Ο κανόνας πίστεως καί ο παπά Αναστάσης ο ομολογητής καί μάρτυρας

Κυρ. Α' Λουκά. 2005
218 β


«Την πίστη εστήκατε», μας είπε σήμερα το Αποστολικόν Ανάγνωσμα.
Βρισκόμαστε χριστιανοί μου, γύρω στο 1740 μ.Χ.
Ο παπα-Αναστάσης ήταν Ηπειρώτης και είχε γεννηθεί στην περιοχή των Ιωαννίνων, αλλά ιεράτευε όμως ήταν εφημέριος στα περίχωρα της Κωνσταντινουπόλεως. Και φυσικά εκείνη την εποχή, συνυπήρχαν οι Τούρκοι με τους χριστιανούς, έτσι και με αυτούς είχε μία κοινωνική επαφή.
Στην ίδια όμως περιοχή ζούσε και ένας εβδομηντάρης γέρος. Ήταν και αυτός παπάς, αλλά ήταν άτακτος στη ζωή του. Και πλεονέκτης, και για να ικανοποιεί τα πάθη του στην ηλικία των εβδομήντα χρόνων, αρνήθηκε το Χριστό και έγινε Τούρκος. Και πήγαινε στα τζαμιά και έκανε το χότζα. Κι έκανε κηρύγματα, και ζητούσε χρήματα από τους Τούρκους, και κείνοι βέβαια του έδιναν άφθονα και έτσι περνούσε καλά, με χανούμισσες και πιλάφι. Ο παπα-Αναστάσιος ήξερε αυτή την ιστορία και πονούσε βαθύτατα για την απώλειά του, για την αιώνια κόλαση της ψυχής του.
Μια μέρα καθώς περνούσε από το δρόμο ο εξωμότης παπάς, μερικοί από τους λεγομένους φίλους του παπα-Αναστάση του λένε:
- Βρέ παπα, όπως βλέπεις, τον βλέπεις αυτόν;
- Το βλέπω, λέει
- Ε, παπάς ήταν και αυτός, και γνώρισε την δική μας πίστη, και έγινε Τούρκος, και έγινε Χότζας, και περνάει καλά. Έλα και συ να γίνεις Τούρκος, και θα ζήσεις και δω καλά και θα πάς και στον Παράδεισο.
Όλα αυτά και άλλα πολλά του έλεγαν κοροϊδευτικά οι Τούρκοι, για τις απολαύσεις που περιμένουν τους μουσουλμάνους, όταν θα πάνε στον υλικό τους Παράδεισο, και θα τρώνε πιλάφι και θα έχουν χανούμισσες και θα απολαμβάνουν πλούσια τα υλικά αγαθά και τις ηδονές.
Αλλά όπως ήταν επόμενο, θύμωσε ο παπα-Αναστάσης και τους απάντησε.
- Τι μου λέτε βρέ χαζοί και ανόητοι; Ποιόν μου λέτε να πάρω για παράδειγμα; Έναν βρωμιάρη παλιόγερο που πρόδωσε την πίστη και τον Χριστό σε τέτοια ηλικία, και θέλετε να ακούσω εσάς που είστε γεννημένοι αναθεματισμένοι και για την Κόλαση; Και δεν ντρέπεστε να σας διδάσκει το νόμο της θρησκείας σας και το Κοράνι ένας παλιόγερος που δεν έκλεισε ακόμα η πληγή πάνω στο σώμα του από το σουνέτι που του κάνατε εσείς οι Τούρκοι; - Σουνέτι είναι η Τουρκική περιτομή.-
- Α, είστε λοιπόν μεγάλα κορόιδα, και αφού κάθεστε και ακούτε αυτόν τον πισμάμ παπά, αυτόν τον παλιόγερο, που για την σαρκολατρεία του και τα φλουριά του, εντελώς ξεδιάντροπα, και αθεόφοβα πρόδωσε τον Χριστόν που είναι ο μόνος αληθινός Θεός. Και τον φαντάζεστε αυτόν τώρα, δήθεν για φανατικό Τούρκο και χότζα. Κρίμα στα μυαλά σας, και ύστερα μου καυχιέστε ότι έχετε πίστη. Τίποτα δεν έχετε. Και κρίμας.
Όπως ήταν λοιπόν επόμενο, τον άρπαξαν οι Τούρκοι γιατί κι αυτοί με τη σειρά τους θύμωσαν και τον πήγαν στο Βεζίρη της περιοχής. Ο Βεζίρης διέταξε κατ’ αρχάς να τον στείλουν στη εξορία.
Τότε λέει,
- Γιατί βεζίρη με στέλνεις στην εξορία; Επειδή είπα την αλήθεια; Να με τιμήσεις έπρεπε, παράσημο έπρεπε να μου δώσεις! Γιατί σας είπα την αλήθεια. Ντροπή σου να καταδέχεσαι εσύ ένας βεζίρης να διδάσκουν την πίστη σου τέτοια καθάρματα τέτοιοι άνθρωποι πωρωμένοι που είναι και προδότες της πίστεως.
Αλλά βέβαια ο βεζίρης αντί να συνετιστεί θύμωσε ακόμη περισσότερο, όπως και οι άλλοι που παρακολουθούσαν τη δίκη και διέταξε λοιπόν να του κόψουν το κεφάλι.
Και πράγματι λοιπόν, έξω από το Γενί Τζαμί, στην Κωνσταντινούπολη, έκοψαν το κεφάλι του παπα-Αναστάση, ήτανε 8 Ιουλίου του 1743.

Χριστιανοί μου, τέτοιοι προδότες και εξωμότες της πίστεως, και του υψηλού λειτουργήματος, ασφαλώς υπάρχουν. Ναι, υπάρχουν. Αλλά όχι μόνον στο ιερότατο χώρο της Εκκλησίας. Οι επίορκοι δεν είναι μόνον κάποιοι αποτυχημένοι κληρικοί παντός βαθμού, αλλά και μερικοί γιατροί, και λίγοι δικηγόροι και διδάσκαλοι και καθηγητές. Και πολλοί δημόσιοι λειτουργοί και αρκετοί από τους πολιτικούς μας. Και γενικά θα έλεγα υπάρχουν επίορκοι. Όχι λίγοι αλλά πολλοί, σε όλα τα επαγγέλματα και σε όλους τους χώρους.
Και όλοι αυτοί είναι δικοί μας άνθρωποι, είναι οι Νεοέλληνες Ορθόδοξοι χριστιανοί, που ξέχασαν την βαριά τους αποστολή μέσα στην δύστυχη πατρίδα μας. Που λησμόνησαν υποχρεώσεις τους και τη μεγάλη τους ευθύνη που απορρέει από την εξάσκηση των λειτουργημάτων τους ή των επαγγελμάτων τους, δηλαδή ξέχασαν και την κοινωνική τους αποστολή.
Και όλα αυτά γιατί; Γιατί χριστιανοί μου; Γιατί λείπει η πίστις! Γιατί λείπει η πίστις στο Χριστό, τον Θεάνθρωπο Κύριο τον Σωτήρα μας Ιησού Χριστό. Αυτό μας λείπει, η πίστις. Μας λείπει η Εκκλησία του Χριστού, μας λείπουν τα Πανάγια σωστικά μυστήρια, μας λείπουν οι Άγιοι, μας λείπει η Παναγία μας. Μας λείπει ο Λόγος του Θεού, μας λείπει το Άγιον Ευαγγέλιον που είναι φως, ζωή και δύναμις. Μας λείπει ακόμα η υπομονή, η ελπίδα, η μετάνοια, η προσευχή… μας λείπει η καλοσύνη, η καλοσύνη μάλιστα, η καλοσύνη, η αγάπη και το φως του Χριστού και έτσι ορφανέψαμε, και φτωχύναμε. Δε φτωχύναμε επειδή δεν έχουμε να πληρώσουμε το νοίκι, δε φτωχύναμε επειδή δεν έχουμε να φάμε, δεν φτωχύναμε από λεφτά και από υλικά αγαθά… Γινήκαμε φτωχοί και πάμπτωχοι, γυμνοί και έρημοι επειδή στερούμεθα από την Θείαν Χάρη της πίστεως.
Έτσι λοιπόν, όσοι δεν έχουμε πίστη, και ορφανοί είμεθα, και πτωχοί. Δεν τηρούμε λοιπόν τις Ευαγγελικές εντολές και τις προτροπές του Αγίου Θεού, είμεθα πτωχότατοι επαναλαμβάνω γιατί στερούμεθα την Θεία Χάρη.

Μετανοείς αληθινά; Έχεις πίστη, έχεις κανόνα πίστεως.
Καλλιεργείς τις αρετές; Τηρείς τις εντολές; Συμμετέχεις στα μυστήρια; Ε, τότε έχεις κανόνα πίστεως.
Και αν έχεις αληθινή αγάπη, αγάπη προς όλους ακόμα και προς τους εχθρούς, ε, τότε έχεις κανόνα πίστεως και μοιάζεις με τον Άγιο Νικόλαο, που ήταν κανόνα πίστεως και εικόνα πραότητος.
Κάνεις ομολογία πίστεως, παντού και πάντοτε, και ενώπιον όλων και δημοσίως; Αν ναι, τότε έχεις κανόνα πίστεως. Και μοιάζεις με το νεομάρτυρα και ιερομάρτυρα παπα-Αναστάση που αναφέραμε λίγο πριν στο λόγο μας.
Μα θα πείτε ότι είμεθα όλοι μας αμαρτωλοί. Ε, είμεθα αμαρτωλοί. Αμαρτωλός ήταν και ο Τελώνης, ο Ματθαίος, αλλά έγινε Ευαγγελιστής και Απόστολος Χριστού γιατί και αυτός πίστεψε πρώτα, αλλά είχε κανόνα πίστεως.
Κακούργος, κακοποιός και φονιάς ήταν ο ληστής πάνω στο Σταυρό. Αλλά ζητώντας το έλεος του Χριστού που Τον πίστευσε ως Θεόν, μπήκε πρώτος στον Παράδεισο. Άρα μετά την πίστη του είχε και αυτός κανόνα πίστεως.
Κι η Σαμαρείτιδα; Με τους πέντε άνδρες; Κι αυτόν που ήταν, ήταν έκτος και δεν ήταν άντρας της, που ήταν μοιχαλίδα και πόρνη, πώς σώθηκε; Πώς κατέστη ισαπόστολος; Και πως αξιώθηκε ακόμα και του μαρτυρικού θανάτου; Δια της πίστεως. Άρα και αυτή είχε κανόνα πίστεως.
Άρα και ο Σαούλ, ο μέγας διώκτης των χριστιανών, με το «Σαούλ, Σαούλ, τι με διώκεις, όταν τον έλουσε εκείνο το υπέρλαμπρο και υπερουράνιο φως που τον έριξε κάτω απ’ το άλογο και τον τύφλωσε και άκουσε μέσα απ’ αυτό το άκτιστο φως, τη θεϊκή φωνή να του λέγει ότι εγώ είμαι ο Ιησούς ον εσυ διώκεις, και πιστεύοντας σ’ αυτόν τον Χριστόν ως αληθινόν Θεόν κατέστη και αυτός ο μέγας διώκτης κανόνας πίστεως, ένας ουρανοβάμονας, ο μέγας των Εθνών Απόστολος, ο πρώτος μετά τον έναν, ο πρωτοκορυφαίος.
Άρα και γω, και συ, και συ, και συ, και συ και όλοι μας που είμεθα αμαρτωλοί, αν αληθινά μετανοήσουμε, θα αποκτήσουμε την τιμή να έχουμε και μείς κανόνα πίστεως.
Κανόνα πίστεως έχουν όλοι οι άγιοι μάρτυρες.
Αλλά κανόνα πίστεως έχουμε και μείς που ομολογούμε με τη ζωή μας, αλλά ιδιαιτέρως με το καθημερινό μας παράδειγμα, στο σπίτι, στην κοινωνία, στη ζωή, Χριστόν τον αληθινόν Θεόν ημών, και τούτον Εσταυρωμένον και Αναστάντα εκ νεκρών.
Άρα έχουμε και το χάρισμα της ζωντανής πίστεως και ομολογίας. Και όχι μόνον τον κανόνα της, αλλά και το χάρισμά της. Στον κανόνα της πίστεως ενυπάρχουν όλα τα χαρίσματα και όλες οι πνευματικές δωρεές που μας χαρίζει ο Πανάγιος Θεός.
Το κυριότερο χαρακτηριστικό των Οικουμενικών Πατέρων, και μεγάλων Ιεραρχών της Εκκλησίας μας ήταν ο κανόνας πίστεως. Αλλά τον ίδιο κανόνα, έχουμε και μεις όλοι, οι πιστοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί, πού μέσα σ’ αυτόν τον σκοτεινό κόσμο που ζούμε, αγωνιζόμεθα με φιλότιμο και θεοσέβεια, το επαναλαμβάνω, με φιλότιμον και θεοσέβεια, να τηρούμε τις εντολές, να καλλιεργούμε τις αρετές, και να συμμετέχουμε όλως θέλει ο Θεός στα σωστικά Πανάγια Μυστήρια.
Κανόνα πίστεως έχουν και οι όσιοι της Εκκλησίας μας, οι μοναχοί, οι ερημίτες, οι κελιώτες και οι ησυχαστές, που μέσα στις σπηλιές και στις οπές της γης, τις τρύπες των βράχων και των ερήμων, παλεύουν κάθε μέρα, σώμα με σώμα με τα δαιμόνια.
Κανόνα πίστεως έχουμε και μεις όμως, που ζούμε μέσα σ’ αυτόν εδώ τον κόσμο, και παλεύουμε και μεις εφόσον το θέλουμε. Μέρα νύχτα για να νικήσουμε, για να καταβάλουμε με την βοήθεια του Θεού και να εξουδετερώσουμε τα πάθη μας.
Κανόνα πίστεως έχει και ο καλός χριστιανός πατέρας, και η καλή χριστιανή μητέρα, που με φόβον Θεού και παιδεία Κυρίου, ανατρέφουν και μεγαλώνουν τα παιδιά τους.
Κανόνα πίστεως έχετε και όλοι εσείς που εκκλησιάζεστε κάθε Κυριακή και ψάχνετε με αγωνία να βρείτε το ύδωρ το ζόν, για να χορτάσετε την δίψα της ψυχής σας.
Κανόνα πίστεως έχουμε όλοι μας, όσοι προσερχόμεθα στη Θεία Κοινωνία μετά φόβου Θεού πίστεως και αγάπης.
Κανόνα πίστεως έχουν και όλοι εκείνοι, που με αληθινή μετάνοια και με πόνο ψυχής προσέρχονται στο μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως.
Κανόνα πίστεως δεν έχουν μόνον οι Άγιοι, έχουμε όλοι μας, όσοι προσερχόμεθα στη Θεία Κοινωνία μετά φόβου Θεού πίστεως και αγάπης.
Κανόνα πίστεως έχουν και όλοι εκείνοι, που με αληθινή μετάνοια και με πόνο ψυχής προσέρχονται στο μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως.
Κανόνα πίστεως δεν έχουν μόνον οι Άγιοι και οι δίκαιοι, οι ομολογηταί και οι μάρτυρες.
Και όλοι εμείς ως αμαρτωλοί ζητιανεύουμε το έλεος του Θεού, όπως οι τυφλοί του Ευαγγελίου «Ιησού Υιέ Δαυίδ ελέησον ημάς» ή όπως δέκα λεπροί, διότι είναι λεπροί μετά μέσα στη ψυχή από την αμαρτία, να φωνάζουμε όπως εκείνοι, «Ιησού επιστάτα ελήσον ημάς».

Χριστιανοί μου,
ο Θεός απαντά πάντοτε στις προσευχές μας, όταν αυτές διακρίνονται
πρώτον από την ζωντανή πίστη και
δεύτερον από την αληθινή μετάνοια.
Και αυτό για όλους εμάς είναι ο πρώτος και τελευταίος κανόνας πίστεως.
Κι αυτό ας μην το ξεχνάμε ποτέ,
Αμήν.