Η αναγωγική ερμηνεία τών τεσσάρων πού σήκωσαν τον παραλυτικό

197-α
Β' Νηστειών 4.3.2007

Το σημερινό Ευαγγελικό Ανάγνωσμα χριστιανοί μου, αναφέρεται στην θεραπεία του παραλυτικού, αιρομένου υπό τεσσάρων.
Κι αρχίζω με μια ερώτηση. Ποιοι να ήσαν άραγε αυτοί οι τέσσερεις, φιλάνθρωποι που απεστέγασαν την οροφή του σπιτιού, για να κατεβάσουν τον παράλυτο μπροστά στο Χριστό;
Μια αναγωγική ερμηνεία που δίδουν οι πατέρες της Εκκλησίας μας, είναι η αναφορά τους σε τέσσερες αρετές. Πρώτα την πίστη, δευτέρα την ενεργουμένη αγάπη προς τον Θεόν και τον πλησίον, τρίτη η μετάνοια και τετάρτη η ταπείνωσις.
Άλλοι πάλι τονίζουν για πρώτη το κατά Θεόν πένθος, για δευτέρα τα δάκρυα της μετανοίας, για τρίτη τα σωστικά μυστήρια, και για τετάρτη την αδιάλειπτη προσευχή.
Και οι δύο αναγωγικές αυτές ερμηνείες, έχουν κοινή αφορά στην πράξη των εντολών.
Δηλαδή στην τήρηση του θείου θελήματος όπως αυτό εκφράζεται, μέσα από το Άγιο και Ιερό Ευαγγέλιο.
Με την τήρηση όμως των εντολών, συμμετέχουμε και στα μυστήρια Θείας Κοινωνίας και Ιεράς Εξομολογήσεως, και καλλιεργούμε το σύνολον των αρετών όπως παραδείγματος χάριν πίστεως, αγάπης προς τον Θεόν και τον πλησίον, μετανοίας, πένθους, κατανύξεως, ελπίδος, ταπεινοφροσύνης, πραότητος, προσευχής στο όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και των άλλων αρετών.
Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η καταπολέμησις των παθών μας, ή πιο καλύτερα η κάθαρσις από τα πάθη μας για να ακολουθήσει ο φωτισμός.
Κι αν η προαίρεσίς μας, μας οδηγήσει σε επιμελέστερο πνευματικό αγώνα τότε εν Χριστώ Ιησού ενδυόμεθα την μεγαλόπρεπη πνευματική εξουσίαν και δύναμιν του πατείν επάνω όφεων και σκορπίων και επί πάσαν την δύναμιν του εχθρού.
Κι αν μας ανεβάσει ο Θεός ένα πνευματικό σκαλοπάτι πιο πάνω, η λογική μας λατρεία θα μεταμορφωθεί εν Χριστώ Ιησού σε νοερά λατρεία και ενέργεια του Παναγίου Πνεύματος.
Κι αν ο Θεός ευδοκήσει και ωθήσει τον νούν σε ένα σκαλί ουράνιο ακόμα υψηλότερο, ή αν θέλετε ακόμα βαθύτερο τότε άρχεται η πνευματική και ακατάλυπτη θεωρία του θείου ανεσπέρου φωτός, ή η θέα της θεϊκής δόξης, ή η αποκάλυψις των απορρήτων μυστηρίων του Αγίου Θεού κατά το μέτρον της δωρεάς του Χριστού, και τέλος η κτίσις της Βασιλείας του Θεού.
Και θα με ρωτήσετε : «Μα είναι δυνατόν να γίνει αυτό ποτέ;»
Ναι είναι, το βεβαιώνει και ο ίδιος ο Κύριος, ότι η Βασιλεία του Θεού εντός ημών εστί, απλώς δεν ψάχνομε να τη βρούμε.
Και να το θαύμα θαυμάτων τώρα. Ολόκληρος ο αδαπάνητος ουράνιος πλούτος, είναι όλος δικός μας στους αιώνας των αιώνων, γιατί είναι μέσα μας.
Τι άλλο να θέλομε;
Ας έλθουμε όμως στη δική μας ωμή πραγματικότητα, διότι ο αγώνας μας για τη σωτηρία μας όπως βλέπετε είναι πολύ σκληρός.
Απαιτούνται έντονοι πνευματικές προσπάθειες με νηστεία, αγρυπνία, προσευχή για να καθαριστούμε από τα πάθη και τις αδυναμίες μας.
Σκληρή επίσης η πάλη προς τον κόσμο της κακίας που μας περιβάλλει και προς τον κοσμοκράτορα του σκότους του αιώνος τούτου, τουτέστιν τον διάβολον.
Γι’ αυτό και οφείλουν οι πράξεις μας να είναι ευάρεστες στο Θεό, θεάρεστες.
Οι σκέψεις μας αγνές, καθαρές, θεοσεβείς, αιχμαλωτίζοντες παν νόημα εις την υπακοήν του Χριστού.
Και τα λόγια μας, λόγια Θεού, λόγια οικοδομής, λόγια Ευαγγελικά, λόγια προσευχής, λόγια παρακλήσεως.
Άραγε ζηλέψαμε ποτέ, με την καλήν πάντοτε έννοια, την ταπείνωση, την προσευχή, την υπομονή και την ζωντανή πίστη των αγίων που φέρομε τουλάχιστον το όνομά τους, ή αν δεν έχομε εορταζόμενο άγιο, τους αγίους που υπάρχουν στο σπίτι μας με τα ονόματα των άλλων, το ζηλέψαμε αυτό ποτέ;
Μας προτρέπει ο Απόστολος Παύλος πάνω σ’ αυτό ως εξής: «Τούτων των αγίων αναθεωρούντες την έκβασιν της αναστροφής, μιμείσθε την πίστιν», δηλαδή, «να σκέπτεσθε και να μελετάτε πάντοτε, την ενάρετη συμπεριφορά των αγίων, την πίστη και τον αγώνα που έδωσαν και την ομολογία, και την υπομονή που είχαν και να τους μιμείσθε σ’ αυτή τη πίστη και σε κάθε αρετή», μας προτρέπει ο Απόστολος Παύλος.
Άραγε το κάνουμε αυτό;
Υπάρχει και μια άλλη ρητή εντολή του Αγίου Θεού, πάλι μέσα από την γραφίδα του Αποστόλου Παύλου.
«Νεκρώσατε ουν τα μέλη υμών τα επί της γης, πορνείαν, ακαθαρσίαν, φόνον, -κάθε έκτρωση-, θυμόν, οργήν, εγωισμόν, υπερηφάνεια, κατάκριση, σκληροκαρδία, έχθρα, μίσος, μνησικακία, φθόνον, ακηδίας, και παν πάθος κακόν και τέλος την πλεονεξίαν ήτις εστίν ειδωλολατρία».
Αυτή την πολλαπλή εντολή του Αγίου Πνεύματος, προσπαθούμε τουλάχιστον να την τηρήσουμε έστω και για λίγο;

Ελάτε χριστιανοί μου να καταβάλουμε από σήμερα όλοι μας μια μικρή προσπάθεια, για την καταπολέμηση των παθών μας και ο Θεός δεν θα μας εγκαταλείψει.
Ταυτόχρονα όμως θα εκλιπαρούμε και για το έλεός Του.
Θα χτυπάμε το στήθος μας και θα φωνάζουμε ως ο Τελώνης, «Ο Θεός μου ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ».
Άλλωστε είμαστε τόσο αδύνατοι, τόσο αδύνατοι είμαστε!..
Όλοι μας έχομε εδώ μέσα κάποια ηλικία, άλλοι έχουν μικρή, άλλοι έχουν μεσαία, και άλλοι μεγάλη και άλλοι ακόμα μεγαλύτερη.
Ακούσαμε τόσα και τόσα όλα αυτά τα χρόνια.
Κηρύγματα, ομιλίες και διαβάσαμε και πολλά πιθανόν.
Παραβρεθήκαμε σε γάμους, σε βαπτίσεις, σε κηδείες, σε μνημόσυνα, σε πάμπολλες Θείες Λειτουργίες, σε εσπερινούς, και σε πανηγύρεις ιερών ναών.
Γιορτάσαμε όση είναι και η ηλικία μας, τόσες φορές Χριστούγεννα και Πάσχα.
Από τα τόσα που ακούσαμε και είδαμε και ζήσαμε μέσα, στους ναούς μας, άραγε πόσα από αυτά καρποφόρησαν;
Είδαμε στον εαυτό μας καμιά πρόοδο; Είχαμε καμιά προκοπή; Κόψαμε έστω μια αδυναμία; Κλαδέψαμε κανένα πάθος; Είδαμε βελτίωση στον πνευματικό μας αγώνα, ή παραμείναμε δένδρα άκαρπα και ξερά;
Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής μας λέγει ότι αν μείνομε μόνο στα λόγια και στις υποσχέσεις, και δεν τις εφαρμόζουμε, παρόλον που νομίζουμε ότι πιστεύουμε, αυτό λέγεται θεολογία των δαιμόνων, διότι και τα δαιμόνια και πιστεύουσιν και φρίσσουσιν.
Και πιστεύουν και τρέμουν και φοβούνται.
Αλλά βέβαια δεν μετανοούν.

Έτσι και ο κάθε χριστιανός, που δεν μετανοεί, που δεν αλλάζει τρόπον ζωής, που δεν τηρεί τις εντολές, που δεν καλλιεργεί τις αρετές, που δεν συμμετέχει στη Θεία Λατρεία, και που δεν καταπολεμεί τα πάθη του, μοιάζει με τον παράλυτο της σημερινής Ευαγγελικής περικοπής, που βρίσκεται κατάκοιτος στο κρεβάτι της αδιαφορίας, της ακηδίας της σαρκολατρείας, του εγωισμού και της πάσης κακίας.
Γι’ αυτό και πρέπει να συγκεντρώσομε όσο δυνατόν περισσότερον τον πνευματικόν μας αγώνα στο να αποστεγάσομε την οροφή.
Και ποια είναι αυτή η οροφή;
Είναι το λογιστικό μέρος της ψυχής, είναι ο νους μας, η λογική, που για όργανο και εργαλείο έχει το μυαλό.
Όπως λοιπόν η κάθε οροφή στις ημέρες μας, έχει τσιμέντο, πλάκες και μάρμαρα, ή όπως οι παλιές οροφές είχαν κεραμίδια, ντενεκέδες, ξύλα και πέτρες από πάνω, έτσι και ο δικός μας νους, εδώ, αυτό, είναι βαρυφορτωμένος όχι μόνον από άσκοπες βιοτικές μέριμνες αλλά κυρίως από σκέψεις σκοτεινές.
Σκέψεις αισχρές και πονηρές, σκέψεις φθόνου, ζήλειας, μνησικακίας, μίσους, έχθρας, ματαιοδοξίας, πλεονεξίας, δειλίας, εγωισμού και πάσης άλλης κακίας.
Σκέψεις δηλαδή που μας χωρίζουν από τον Θεόν.
Για να καθαριστεί λοιπόν ο νους από τις βρώμικες σκέψεις της αμαρτίας, χρειάζεται η σκούπα της μετανοίας και των καυτών δακρύων της.
Το καλό όμως, το γενικό καθάρισμα επιτυγχάνεται με το όνομα του Ιησού Χριστού, με την ευχή, με το «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με», με την Ιερά Εξομολόγηση και τη Θεία Κοινωνία.
Με το καθάρισμα του νου καθαρίζονται και οι αισθήσεις μας, και συγχρόνως ξεβρωμίζει και η καρδιά μας.
Και τότε ταπεινώνεται η ψυχή μας, και πέφτει στα πόδια του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και ζητά έλεος, έλεος για τη σωτηρία.
Και να το θαύμα! Ο παράλυτος νους μας, ακούει τη γλυκειά λέξη ή λέξεις από το στόμα του Θεού Πατρός.
«Παιδί μου, είσαι λελυμένος και συνκεχωρημένος και εν τω νυν αιώνι και εν τω μέλλοντι».
Και λαμβάνει ευθύς αμέσως την άφεσιν αμαρτιών και των πλέον θανασίμων.
Ναι χριστιανοί μου, ο Άσωτος Υιός, απολωλός ην και ευρέθη, νεκρός ην και ανέζησε.
Και έτσι αποκτά την υγεία του ο νούς.
Έτσι την αποκτά. Και έτσι ενδύεται την στολή της υιοθεσίας και καθίσταται ηγεμών.
Και ο ηγεμόνας νους πλέον κυβερνά ελεύθερα, σώμα και αισθήσεις στα πολύτιμα έργα της μετανοίας.
Από δω αρχίζει και η πνευματική μας ανάβασις και η είσοδος του νου στην πόλη του φωτός, στην άνω Ιερουσαλήμ, για την οποίαν κάναμε λόγο στην αρχή του κηρύγματός μας, που είναι μια ζωντανή πραγματικότητα στον κεκαθαρμένον νουν και στην τεταπεινομένην καρδίαν η θεία αυτή θεωρία του ανεσπέρου φωτός.
Ναι χριστιανοί μου, σ’ αυτή την πόλη του φωτός είναι πανέτοιμο το αιώνιον δείπνον της Βασιλείας του Θεού.
Το δείπνον της αγάπης Του.
Το δείπνον της Θεϊκής Του δόξης.
Και σ’ αυτό το ουράνιο δείπνο, σ’ αυτό το βασιλικό δείπνο είμεθα καλεσμένοι όλοι μας.
Είναι καλεσμένη ολόκληρη η ανθρωπότητα.
Ιδιαιτέρως όμως είναι καλεσμένοι όλοι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, απανταχού της γης, αρκεί βέβαια όλοι να έχουν έμπρακτη τη μετάνοια.
Αλλά καλεσμένοι όμως, στο δείπνο αυτό το βασιλικό και το αιώνιο, είμεθα και εμείς όλοι, αυτή τη στιγμή, όσοι βρισκόμεθα μέσα στο ναό.
Και μας, μας καλεί ο Θεός.
Σεις καλείσθε ως εκκλησιαζόμενοι Χριστιανοί, και μεις οι δύο με τον πατέρα Παναγιώτη, ως λειτουργοί του Υψίστου, ως ιερείς.
Και σεις και μεις, όλοι μας, είμαστε καλεσμένοι σ’ αυτό το ουράνιο αιώνιο δείπνο του Παραδείσου.
Σ’ αυτήν τώρα την Θεία Πρόσκληση τι θα απαντήσομε;
Ναι ή όχι;
Εγώ νομίζω ότι ήδη απαντήσαμε όλοι μας.
Ναι, ναι, και μάλιστα με όλη μας την καρδιά.

Αμήν.