Κυριακή Των 10 λεπρών 2001
Δεν ασχοληθήκαμε ποτέ αδελφοί μου με την Παρακλητική.
Η Παρακλητική είναι ένα βιβλίο της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, και μάλιστα της Λατρείας μας, δηλαδή βιβλίο καθαρά λειτουργικό.
Η Παρακλητική περιέχει ύμνους και ωδές πνευματικές, υψηλές, θεολογικές και δογματικές. Είναι δε χωρισμένη σε οκτώ περιόδους, όσοι είναι και οι ήχοι της Βυζαντινής Μουσικής, Πρώτος, Δεύτερος, Τρίτος, Τέταρτος, Πλάγιος του Πρώτου, του Δευτέρου, Βαρύς και Πλάγιος του Τετάρτου.
Η Παρακλητική μας εξυμνεί ολόκληρο το απολυτρωτικό έργο του Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού και ειδικότερα το κοσμοσωτήριο πάθος και την Ανάστασή Του εκ νεκρών, δια των οποίων, μαζί με την Ανάληψή Του εις τους ουρανούς, απεκατέστησε την κοινωνία και την ένωση μεταξύ Θεού και ανθρώπων.
Η Παρακλητική με τον κάθε ήχο της χωριστά έχει εβδομαδιαίο κύκλο.
Με τη Δευτέρα να είναι αφιερωμένη στους Αγγέλους, Αρχαγγέλους και σε όλες τις ουράνιες ταξιαρχίες και δυνάμεις.
Την Τρίτη στον Τίμιο Πρόδρομο.
Τετάρτη και Παρασκευή στον Τίμιο Σταυρό και μάλιστα στη Σταυρική Θυσία πάνω στο Γολγοθά.
Την Πέμπτη στους Δώδεκα Αποστόλους και στον Άγιο Νικόλαο,
το Σάββατο στους κεκοιμημένους αδελφούς μας και
την Κυριακή στην Ανάσταση του Κυρίου.
Αξιοσημείωτο είναι ότι στις διάφορες ωδές, εξυμνεί ο Άγιος μεγαλόπρεπα τους καλλινίκους μάρτυρες και τα θαυμαστά μαρτύριά τους, όπως μας τα διηγούνται και οι Συναξαριστές, τους Μεγάλους Ιεράρχας, με τους υπέροχους αγώνες τους για τα δόγματα της Εκκλησίας μας που μας φανερώνουν ότι άλλο πράγμα είναι η ορθή και σωστή πίστις, δηλαδή η Ορθοδοξία, ή η Ορθόδοξη διδασκαλία και πίστις, ή ο Ορθόδοξος Χριστιανός, και άλλο αίρεσις, πνευματική διαστροφή της διδασκαλίας και πλάνη, αιρετικός και πλανεμένος.
Εξυμνεί επίσης, τους οσίους ερημίτας και ασκητάς για τα σκληρά παλαίσματά τους, όπως και τους δικαίους Ορθοδόξους Χριστιανούς, που αγωνίζονται μέσα στον κόσμο, τηρούντες τις Ευαγγελικές εντολές, με πολλές θυσίες, με πολλή υπομονή και αυταπάρνηση.
Εκείνο όμως που ιδιαίτερα τονίζεται και μάλιστα πολύ, είναι το πνεύμα της μετανοίας και συντριβής, διά μέσου των οποίων εκζητείται διακαώς και θερμώς το έλεος και η φιλανθρωπία του Αγίου Θεού.
Ας προστρέξουμε όμως σ’ αυτόν τον πλούτο της Παρακλητικής ο οποίος είναι ανεξάντλητος. Κάθε τροπάριο και κάθε στίχος κρύβει ένα μεγαλείο, ένα απροσπέλαστο δόγμα της Εκκλησίας μας. Ένα μυστήριο. Εμείς θα πάμε σε δυο τρία και θα τα αναλύσουμε έτσι πρόχειρα και στη δική μας γλώσσα.
Μας λέγει λοιπόν απευθύνοντας την παράκληση της ψυχής μας προς τον Θεόν: «Ρύσε με Κύριε και Σωτήρα μου, από την πώρωση της καρδιάς μου, που την δημιούργησαν οι δαίμονες με την δική μου συγκατάθεση. Γι’ αυτό δώσε μου, ή μάλλον πλημμύρισέ με από ποταμούς δακρύων μετανοίας, για να θρηνήσω τις πολλαπλές μου αμαρτίες με τις οποίες εμόλυνα τον χιτώνα της ψυχής μου. Συ μόνον μπορείς να με καθαρίσεις. Ναι Κύριε, γι’ αυτό καθάρισέ με από την βρωμιά των αισχρών και πονηρών μου λογισμών και σκέψεών μου, και λύτρωσέ με από το πλήθος των αδυναμιών μου, από την κακία των ανθρώπων και από το μίσος του διαβόλου. Διότι μόνον έτσι θα λυτρωθώ από τον σκοτασμό του νοός μου, από την λήθη και την ακηδία. Ναι Κύριέ, ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ, και την αθλίαν μου ψυχήν απάλλαξέ την από την τυραννία των παθών για να βρώ στην θερμή σου αγκαλιά θαλπωρή και άνεση και δύναμη και χάρη, για να τηρώ το θέλημά Σου».
Θα αλλάξουμε όμως τον τρόπο εκφράσεως της Παρακλητικής και θα τον μεταφέρουμε στον πρώτο πληθυντικό.
Επιθυμούμε αδελφοί μου συναμαρτωλοί, -διότι όλοι είμαστε αμαρτωλοί,- να μιλήσουμε προς τον Πανάγιο Θεό και διαπιστώνουμε ότι τα χείλη μας είναι μολυσμένα από το ψέμα και την κατάκριση, από την βλαστήμια και τον γογγυσμό. Θέλουμε να σηκώσουμε τα χέρια μας για προσευχή προς τον φιλάνθρωπον Θεό, και τα βλέπουμε να είναι βρώμικα από την πονηριά και την κακία και την αρπαγή που διαθέτουν. Θέλουμε να στρέψουμε τα μάτια μας προς την εικόνα του Χριστού και δη του Εσταυρωμένου, και ώ, δυστυχία μας, τα μάτια μας είναι τυφλά από τον βλακώδη εγωισμό και την πολλή μας φιλαυτία.
Ναι αδελφοί μου, είμαστε εγωιστές, υπερήφανοι, κενόδοξοι και ψεύτες, ων πρώτος ειμί εγώ. Και δεν είναι λίγες οι φορές που μας πιάνει μια φοβερή απληστία και πλεονεξία για να τα έχουμε όλα και έτσι να ξεπέφτουμε στην φιλαργυρία, στην τσιγκουνιά και δι’ αυτών στην σκληροκαρδία. Ας μην έχουμε χριστιανοί μου ψευδαισθήσεις και ψευτοαπάτες. Αν ψάξουμε καλά μέσα, μέσα μας, μέσα στο βάθος της καρδιάς μας, θα βρούμε πολύ φθόνο, ζήλεια, μνησικακία, ακόμη και έχθρα και αποστροφή προς τον πλησίον και κάθε βρωμιά αισχρή.
Κι αν θέλουμε να στραφούμε προς την Παναγία μας, την Υπεραγία Θεοτόκο, για να προσευχηθούμε προς Αυτήν, πρέπει πρώτα απ’ όλα να σκεφθούμε και να συλλογισθούμε την ουράνια ωραιότητα και την αγνότητα της ψυχής της, το πόσο δηλαδή είναι πανάσπιλη, παναμόλυντη, πανάμωμη, πανάχραντη, πάλλευκη, σαν το ρόδο το αμάραντο και το κυριότερον ότι είναι Μητέρα πάναγνη του Θεανθρώπου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, Θεοτόκος και Θεομήτωρ. Κι ύστερα να απευθυνθούμε προς αυτήν. Είναι όντως η Παναγία μας θερμή προστάτις και βοηθός, κραταίωμα, δύναμις και ασφαλής οδηγός σ’ ολόκληρη την πορεία της ζωής μας, προστασία πάντων των Χριστιανών και πρεσβεύουσα πάντοτε υπέρ ημών προς τον Υιόν της και Θεόν ημών. Κι όταν όλη αυτή η πραγματικότητα για την Παναγία μας εισέλθη μέσα στην καρδιά μας, τότε και μόνον θα πιάσει τόπο η προσευχή μας και η γεμάτη πόνο παράκλησή μας.
Υπάρχει επίσης και ο Τίμιος Πρόδρομος που κάλλιστα μπορεί να γίνει ο πανάριστος κυβερνήτης των ποικίλων προβλημάτων της ζωής μας.
Υπάρχουν και οι Αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ που μπορούν να γίνουν αν το ζητήσουμε με ταπείνωση και πίστη λιμάνι ασφαλείας και τείχος αδιαπέραστον για να μας προστατέψουν όχι μόνον από τις αόρατες επιθέσεις των δαιμόνων αλλά και από την κακία των πονηρών ανθρώπων.
Υπάρχουν οι Απόστολοι, οι δώδεκα και οι εβδομήκοντα, και ο καθένας απ’ αυτούς χωριστά, όπως υπάρχουν και οι προφήτες με πρώτον τον προφήτη Ηλία τον ζηλωτή, όπως υπάρχουν και οι μυριάδες των αγίων της Εκκλησίας μας,
όπως ακόμα υπάρχει και ο προσωπικός μας άγιος που τον θεωρούμε και τον πιστεύουμε σαν προστάτη μας, τον θαυματουργό, και στου οποίου τις πρεσβείες έχουμε αποθέσει τις ελπίδες μας, είτε για μας προσωπικά, και τα προβλήματά μας τα διάφορα, και ακόμα και για την σωτηρία της ψυχής μας και την απαλλαγή μας εκ των παθών, είτε για την οικογένειά μας.
Όλα αυτά και άλλα πολλά αμέτρητα, αμέτρητα, τα βλέπουμε μέσα στην Παρακλητική την οκτώηχον του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού.
Κάπου αλλού μας λέγει ότι βλέπω μέσα στην καρδιά μου, όχι μόνον υπερηφάνεια, εγωισμό και φιλαυτία, αλλά, και πολλή αχαριστία.
Αχαριστία αδελφοί μου είναι μια από τις πιο φοβερές αρρώστιες. Είναι η λέπρα της ψυχής, ο καρκίνος της καρδιάς. Και όλος ο κόσμος γύρω μας δεν υποφέρει τόσο από τις αρρώστιες που προκαλεί η ραδιενέργεια που μόλυνε τα νερά των θαλασσών, των ποταμών και των λιμνών, τον αέρα που αναπνέουμε και τις τροφές που τρώμε, με τις διάφορες μορφές καρκίνου, όσο υποφέρει ο κόσμος από την λέπρα του πνεύματος που λέγεται αχαριστία.
Αχαριστία, λοιπόν, αχαριστία και αχαριστία. Αχαριστία μεταξύ μας αλλά αχαριστία προπαντός σχεδόν απ’ όλους μας προς τον Πανάγιον Θεόν. Η αχαριστία είναι παγκόσμιο φαινόμενο, συναντάται σε όλους τους λαούς, πιστεύοντας και μη πιστεύοντας, υπάρχει σ’ όλους τους ανθρώπους, δυστυχώς δε και σε μας τους Ορθοδόξους Χριστιανούς. Χάσαμε την πίστη μας και ξεπέσαμε στην αχαριστία.
Ίσως με ρωτήσετε γιατί τονίζω σήμερα, ιδιαίτερα πιο πολύ την αχαριστία, αφού αναφερθήκαμε και σε άλλα πάθη. Γιατί σήμερα το Ευαγγελικό Ανάγνωσμα αναφέρθηκε στην θεραπεία των δέκα λεπρών. Όλοι θεραπεύτηκαν αλλά ένας μόνο γύρισε για να ευχαριστήσει και να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του προς τον Σωτήρα του, τον Κύριο, τον Χριστό, και αυτός ήταν Σαμαρείτης. Οι άλλοι, οι εννέα που; Που ήσαν οι άλλοι εννέα; Γιατί δε γύρισαν να πουν και αυτοί ένα ευχαριστώ; Η αχαριστία λοιπόν στο μεγαλείο της.
Και είναι όντως φοβερό πράγμα η αχαριστία. Είμαστε διαρκώς ανικανοποίητοι. Τίποτα δεν μας ευχαριστεί και πάντοτε οι άλλοι φταίνε. Πάντοτε οι άλλοι κάνουν τα λάθη και όχι εμείς. Οι άλλοι μας αδικούν. Οι άλλοι μας κατατρέχουν, οι άλλοι μας καταπιέζουν, οι άλλοι θέλουν το κακό μας. Και πάντοτε οι άλλοι δεν μας καταλαβαίνουν. Συνεχώς γκρινιάζουμε, μεμψιμοιρούμε. Συνεχώς παράπονα, συνεχώς γκρίνιες, πικρίες, γογγυσμοί. Που είναι το «δόξα σοι ο Θεός»; Και αν το ακούσεις είναι σπάνιο και όχι από το βάθος της καρδιάς. Το λένε μόνον τα χείλη μας.
Άπειρες, αμέτρητες οι ευεργεσίες του Αγίου Θεού. Όμως τις περισσότερες ημέρες της ζωής μας γογγύζουμε κατά του Αγίου Θεού. Παγκόσμιο λοιπόν φαινόμενο, επαναλαμβάνω η λέπρα της ψυχής μας, η αχαριστία. Κινδυνεύει να ξεραθεί ο πλανήτης μας, όχι από την ξηρασία που προβλέπουν οι ειδικοί επιστήμονες, και μάλιστα απ’ τη φοβερή μόλυνση του περιβάλλοντος, αλλά από την ξηρασία της ψυχής, την αχαριστία και το πλήθος των παθών που κατακυριεύουν όλους τους ανθρώπους.
Άδειασαν οι καρδιές μας, είναι στεγνές. Στεγνές και άδειες από αγάπη, από ευγνωμοσύνη, από καλοσύνη, από συγγνώμη, από ταπείνωση, από μετάνοια, από φιλότιμο.
Όλα αυτά που είπαμε χριστιανοί μου, και άλλα πολλά τονίζονται και παρατονίζονται στο λειτουργικό βιβλίο της Εκκλησίας μας που λέγεται Παρακλητική. Με ποιο σκοπό; Και τι ζητάει από όλους μας και από τον καθένα μας χωριστά ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός με όσα έχει καταχωρήσει σ’ αυτό το λειτουργικό βιβλίο της Εκκλησίας μας;
Ζητάει τον καλόν αγώνα, την αληθινή μετάνοια, το ταπεινό φρόνημα, την αυταπάρνηση και την θυσία, την συγγνώμη και την συγχωρητικότητα, την ζωντανή πίστη, την έμπρακτη αγάπη, το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, και με μια λέξη τη Σωτηρία μας, ναι τη σωτηρία μας.
Είθε να την δώσει ο φιλάνθρωπος, ο πανάγαθος, ο πανοικτίρμων, ο παντελεήμων ο Θεός,
Αμήν.
