Η αγάπη καί τά σπλάγχνα οικτιρμών μίμησις στό κατά δύναμην

229-β
Κυρ. Β' Λουκά 4.10.2009



Γίνεσθε ούν οικτίρμονες. Και ο Θεός, και ο Πατήρ ημών οικτίρμων εστί.
Στο σημερινό Ευαγγελικό Ανάγνωσμα αδελφοί μου, υπάρχει όλη η ουσία της διδασκαλίας του Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, και η ουσία της είναι η αγάπη.
Όχι όμως σκέτη, όχι μόνη της, όχι γυμνή αλλά ζευγαρωμένη με τους εχθρούς.
Τα σπλάχνα των οικτιρμών που μας χάρισε ο Θεός και μάλιστα δωρεάν με την ενανθρώπισή Του στο πρόσωπο του Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, τα ίδια σπλάχνα οικτιρμών και την ίδια αγάπη, ζητάει από μας, από μας όλους.
Ζητάει αυτή την αγάπη του ανδρός προς την γυναίκα του,
της γυναικός προς τον άνδρα της,
των γονέων προς τα παιδιά τους,
τα παιδιά και κυρίως των παιδιών προς τους γονείς και μάλιστα τους γέροντες γονείς των.
Αυτή η αγάπη πρέπει να επεκτείνεται και προς το περιβάλλον μας.
Το συγγενικό, το επαγγελματικό και το κοινωνικό, έστω και αν είναι αχάριστο και πονηρό.
Η ενεργουμένη αυτή αγάπη οφείλει να εξασκείται και από μας τους ιερείς προς τα λογικά πρόβατα που μας εμπιστεύτηκε ο Πανάγιος Θεός.

Από τις πρώτες κιόλας λέξεις του σημερινού Ευαγγελικού Αναγνώσματος βλέπουμε δυσκολίες στην πράξη της εφαρμογής αυτής της εντολής που λέγει «αγαπάτε τους εχθρούς ημών».
Και η ζωή μας απέδειξε ότι ανάποδα γίνονται τα πράγματα. Στραβά και δύστραβα, και τις περισσότερες φορές μη συνεννοήσιμα.
Αλλά όμως υπόσχεται ο Θεός ότι ό,τι δεν μπορεί να κάνει ο άνθρωπος μόνος του, μπορεί να το κάνει μαζί με τον Θεόν. Τα αδύνατα παρά ανθρώποις δυνατά παρά τω Θεώ εστί.
Ο ύμνος της αγάπης υπάρχει όπως το γνωρίζουμε στην πρώτη προς Κορινθίους Επιστολή, στο δέκατο τρίτο κεφάλαιον, που μας λέγει ότι αν τις γλώσσες λαλώ και των ανθρώπων και των αγγέλων, αγάπη δε μη έχω, γέγονα χαλκός ηχών και κύμβαλον αλαλάζον. Είμαι ένας ξεγάνωτος ντενεκές δηλαδή που κάνει μόνο θόρυβο.
Και αν έχω πάσαν την πίστην ώστε όρη μεθιστάνειν, αγάπη δε μη έχω, ουδέν ειμί. Και αν ψωμίσω πάντα τα υπάρχοντά μου, και αν παραδώσω το σώμα μου για να καεί μαρτυρικά στη φωτιά, αγάπη όταν δεν έχω, δεν ωφελούμαι.
Η αγάπη μακροθυμεί, χρηστεύεται, η αγάπη ου ζηλεί, δεν ζηλεύει, δε φθονεί, όλοι μας και ζηλεύουμε και φθονούμε. Η αγάπη ου περπερεύεται, δεν συμπεριφέρεται με αυθάδεια, εμείς είμαστε και αυθάδεις… Ου φυσιούται, δεν υπερηφανεύεται, υπερηφάνεια έχουμε … με τους τόνους μέσα μας. Ουκ ασχημονεί, ου ζηλεί τα εαυτής, δεν ζητά εγωιστικά μόνον το δικό της συμφέρον. Ου παροξύνεται, δεν θυμώνει, δεν οργίζεται, ου λογίζεται το κακόν… Ου περπερεύεται. Δεν βάζει κακό δηλαδή στο μυαλό της εναντίον του πλησίον, όποιος και αν είναι αυτός, φίλος, γνωστός, εχθρός, ή όχι. Ου χαίρει επί τη αδικία, δεν χαίρεται όταν ο συνάνθρωπός του αδικείται, συγχαίρει δε τη αληθεία, πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ελπίζει, και τα πάντα υπομένει.

Αυτός ο ύμνος της αγάπης χωρίζεται σε δύο μέρη. Αφενός μεν στην εσωτερική κάτάσταση της ψυχής, απέναντι των άλλων αρετών, και υπερέχει η αγάπη διότι είναι η κορωνίδα και η βασίλισσα, και το στέγασμα όλων των αρετών, και αφετέρου την αγαπητική μας αυτή συμπεριφορά προς τον πλησίον χωρίς εξαιρέσεις.
Έτσι λοιπόν όπως μας εδόθη, μας είπε ο Κύριος ότι πρώτη μεγάλη εντολή, είναι «αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης ψυχής, καρδίας, διανοίας και ισχύος», και δευτέρα, ομοία εντολή προς την πρώτην, «αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν».
Αυτή η εντολή όμως η δεύτερη γίνεται ακόμα πιο μεγαλύτερη, και ακόμα πιο δυσχερής όταν λέει, και προσθέτει όπως το σημερινό ανάγνωσμα, «αγαπάτε τους εχθρούς ημών».
Η αγάπη λοιπόν είναι δύσκολη αρετή, όπως ακριβώς την είδαμε και στον ύμνον του Αποστόλου Παύλου.

Αδελφοί μου, τους ανθρώπους δεν τους χωρίζουμε σε εχθρούς και φίλους. Σε ξένους και αγνώστους. Σε καλούς και κακούς. Αλλά σε δυο κατηγορίες. Σε αυτούς που γνωρίζουν το Χριστό και σε αυτούς που Τον αγνοούν τελείως ή δεν θέλουν να Τον μάθουν, δεν θέλουν να Τον πιστέψουν.
Αλλά και αυτοί που γνωρίζουν το Χριστό, πάλι χωρίζονται και αυτοί σε δυο κατηγορίες. Στους Ορθοδόξους Χριστιανούς, και σε κείνους που κακοποιούν την πίστη, δηλαδή τους αιρετικούς, τους σχισματικούς, τους πλανεμένους. Τους διεστραμμένους ως προς την Εκκλησία μας.
Αλλά και οι Ορθόδοξοι πάλι Χριστιανοί, χωρίζονται και αυτοί σε κατηγορίες. Σε κείνους που συμμετέχουν στα Πανάγια σωστικά μυστήρια της Εκκλησίας μας, σε κείνους που τηρούν με ακρίβεια τις εντολές του Θεού, το Πανάγιον θέλημά Του, «γεννηθήτω το θέλημά Σου, ως εν ουρανώ και επί της γής», το είπαμε πριν αλλά δεν το πιστεύουμε. Σε κείνους που καλλιεργούν τις αρετές, και στους άλλους. Αυτή είναι η μια κατηγορία. Οι άλλοι είναι αδιάφοροι, είναι αμελείς, δεν ενδιαφέρονται για τίποτα.
Παρά ταύτα όμως, ο Θεός αγαπά όλους τους ανθρώπους, «και ούτως ηγάπησεν ο θεός τον άνθρωπον ώστε τον μονογενήν αυτού Υιόν έδωκε, ίνα πάς ο πιστεύων εις αυτόν μη απόλυται αλλά έχει ζωήν αιώνιον». Και αυτό βέβαια, το είδαμε, στην ενανθρώπιση του Θεού, στο πρόσωπον του Ιησού Χριστού, ο οποίος έζησε την αγάπη, μέχρι θυσίας και θανάτου, θανάτου δε Σταυρού.
Οι Πατέρες μας λένε, ότι μίμησις της αγάπης του Χριστού είναι κάτι που υπερβαίνει τη φύση μας. Είναι ζωή μαρτυρική, ζωή ποτισμένη γεμάτο πίκρες.
Και το βλέπουμε αυτό. Και κάθε μέρα, ας ρίξουμε μια ματιά στο παρελθόν μας, και στο παρόν μας και θα δούμε με πόσες πίκρες, πίκρες, πίκρες και αχαριστίες είμαστε ποτισμένοι.
Παρά ταύτα όμως ο Κύριος λέγει, όταν δέχεσαι αδικίες να μη μιλάς.
Όταν δίνεις με αγάπη, να ξέρεις ότι θα θερίσεις αχαριστία.
Όταν βλέπεις να σε καταδιώκει και αυτό σου το παιδί, και αυτόν που νόμιζες φίλον λίαν αγαπητό, συ και να χαμογελάς με καλοσύνη, και να τον ανέχεσαι.
Όταν σε κοροϊδεύουν οι συγγενείς σου, τα πεθερικά σου, η νύφη σου, οι κουνιάδες σου, οι γείτονές σου, οι συνάδελφοί σου, ακόμα τα παιδιά σου και ο σύντροφός σου, και συ πάλι θα πρέπει να τους αγκαλιάζεις όλους με αγάπη.
Έτσι μας λέγει ο Κύριος.
Είναι δύσκολα, αλλά έτσι μας λέει. Αυτό εντέλλεται, και το εντέλλεται μαζί Του. Γιατί αυτός θα γίνει ο Κυρηναίος, όταν θα σηκώσει μαζί μας το Σταυρό, διότι είπε «δεύτε πάντες προς με οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι καγώ αναπαύσω ημάς».
Ζούμε σ’ έναν κόσμο ψευτιάς, και συμφέροντος, - α, συμφέροντα θα ψηφίσουμε, - πονηριάς και αδικίας, κακότητος και αχαριστίας. Και όμως ο αληθινός χριστιανός, πρέπει να ξέρει να δίνει την καρδιά του στον πλησίον.

Η αγάπη σημαίνει και κάτι άλλο, που το σημειώνει ένας μεγάλος πατέρας της Εκκλησίας μας, που όταν το διάβασα εχθές το βράδυ, μου έκανε μεγάλη εντύπωση. Λέει «η αγάπη ξέρει να μοιράζεται και τις ενοχές», τι θα πει αυτό; Μοιράζεται μαζί σου τις ενοχές, φροντίζοντάς σου να σε ξελαφρώσει, να σε παρηγορήσει, να σταθεί δίπλα σου, έστω και αν το αμάρτημά σου είναι μεγάλο, θα φροντίσει να μην σε οδηγήσει στην απελπισία, και από κει να σε πάρει απ’ το χέρι, και να σε πάει στο πετραχήλι του πνευματικού.

Έτσι λοιπόν, μοιράζεται ο χριστιανός τον πόνο σου, τη χαρά σου, τη γύμνια σου. Μοιράζεται τη σωματική σου πείνα, αλλά και την πνευματική, διότι φροντίζει να σου προσφέρει τον λόγον της αλήθειας. Μοιράζεται την στέρησή σου, μοιράζεται κάθε σου ανάγκη, κατά το μέτρον των δυνατοτήτων σου εδώ, μας λέγει ο όσιος πατήρ. Τι σημαίνει αυτό; Μας λέει ένας πνίγομαι, μου παίρνουν το σπίτι, εκατό χιλιάδες ευρώ. Που να τα βρείς; Έχεις μόνον πενήντα - πενήντα θα δώσεις.
Άρα η αληθινή Ορθόδοξη αγάπη δεν βιώνεται από μικρούς ανθρώπους αλλά από αγωνιστάς που ξέρουν να πεθαίνουν για το Χριστό.
Βέβαια, όχι λίγες φορές, αντιμετωπίζουμε και περιφρόνηση, άλλες φορές και στα παλιά τα χρόνια κατέληγε σε διωγμό και μαρτύριο, τώρα έχουμε άλλου είδους διωγμούς, σε όποια υπηρεσία και αν είσαι, και θέλεις να κάνεις το Σταυρό σου και να δηλώσεις ότι είσαι Ορθόδοξος Χριστιανός.

Ο Χριστός όταν κήρυξε την αγάπη, σήκωσε όλη την μανία του διαβόλου, επάνω του, ο οποίος μέσω της προδοσίας τον οδήγησε στο Γολγοθά και στο θάνατο.
Η αγάπη και το αγκάλιασμα των εχθρών, των μισούντων και των αδικούντων, πράγματι είναι πολύ μεγάλη. Πρέπει όμως να γίνει πράξις, με μακροθυμία, με ανοχή, με υπομονή, με ευχαριστία, και αγάπη προς όλους εκείνους οι οποίοι επιθυμούν και επιδιώκουν το κακό μας. Σ’ αυτό χρειάζεται πλούσια η Χάρις και η βοήθεια του Αγίου Θεού.
Πώς το λέει το Ευαγγέλιον;
Αγαπάτε τους εχθρούς ημών.
Καλώς ποιείτε τοις μισούσιν ημάς.
Ευλογείτε τους καταρωμένους ημάς.
Προσεύχεσθε υπέρ των επιρρεαζόντων ημάς και διωκώντων ημάς.
Και αν ο εχθρός σου πεινά, ψώμιζε αυτόν, και αν διψά πότιζε αυτόν.
Λέει και κάτι άλλο ο Ευαγγελιστής Λουκάς σε κάποιο άλλο σημείο, άλλο Ευαγγελικό Ανάγνωσμα που θα το διαβάσουμε στους μήνες που θα ακολουθήσουν, αν ζούμε, που μας λέγει «καθώς θέλετε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι, και υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως».
Θέλεις να σ’ αγαπούν; Ε ποιος δε θέλει τζάνεμ; Αγάπησε πρώτος.
Θέλεις να παραβλέπουν τις αδυναμίες σου και τα κουσούρια σου και τα πάθη σου;
Πρώτος να παραβλέπεις,
πρώτος να συγχωρείς,
πρώτος να συντρέχεις,
πρώτος να ελεείς,
πρώτος να αγαπάς,
πρώτος να εκκλησιάζεσαι.
Μόνον έτσι περνά ο χριστιανός από την οδύνη του θανάτου στο φως της Αναστάσεως.

Χριστιανοί μου, το «αγαπάτε τους εχθρούς υμών» και το τέλος του Ευαγγελικού Αναγνώσματος που λέει «γίνεσθε ούν οικτίρμονες καθώς και ο Πατήρ ημών ο Ουράνιος οικτίρμων εστί», αυτή η αγάπη η έμπρακτη προς τους εχθρούς μας, προς τους συκοφάντες μας, προς τους πονηρούς και αχαρίστους συνανθρώπους μας, μας προσδίδει όταν την τηρούμε αυτήν την αγάπη, θεϊκά χαρίσματα.
Καθιστάμεθα μιμηταί Χριστού!
Δηλαδή όμοιοι κατά χάριν με τα θεϊκά Του ιδιώματα. Μας πλουτίζει ο Θεός με ουράνιες δωρεές! Τι το μεγαλύτερο θα μπορούσαμε να ποθήσουμε ως αμαρτωλοί που είμεθα, τι το αγιότερο, τι το υψηλότερο. Ας μάθουμε λοιπόν γι’ αυτό να αγαπάμε όπως μας διδάσκει ο λόγος του Θεού, έμπρακτα και με θυσίες, και με υπομονή.
Τροφή και δύναμίς μας η Θεία Λατρεία, η Θεία Κοινωνία, η Ιερά Εξομολόγησις, το ταπεινό φρόνημα, η μετάνοια και η προσευχή, η μελέτη των Γραφών, η ζωντανή πίστις, ο αγώνας μας κατά των παθών μας με τη Χάρη της Θείας Ευλογίας.
Επαναλαμβάνω αδελφοί μου και κλείνω.
Ας μάθουμε να αγαπάμε,
να συγχωρούμε,
να υπομένουμε,
και τότε αυτή η αγάπη θα μας αγιάσει, θα μας σώσει, και θα μας δοξάσει,

Αμήν