευματικής ζωής και παραδόσεως. Από την αλλαγή αυτή θα προκύψει και η συμμαρτυρία του Αγίου Πνεύματος ότι είμεθα και πάλιν παιδιά του Θεού, σεσωσμένοι και τετελειομένοι κατά χάριν.
Η λύτρωσις, η αναγέννησις, η δικαίωσις, και η υιοθεσία είναι δωρεές που απορρέουν απ’ τη Σταυρική Θυσία του Θεανθρώπου Κυρίου μας Ιησού Χριστού, που απέθανεν επί του Σταυρού, ετάφη και ανέστη εκ νεκρών θανάτω θάνατον πατήσας και που ανελήφθη εν δόξη….. Εις το Άγιον Πνεύμα όταν από την λογική λατρεία των καθημερινών ακολουθιών μας, ανερχόμεθα εν Χριστώ στην πνευματική νοερά λατρεία. Και νοερά λατρεία είπαμε ότι είναι η νοερά προσευχή όταν διά μέσου αυτής έχουμε την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος, που συμμαρτυρεί τω Πνεύματι ημών ότι είμεθα κατά χάριν σεσωσμένοι, παιδιά του Θεού Πατρός και κατοικία της Τριαδικής Θεότητος. Αυτήν την αλήθεια μας την επιβεβαιώνει ο ίδιος ο Χριστός λέγοντας «και προς αυτόν ελευσόμεθα και μονήν παρ’ αυτώ ποιήσωμεν».
Φοβερόν, όλος ο Τριαδικός Θεός έρχεται και κατοικεί μέσα μας και μάλιστα όταν Τον πιστεύουμε και Τον αγαπάμε εξ όλης ψυχής και εξ όλης καρδίας, και εξ όλης ισχύος, και εξ όλης διανοίας. Η πίστις μας βεβαιώνεται από τα έργα μετανοίας. Και η αγάπη μας με θυσίες και λατρεία πνευματική.
Θυσίες απαιτούνται στο να απαρνηθούμε το αμαρτωλό το κακό το πονηρό το διεστραμμένο θέλημά μας.
Θυσίες στο να σηκώνουμε κάθε μέρα το σταυρό μας, με το σταυρό στο χέρι.
Θυσίες για να υπομένουμε αγόγγυστα τους πειρασμούς και τα βάσανα της ζωής.
Θυσίες για να ξεριζώσουμε από μέσα μας τα πάθη μας και στη θέση τους να σπείρουμε τις θεοαρετές.
Θυσίες για να καταφέρουμε στο πως θα νηστεύουν οι αισθήσεις μας και ειδικότερα η γλώσσα μας, που κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει.
Θυσίες και μάλιστα μεγάλες για να μπορέσουμε με τη βοήθεια του Θεού να αγαπήσουμε τον εχθρόν μας, αυτόν που μας έκανε κακό, αυτόν που μας χαντάκωσε, να τον συγχωρήσουμε, και όχι μόνον να τον συγχωρέσουμε και να τον αγαπήσουμε, αλλά και να τον ποτίζουμε όταν διψά και να τον τρέφουμε όταν πεινά. Το είπε και σήμερα το Ευαγγελικό Ανάγνωσμα ως φωνή δυνατή του Αγίου Θεού ημών, ότι «αγαπάτε τους εχθρούς ημών», και τους συντρέχουμε στις διάφορες ανάγκες τους.
Θυσίες λοιπόν, θυσίες, θυσίες πολλές, για την αγάπη του Θεού.
Αλλά και σ’ αυτές τις θυσίες που γίνονται εξ όλης ψυχής και καρδίας, συμμαρτυρεί το Άγιον Πνεύμα τω πνεύματι ημών, ότι είμεθα παιδιά του ουρανίου Πατρός, κληρονόμοι μεν Θεού, συγκληρονόμοι δε Ιησού Χριστού. Και το ακατάκριτον του συνειδότος, δηλαδή η ήσυχη συνείδησίς μας, είναι μαρτυρία ότι … αποκτήσαμε την υιοθεσία ότι εσμέν τέκνα Θεού.
Και κλείνοντας θέλω ιδιαιτέρως να τονίσω, ότι μόνο με την φανερή συμμαρτυρία της νοεράς ενέργειας του Αγίου Πνεύματος, αποδεικνύεται ότι ένας χριστιανός ότι είναι πνευματικός άνθρωπος. Μη λέτε εύκολα «αυτός είναι πνευματικός άνθρωπος, εκείνη είναι πνευματικός άνθρωπος». Πνευματικός άνθρωπος είναι εκείνος ο χριστιανός και μόνον εκείνος, κληρικός, μοναχός ή λαϊκός, κανέναν δεν εξαιρούμε, που φανερά καθίστανται σε ολόκληρη τη ζωή του, τα ενεργήματα και τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Αυτός είναι ο πνευματικός.
Τέτοια φανερά ενεργήματα και χαρίσματα είχε ο Άγιος Κέβιν ο ερημίτης, της ενωμένης μιας τότε Ορθοδόξου Εκκλησίας. Τέτοια φανερά ενεργήματα είχαν όλοι οι Άγιοι Απόστολοι, οι σημερινοί μας εορταζόμενοι άγιοι, ο άγιος γέροντάς μου, είχαν και έχουν όλοι οι άγιοι, οι γνωστοί και άγνωστοι που γιορτάζουμε κάθε μέρα, οι φανεροί και αφανείς, και στας ερήμους, και στας σκήτας, και στις μονές, αλλά και μέσα στον κόσμο, στην παλαίστρα αυτής της ζωής, είδαμε και γνωρίσαμε και αποκαλυφθήκαμε με το καλυμμαύχι μας, μπροστά σε τοιούτου είδους πνευματικούς εν Χριστώ αγωνιζομένους χριστιανούς εν τω κόσμω. Και κλείνω και τώρα το κεφάλι μου.

Είθε ο Πανάγιος Θεός χριστιανοί μου, να κατατάξει και όλους εμάς, και μένα τον αμαρτωλό και τον ανάξιο τελευταίο, ανάμεσα σ’ αυτούς τους αγίους και όλους εσάς,
στη δόξα των αγίων,
στο αιώνιον φως της Τρισηλίου Θεότητος,
να μας βάλει όλους και να μας κάνει παιδιά του Παραδείσου,
κληρονόμους της Βασιλείας Του,
τώρα και πάντοτε,
και εις τους αιώνας των αιώνων,
Αμήν.